Zwilazkowiec Alliancer, January 09, 1973

              li
I
Yh
m
J"l
fi
aifi
[ li o
i
TŁ
4
ł
!l
i
i
i
'
tf
1
'
U
1
V
"$j
ly
A
Yv
&}" L?
NR 2 "ZWIĄZKOWIEC" STYCZfiŃ (Jinuary) wtork 9 -- 173 STR
WIADOMOŚCI MONTREALSKIE
NOUVELLES DE MONTREAL MONTREAL NEWS
BIURA REDAKCJI I ADMINISTRACJI: 4617 Park Ave Tel 288-195- 3
Redaktor ADAM JURYK
W Mazurkiewicz przedstawiciel: 4926 Dunn Ar Cóte St Paul Montreal 205 PQ
Tel 766-648- 9 — Przyjmuje prenumeraty i ogłoszenia
Uczeni z Polski na Międzynarodowym
Kongresie Geograficznym
Międzynarodowe kongresy
geograficzne odbywają sie co
cztery lata Pierwszy miał
miejsce w roku 1871 w An-twerpii
W roku 1934 jeden z
kolejnych kongresów odbył
się w Warszawie Przedosta-tni
kongres odbył sie w stoli-- 1
'cy Indii New Delhi w gru-''dni- u
1963 r Przewodniczą-- [
cym Międzynarodowej Unii
Geograficznej został tam wy-- 1
brany na okres lat 1968-197- 2
profesor dr Stanisław Lesz-- 1
czycki z Warszawy I
Międzynarodowy 22 Kon-gres
Geograficzny odbyty w
Montrealu poprzedziły urza-- 1
dzane w różnych miastach
Kanady sesje poświecone
specjalnym problemom sym- -
pozja i wycieczki w szereg
regionów Kanady nie wykl-uczając
dalekiej północy
Obrady kongresu odbywały
sie na francuskim Uniwersy-- '
tecie Montrealskim w dniach
ód 10 do 17 sierpnia 1972 r„
"lam tez zorganizowano wysta-- "
wy map i książek biura in-formacyjne
rejestracyjne
pocztowe a również jadłodaj-nie
Zarejestrowane przeszło
'2900 uczestników z którvch
największą iość dostarczyły
obok Kanady Stany Zjedno
czone Kraje Europy zdcnod-nie- j
Związek Sowiecki Indie
Meksjk i kilka innjch krajów
przysłało po kilkadziesiąt
osób Ogółem brało udział 70
krajów Na tym tle liczba
około 50 uczestników kongre-su
geograficznego przybyłych
z Polski przedstawia sie im-ponująco
Na poprzednich po-wojennych
kongresach uczes-tniczyło
z Polski po kilkana-ście
osób Szereg polskich
k
s3 Jan KarCZetCskl
tr7oha
profesorów przewodniczyło w których przebyli znaleźli
na zebraniach sekcji i korni-- ] serdeczna goścnę na przeciąg
sji wygłaszało referaty i bra-- 1 pobytu w Montrealu
ło żywy udział w dyskusjach] Nazajutrz rano grupa przy-Gruo- a
Dolska składała z Jezdnych w towarzystwie
kilkuosobowej oficjalnej dele-gacji
z prof S Leszczyckim
na czele z szeregu naukow--
ców zaproszonych przez uni-(Wawrzyń- ca na południowy
wersUety Stanów Zjednoczo- - zachód Pierwszy postój na-nyc- h"
i Kanady w ramach wy-- stąpił w Beauharnois gdzie
miany badż na na zw iedzono śluzę wielkiej śród-uniwersytecki-ch
letnich szko-- 1 lądowej drogi wodnej kanał
łach geografii bądź dla omó-- Beauharnois i siłownię
wienia wspólnego Następny przystanek był w
nia geografii gospodarczej skansenie Upper Canada Vil-Pols- ki
po angielsku Najlicz- - lagę gdzie zgromadzone zo-niejs- za
była jednak grupa ! stały tradycyjne budynki
zorganizowana przez Polskie 'wiejskie z XVIII wieku obra-Towarzyst-wo
Geograficzne izujace całokształt ówczesnego
pod egida prezesa prof dr życia gospodarczego i kultu- -
A Jahna i prezesa oddziału
warszawskiego prof dra J
Kondrackiego W wyniku sta
zainteresowanych niemal
wszyscy kandydaci na wyjazd
otrzymali paszporty
Na skutek naszych starań
władze imigracyjne przyrzekły
udzielenie wiz kanadyjskich
polskim uczestnikom Kongre-su
Geograficznego co nastą- -
piło po dokonaniu przez nas
ich rejestracji i wniesieniu
opłaty po $60 od uczestnika
i po $25 od osoby towarzyszą-cej
Grupa 22 osób zorganizo-wana
przez Polskie Towarzy-stwo
Geograficzne przybyła
samolotem czechosłowackich
linii lotniczych i została po-witana
na lotnisku w Dorva-l- u
przez przedstawicieli Kon-gresu
Polonii Kanadyjskiej i
grono montrealskich Pola-ków
którzy zawieźli swymi
samochodami gości na ich
kwatery po polskich domach
Prawa
Copyright by Polish Alliance
Press Ltd
BAKCYL
Nie o zniknięciu zapasów złota Broń
Boże! To nie leżało nigdy w interesach
Banku Niemieckiego ale napisał czarne
na białym że międzynarodowa konferen-cja
banków emisyjnych i bankierów pry-watnych
uchwaliła wzajemną gwarancję
emisji Znaczyło to ni mniej ni więcej
tylko możność emitowania przez Bank Rze-szy
takiej ilości rzekomo pełnowartościo-wych
banknotów jakiej potrzebować mo-gło
najszerzej biorąc życie gospodarcze
kraju
Powstał skandal!
Skandal tak cichy jak cicho szepcą
stizępiaste anteny w Paryżu Rzymie Lon-dynie
i New Yorku
Setki depesz w przestrzeń: "Co
to znaczy? Nikt gwarancji nie udzielał"
Po paru godzinach druciane z
Nauen zaczęły sypać odpowiedzi: "Bank
Rzeszy gwarantuje w zamian wasze obro-ty
wycofacie gwarancję cofniemy i my"
Sytuacji wyjaśniła się niezwłocznie De-pesze
berlińskie stwierdzały wyraźnie że
w razie oporu cichy skandal może się
zmienić w przeciągu jednej chwili — w
skandal głośny Tak głośny jakiego jesz-cze
nigdy świat nie słyszał
Delegacja amerykańska siadała w naj-wyższym
rozdrażnieniu na okręt z drogi
już depeszując pełne poddania i nietajo-ne- j
pasji jedno jedyne słovo:
Naturalne za przykładem Berlina po-spieszyły
niezwłocznie: Praga Bukareszt
Warszawa Wiedeń Paryż Madryt Bruk-- -
sela Lizbona Rzjm Ateny i wszystkie
wszystkie stolice tym skwapliwiej im bar-Kjdzi- ej
był)r uzależnione od New Yorku lub
"Londynu
Wzajemna gwarancja Słowa te w pierw-- -
szej chwili niezrozumiałe dla szerokich
mas miały jednak w skutkach niepomier-£-''
ne znaczenie Państwa poszczególne na
swym rynku 'wew netrznym mogły-- się cał- -
kowicie uniezależnić od wpływów zagra-ją
nicznych
Wieczna wymówka wrosła zdawało się
w K_rewin} kości powojennego swiaia
!"Pmvnin --jo hv hv}n
sie
rań
łr i nwn 7TO- -
Ihić ale'Drzecież nie ma Dieniedzy" — roz- -
wiała się w mgle przeszłości
Przed starą zgrzybiałą chorą Europą
"' zaczynała przebłyskiwać pierwsze świty
wiosenne '
prof Zaborskich i kilku osób
ruszyła wynajętym autobu-sem
wzdłuż doliny rzeki św
wykłady
opracowa-- j
ralnego Ontario
W Kingston zostaliśmy po-witani
przez grono oczekują-cych
nas Polaków z prezesem
Kaufem i p Dzichowskim na
czele Wszyscy uczestnicy
znaleźli gościnę w domach
polskich Rozmowa z gospoda
' rzami umożliwiła poznanie
' warunków w jakich żyją i
pracują Polacy w Kingston
i Nazajutrz rano prof Zaborski
rozdał w Domu Polskim eg'
zemplarze swego niedawno
wydanego Atlasu Krajobra-zów
i Osiedli Wschodniej Ka-nady
oraz przewodnik wycie-czkowy
specjalnie przez nie-go
przygotowany na tę oka-zję
Objaśniał również ucze-stnikom
pochodzenie doliny
św Wawrzyńca i rolę 'jaką
ona odgrywa jako oś gospo-darcza
i osiedleńcza wschod-niej
Kanady Ilustrując prze-mówienie
licznymi mapami
Oprócz miasta Kingston
'uczestnicy zwiedzili zabytki
29 autorskie zastrzeżone &
pobiegy
parasole
Zgoda
"Wybudujemy sobie domy domy jasne
ciepłe pełne powietrza Zaorzemy pola
poryte wężowiskami rowów strzeleckich
Wyciągniemy setki kilometrów szos dróg
i kolei którymi z najdalszych okolic pły-nąć
będzie do miast świeże mleko jarzy-ny
owoce"
Tak!
I nie potrzeba nam w dodatku by Mor-gan
lub Dillon czy jakieś inne diabły na-pisały
na skrawkach papieru parę zer i
kresek Zupełnie to nam już dziś nie jest
potrzebne Na miejscu w naszym włas-nym
banku sprawdzą konieczność robót
i kosztów zaraz prędko niezwłocznie i
choćby od jutra zaczniemy pracę
Na razie były to jeszcze myśli i rozmo-wy
teoretyczne Mimo wiosennych nastro-jów
w istocie starą Europę brały w po-siadanie
głód nędza i rozpacz Jednak w
tych warunkach zbawienne skutki nowego
układu elementów dały się cokolwiek od-czuć
Inicjatywa wielkich banków ucieka-jąca
gwałtownie od lokowania pieniędzy
w bezwartościowym kapitale szukała na-wet
w tak niesprzyjającej porze lokat w
wartościach realnych w magazynowaniu
wykończonych lub półsurowych produk-tów
kopalnianych i fabrycznych
Bezrobocie wydatnie spadło
Jednocześnie jednak zaczęły mnożyć się
strajki Pozorny absurd
Jak to? Więc wielomilionowe rzesze ro-botników
patrzące w tragicznej zadumie
na zagasłe wyloty kominów teraz w chwi-li
gdy praca i chleb z tej pracy płynący
zbliżały się do nich szybkim krokiem te-raz
właśnie porzucić miały możliwości pra-cy
i zarobku dobrowolnie? Nie! To było
nie do zrozumienia A jednak tak było w
istocie
Nie zapominajmy że przecież do chwili
obecnej pozornie nic się nie zmieniło Ci
co dotychczas za pomocą żółtego kruszcu
sprawowali swą władzę nad światem nie
mieli bynajmniej zamiaru zrzec się jej
dobrowolnie Międzynarodowa finansjera
przerzuciła tylko pospiesznie --swe siły na
nowe pozycje Czhrwiek taki sobie żywy
człowiek pozostał nadal mało znaczącym
a często dokuczliwym czynnikiem zwykłej
kalkulacji! l
I tutaj właśnie w chwili najzupełniej
nieoczekiwanej spotykamy naszego dawne
"
historyczne Fort Henry i Fort
Frederick Po raz pierwszy
w życiu goście widzieli kra-ter
meteorytowy pod Syden-ha- m
(na północ od Kingston)
Następnie odwiedzono Szkolę
Sztuk Pięknych założoną
przez prof Romana i Marię
Schneiderów w Actinolite
Dyrektorka Szkoły pani Ma-ria
Schneider przedstawiła
nam pracownię w której gro-no
uczniów malowało pod
kierunkiem profesora
Po zwiedzeniu kopalni tal-ku
w Madoc'u i olbrzymiej
głębokiej kopalni odkrywko-wej
rudy żelaznej w Marmo-r- a
wycieczka przybyła do Pe-terborou-gh
Kierownik De
partamentu Geografa na Uni-wersytecie
Trent prof G
Adams oczekiwał nas z gro
nem profesorów i starszych
studentów Prof Adams wy-świetlił
liczne dobrze dobra-ne
przezrocza ilustrujące kra-jobrazy
Kanady
Nazajutrz prof Adams i
prof dr Dan Czarnocki z De-partamentu
Socjologii opro-wadzali
po Uniwersytecie
Trent po Peterborough i oko-licy
objaśniając historie i ro-le
jaka odgrywa miasto w
otaczającym rejonie Stąd po-dążono
do Toronto W no-wym
pięknym wieżowcu za-rządu
miasta (zwanym niekie-dy
dowcipnie "ostryga") cze-kał
na nas miejski planista
mgr F Scholl który w poro-zumieniu
z dyrektorem biura
inż W Wrońskim zajął się
naszą grupą Zarząd miasta
przyjął nas winem i posiłkiem
w pięknej jadalni ratusza
W czasie objazdu Toronto
mgr Scholl objaśniał' uczest-nikom
wycieczki dzieje roz-woju
miasta oraz dzisiejszy
charakter i rolę poszczegól-nych
dzielnic W Domu Pol-skim
czekał na nas wieczo-rem
wychowanek Instytutu
Geograficznego Uniwersytetu
Jagiellońskiego mgr Broni-sław
Sokołowski wraz z gro-nem
miejscowych Polaków
Nazajutrz rano uczestnicy
wycieczki podziwiali niemal
nieprzerwany pas zurbanizo-wany
między Torontem a Ha-miltonem
zwany "Złota Pod-kowa"
który liczy już niemal
trzy i pół miliona mieszkań-ców
Mgr W Henach z Otta-wy
zaprowadził wycieczkę do
Państwowego Instytutu Hy-drologicznego
w Burlington
gdzie oprowadzono nas po
gmachach i specjalnym okrę-cie
do badań naukowych je-ziora
Ontario po czym uda-liśmy
sie wzdłuż mierzei Ha-miltońsk-iej
i krawędzi niagar-skie- j
do St Catharines
Wodospad Niagara ogląda-ny
przy pięknej pogodzie z
parku i z tunelu pod spadają-ca
z hukiem i siła woda ka-nion
i park ozdobione tęczą
wyw arły głębokie wrażenie
na gościach z Polski swym
ogromem i wspaniałością W
drodze powrotnej zatrzymano
się wieczorem w niedawno
wykończonym budynku "Pla-ce
Polonaise" pod Grimsby
gdzie przedstawiciele Związ
ku Polaków w Kanadzie po-dejmowali
nas kolacja W na-der
miłej atmosferze goście
z Polski poznali w zarysie his-torie
Związku oraz osobiście
szereg jego działaczy
Nazajutrz zatrzymując sie
w charakterystycznych punk-tach
wzdłuż jeziora Ontario
zwrócono uwagę na fenomen
jeziora "Of the Mountain"
leżącego tuż nad stroma kil-kudziesięciometrową
krawę-dzią
nad odnogą jez Ontario
Następnego dnia po powro-cie
z Niagary do Montrealu
rozpoczęła się wycieczka au-tobusem
do ni Quebecu Na
pierwszą noc zatrzymano sie
w Trois Rivieres gdzie miej-scowy
profesor klimatologii
na Uniwersytecie du Quebec
dr Józef Lityński oraz pp A
i 1 Kadulscy zaopiekowali się
wycieczka
Następnego dnia zwiedza-jąc
Shawinigan i okolice mia
sta Trois Rivieres prof Lityń-ski
i kierownik departamentu
geografii miejscowego uni-wersytetu
prof G Gagnon
objaśniali rolę Trois Riyieres
— Cóte-de-la-MadeleL- ne oraz
dzieje zasiedlenia i gospodar-czą
ewolucję regionu JNa wie-czór
zajechaliśmy do miasta
Quebec gdzie prof Tadeusz
Poznański i pp Bispingowie
przygotowali gościnę dla
uczestników wycieczki
Zwiedzenie miasta z jego
zabytkami i muzeami wodo- -
JSS
go znajomego twórcę tych kataklizmów
dra Antoniego Skrzypczaka we własnej
osobie
Jak już gdzieś nadmieniłem po powro-cie
z Krynicy dr Skrzypczak rozpoczął or-ganizować
razem z prof Sadkiewiczem
związek pracy który miał się zająć teore-tycznym
przygotowaniem społeczeństwa do
zmian spowodowanych zniknięciem złota
Praca szła kulawo Brak ludzi Brak
środków brak wszystkiego Zebrano wpra-wdzie
paru studentów i paru profesorów
powszechne jednak znużenie spowodowa-ne
nadmiarem różnego typu organizacji
ideowych ciążyło nad tą instytucją
Po rozpatrzeniu się więc w materiale
członkowskim założyciele zdecydowali się
nie wtajemniczać ogółu członków w miste-rium
Aurozaurusa wobec czego na zebra-niach
odbywały się nudne prelekcje i ja-łowe
dyskusje na zmianę Sam Skrzypczak
zresztą zmordowany jak koń dorożkarski
pracą zarobkową nie miał sił i czasu na
planowe prowadzenie tej wielkiej akcji
Gryzł się tym wszystkim niepomiernie
chudł mizerniał tak że az Nelly złoto-włosa
Nelly zapłakiwała się po nocach ze
zmartwienia
— Rozumiem doskonale — mówiła —
że to wszystko jest niesłychanie ważne
ale co mi z tego kiedy ty długo nie wy-trzymasz
takiego życia!
— Czekaj czekaj jeszcze troszkę — od-powiadał
doktór i leciał 'na drugi koniec
miasta załatwiać jakąś beznadziejną spra-wę
Zaś Nelly została na jesieni jeszcze
zwolniona z posady w Banku Polskim i
pracowała w jakiejś małej wytwórni filmo-wej
gdzie w lodowato zimnej szopie na-kręcano
tropikalne sceny z "Dziewczęcia
z Wysp Kanaryjskich"
Poza zdjęciami które zabierały jej ma-sę
czasu gdyż nieudolne kierownictwo i
skromne środki przedsiębiorstwa powodo-wały
ospałe tempo pracy pełniła Nelly
jeszcze zaszczytną funkcję sekretarki
Związku Rola to była skromna zwłaszcza
w porównaniu z oślepiającymi horyzonta-mi
jakie dr Skrzypczak roztaczał a jed-nak
bardzo istotna Obawiam się bowiem
że frekwencja na piątkowych odczytach
spadłaby niepomiernie gdyby poza łysą
sylwetką profesorską nie majaczyła złota
mgła włosów sekretarki przekładającej
na wielkim stole pakiety nudnej broszury
pt "Praca jako ostateczny miernik 'war-tości"
Mniej więcej" kolo lutego zauważył dr
Skrzypczak niezmiernie Tadosny 'objaw
objaw oczekiwany zresztą z' całą pewnch
ściąod chwili gdy na zasadzie szczegóło-wych
obserwacji zdarzeń uzyskał świado-mość
że złoto zostało pognębione t Objaw wzmożonej propagandy 'Wytwór-czości
i spadów Montmorency wyspy
Orleans i pamiątek po India-nach-Huronac- h
w Lorette za- jęło cały dzień Ostatni dzień
i wycieczki poświęcony był gór
nictwu W East Broughton
oprowadzali nas po kopalni
azbestu i młynie przerabiają-cym
surowiec wice-preze- s
kompanii p Prus i inz Sztu-kę
Polacy zatrudnieni na
kierowniczych stanowiskach
Następnie zwiedzono kopalnię
steatytu w Leeds i miasto
Thetford z zadziwiającymi ol-brzymimi
hałdami plonej ska-ły
Obrady kongresowe w któ-rych
goście z Polski wzięli b
czynny udział zaabsorbowały
ich całkowicie w czasie tygo-dnia
zjazdowego (10 17 VIII
72) Po kongresie znaczna
cześć geografów pojechała do
Ottawy gdzie odbywała sie
Międzynarodowa Konferencja
Kartograficzna Geografowie
polscy zwiedzili miasto i oko-licę
a wieczorem byli przy-jęci
przez prof T i I Jostów
Niektórzy z geografów pol-skich
zaznajomili się z onta-ryjski- mi Kaszubami
Dyrekcja Polskiego Instytu-tu
Dobroczynności im Marii
Skłodowskiej-Curi- e w Mont
realu z prezesem M Rybikow- -
skim na czele przyjęła uczest
ników na specjalnie zorgani
zowanym wieczorze jak rów-nież
Polski Instytut Naukowy
oddz Kanada z dyr prof T
Romerem przyjął uczestników
lampka wina przy udziale
przedstawiciela Kongresu dr
W Babińskiego
Większość geografów z Pol-ski
mianowicie grupa orga-nizowana
przez Polskie Towa-rzystwo
Geograficzne żegna-na
przez gospodarzy na dwor-cu
lotniczym w Dorvalu odle-ciała
do Europy 21 VIII wie
czorem szereg jednak geo-grafów
przedłużył pobyt na
tym kontynencie
Jak wiadomo przepisy de-wizowe
ściśle ograniczają
kwoty które wolno wywieźć
lub wysłać z Polski zagranice
Aby pomóc kolegom z Polski
zorganizowaliśmy przy pomo
cy Federacji Kobiet Polskich
w Montrealu "Zespół Geogra
LEKARKA Z POLSKI
Dr TAMARA
ŁEMENTOWSKA
-- uprzejmie -- zawiadamia
o otwarciu
Gabinetu Lekarskiego
przy 5757 Oecelles Suitę 239
róg Cote - st Całherine Rd
TEL 733-142- 5 Odwiedza chorych w domu
100 2
Akcja ta wybuchła na pozór spontanicz-nie
i tu i tam
Wydawało się w pierwszej chwili że są
to jakieś odbłyski ideologii faszystowskiej
tym bardziej że często gęsto powoływano
się na Wielką Kartę Pracy jednak po bliż-szym
zbadaniu okazało się że sprawy nie
przedstawiały się ani tak prosto ani tak
dobrze
We wszystkich stolicach na całym świe-cie
na falach radia na ekranach kin po
salach odczytowych łamach pism i kart-kach
ulotek wołano teraz ciągle jednym
wielkim i potężnym słowem: Praca Pra-ca
Pr a ca!!!
Ale!
Ale nie jako jedynia wartość którą
człowiek okupuje swoje prawo do bytu
najszerzej pojętego bytu wolnego godne-go
człowieka ale jako mus społeczny czar-na
konieczność niewolnika surowy kanon
prawa publicznego
Przekleństwo mściwego Jahwy na synów
Adamowych: "W pocie czoła chleb spoży-wać
będziesz" sączyło się z tej dziwnej
propagandy
"Dobro społeczne — głosiły gazety
ścienne — wymaga wytężonej pracy Pań-stwa
dotychczas mobilizujące milionowe
armie na wzajemne niszczenie swego dob-robytu
dziś powinny mobilizować szero-kie
rzesze do budowy i produkcji
Nikt nie ma prawa uchylać się od tego
obowiązku
Strajki należy karać jak kradzież do-konaną
na publicznym majątku itd"
W sposobie w jaki ta cała nagonka by-ła
przeprowadzana zairważył Skrzypczak
mimo pozornie wzniosłych haseł uczajone-g- o
swego starego wroga dawnego cielca
złotego który dziś w zmienionej postaci
poszukiwał nowych sposobów by utrzymać
się przy władzy
Sama propaganda pracy i jej znaczenia
była w zasadzie swojej dobra niepomier-ne
rozbrykanie stronnictw politycznych i
społecznych które żerowały na powszech-nej
nędzy szantażując jedne drugie i
zmniejszając i tak skromne zasoby jaki-mi
ludzkość rozporządzała doprowadziło
te sprawy już do absurdu Dość wspom-nieć
strajk węglowy który kosztował spo-łeczeństwo
angielskie zawrotną sumę sześć-dziesięciu
milionów funtów szterBngów
Ale zgarnianie przez teoretycznych już
dziś posiadaczy wartości lwiej części do-bytku
gromadzonego przez pracę było bez
kwestii niesłuszne
Mimo wszystko dr Skrzypczak i prof
Sadkiewicz postanowili czekać Ich ostatni
atut to jest1 ogłoszenie że Wielkie Banki
i przedsiębiorstwa finansowe poza swą
działalnością organizacyjną' i regulującą
nić posiadają żadnych kmych tytułów"do
zysków był tak nieodparty że' można go
było wyzyskać w razie niezbędnej potrzeb-y-fów
Polaków polskiego po-chodzenia
i przyjaciół pol-skiej
geografii w Północnej
Ameryce" w któnm uczest-niczyło
kilkanaście osób
Dzięki akcji odczytowej
prof S Zaborskiego i innych
zorganizowanej zbióice pie-niężnej
która w bitnie zasi-liła
kasę zespołu oraz ofiar-ności
wielu osób z Kanady i
zebraniu pewnej sumy przez
prof dra A Nelezina z No-wego
Jorku zespół zapłacił za
wycieczki Pani Irena Gajdo-w- a
pokryła połowę kosztów
pięciodniowej wycieczki do
Niagary (S620 75) z funduszu
zgromadzonego z ofiar składa-nych
zamiast kwiatów na tru-mnę
sp dra Romana Gajdy
zmarłego z początkiem 1972
r Prezes stacji radiowej
CFMB w Montrealu dr Kazi-mierz
Stańczykowski uiscil
całkowicie koszt w najęcia
autobusu na trzy i pol dnio
wa wycieczkę do m Cjuebecu
i kopalń azbestu w sumie
trzystu dolarów
Gościnność ofiarność i ży-czliwość
przyczyniły sie do
serdecznej atmosfery w któ-rej
przedstawiciele geoerafn
polskiej czuli się swojsko i
wywieźli niezapomniane wra- -
a b Firma AlfredBailmre Im
uprzejmie OTWARCIU
24-g- o DOMU POGRZEBOWEGO
Laurendcau
= Cóte St Paul
%! H'BIHEI
TADEUSZ KONBRAT ba llm
ADWOKAT
4iwa Wiruawi
Tl 842-550- 4
—
Spotkania pisarzami: Paweł Łysek
Pawła Łyska profesora i
pisarza zamieszkałego w No-wym
a pochodzącego
z cieszyńskiej Jaworzynki po-znałem
w Anglii zgoła dzie-sięć
lat temu kiedy odwie-dzając
Europę przyjechałem
do Londynu Drukowałem
"Merkuriuszu Polskim" a po-tem
w "Kontynentach" jego
opowiadania o życiu i zwy-czajach
górali beskidzkich a
różniej recenzowałem jego
książki-pamiętni- ki z czasów
wojny "Z Istebnej w świat"
(1960) i "Poszło na marne"
(1965)
Z sumiennych zapisków
pamiętnikarskich od-tworzył
historię swojej u-ciec- zki
przed Gestapo przez
góry do Słowacji na Węgry
a następnie wojny
Francji od-różnieniu
cd licznych rela-cji
dowódców pamiętnik
Łyska jest książką szerego-wego
Niemniej przeto z
jego opowieści głęboka tro-ska
o losy ojczyzny
zastanawiający idealizm
rego nie potrafiła złamać
najczarniejsza kieska
"Przy granicy" (1966) tra-ktuje
o rodzinnych górach
autora obraz-ków
pisanych gwarą o lu-dziach
trzech beskidzkich
wsi: Istebnej Jaworzynki i
l Koniakowa Odrębność
(języka i obyczajów
(przekazał nam z pietyzmem
i znawstwem Czego tam nie
znajdziemy w bogatej okra-a- e
śpiewek którymi górale
wybuchają przy okazji:
skubanie pierza prząd-ki
obrzędy wielkanocne
przednówek wesele odpust
dożynki różne święta poda-nia
i zabobony Książkę za-myka
budzący obraz
martyrologii górali z lal oku-pacji
Następną książką Łyska
była powieść tytuł "Twa-rde
żywobycie Jury Odcesty"
wskazuje na bezkompromi-sowy
bybór gwary Wybór
okazał się trafny: powieść
nagrodę za najlepsza
książkę opublikowaną na e-migr- acji
w 1970 r Niewiel-ka
objętościowo
Ujęta w 20 rozdziałów zaty-tułowanych
stosownymi przy-słowiami
Na wpół biogra-ficzna
a na wpół fikcyjna o-n- uta
wokół małorolne-go
górala Jury Widzimy go
wr£ra z austriac-kiego
i zakłada rodzinę Je-steśmy
świadkami jego nie-ustannego
zmagania się z
trudnościami by utrzymać
liczną czeladkę się róż-nych
zajęć ale bez powodze-nia:
do handlu nie
I
z piękna Kanady ł
I osiągnięć Polonii Wszystkim
l którzy ofiara pieniężna
świadczeniami gościnnością i
I
! dobra radą przyczynili się do
przyjęcia geografów z Polski
uczestniczacch w Kongre-sach
składam w imieniu Zes-połu
i własnym b serdeczne
podziękowanie
Prof Bogdan Zaborski
ZEBRANIE GRUPY 2 PTWP
Zarzal Gn-p- y 2 PTWP zawia-damia
wstkich członków że
dnia 21 st??nia br (medzielai
o 2 30 po południu odbę-dzie
sio zebranie wborczc na
które pioszeni sn wszyscy człon-kowie
Obrady odbeda się w sali Pe-lis- h
Credil Union 36C9 St Law-renc- e
Blvd
S Nicią prezes
ZEBRANIE PTPBP
Zarząd PTPBP 18G2 Welling-ton
St MM 104 PQ 7aiadam'j
członków i członkinie że nuć
Meczne zebranie odbędzie się
14 stcznia bi o godz 2 30 po
południu
J Czyż sekr
a BiaiaiB mm oih ammw_
I I
jawiadamia o swego 5
przy 6201 Street g ::!
Koptralkł 11
Biura: MImzJc 6844531
M St Jtmas St West pk M Montnal
z
Jorku
w
Łysek
lata we
i W Brytanii W
bije
wyziera
któ-- l
Jest to seria
ich
Łysek
lada
wilia
grozę
Jej
u-zysk- ała
to rzecz
jest
jak 'wojska
Ima
ma smy- -
źenia
pod7
tel 766-358- 9 WBtW BiaiBIBIBI ml
k?!ki sumienie nie pozwala
nu prouadić karczmę Naj-oogodniej- sze
dvva lata przed
smieruą spędza jako baca o-w- iec
gromady wysoko w gó-rach
Potem Iraci zmysły i
ląduje w domu obłąkanych
Ostatnimi siła ni woli i cia-ła
uciekr tramtąd do domu
by umrzeć jak na gazdę
przystało honorowo na
swoim
Kompozycja powieści jest
wzorowa a narracja mimo bo-gactwa
szczegółów folklory-stycznych
i bagażu historyczno-społecz-nego
toczy się gła-dko
i umiejętnie bez obcią-żenia
Tak samo język Oczy--
ciście będąc gwarą niezna-ną
w zasadzie czytelnikowi z
innych stron Pohki jest pew-ną
przeszkodą Ale tylko do
rzasu Po pewnej chwili do-:enia- my
jego walory i ade-kwatność
Utrzymany w ry-zach
bezpośredni i prosty u
nikający retoryk i zdobnic-twa
jest najlepszą rękojmią
przekony wuja' ej praw dv
Powieść obfituje w piękne
"ragmenty: np oois lasu czy
liedzielna scona przed koś-ciółkiem
Mnie najgłębiej w
amięci utkwiło przedstaw ie-l- ie
ostatniej zabawy w za-nykają- cej
:i-- j karczmie Su-geruje
ono koniec pewnej c-o- ki
kres pewnych warto-jc-i
bezpowrotne przemija-nie
Tęsknota i ból musiały
szarpać pisarzem gdy pisał
amte stronice żal ludzi i
ich stylu życia Z dala od
swojej ojczystej wsi Łysek w
podnowojorskiej pracowni
odtworzył to co może już nie
i-tn-ieje
nawet tam a co je-go
pamięć zachowała z" pie-tyzmem
Ten nieskażony i bo-gaty
obraz zajmie wybitne
miejsce pośród najlepszych
osiągnięć polskiej powieści
regionalnej
O tej powieści mówiłem
na wiosnę 72 na City Uni-ersit- y
w Nowym Jorku na
uczelni której wykładowcą i
bibliotekarzem Łysek jest od
lat dwudziestu Na tej pla-cówce
położył on wielkie za-sługi
dla polskiej sprawy i
to dzięki jego staraniom
wprowadzono kurs polskiej
literatury emigracyjnej Ale
o pisaniu nie zapomina
Przed moim odlotem z No-wego
Jorku pokazał mi go-towy
maszynopis następnej
powieści pt "Marynka cera
gajdosza"
Upartą i wytrwałą pracą
Łysek wypracował dla siebie
nie byle jaką pozycje w li-teraturze
emigracyjnej Wy-gląda
na to że pozycję tę je-szcze
umocni
Florian ŚMIEJA
-
MAŁA ENCYKLOPEDIA ZDROWIA
Ctna $1200 plus 50 praetyłka
łlała Encyklopedia Zdrowia zapoznaje Czytelnika z budowa'
funkcjonowaniem 1 zaburzeniami organizmu ludzkiego oraa
ogólnymi zasadami -- leczenia i zapobiegania chorobom
Do nobyeid w KSIĘGARNI "ZWIĄZKOWCA"
'1'475 Quen St W Toronto 3 0ł