000142a |
Previous | 2 of 8 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
|
This page
All
|
wta
'fi
im
'Mi
i fli
iiH iifim
MA
Jest
l '
f
--mil
łfMi Mm
S&WBHfl
M
ScJłfiJ mst r jj'
Itr
st~'--
ivk'm
wmyuii
t $ mm
wiM itSi "JU'
J JTM Z
vi-3- ?
i mm :"T 1 łłt
!:R tf'Vfe
m
'łM
Łń
tl
H
- li
X
i iw
SmfcJttNi
J7tf4j
łnti
£
s fjr :m i rjair r: &! fcr i
UAI'17
1 'łtUin '
i
t Tk '
(
J
r
Hi
--iii
i
a
!
'i w "i
m
r i jStełiK
j r
t
iU4 JfW
t x Jpi
- f "
mm
i"1
"Związkowiec" (The AIHancer)
Prtnted and Pnbllshed for every Wednesday
and Saturday by
POLISH ALLIANCE PRESS LIMITED
Kr SL Wolnlk Chalnnan of Tno Board Mr A JaMbcialc Ster ttary
OHlclal Orean of Tne PoUsh AUlance Frlendly Soclcty of Canada
Edltor-ln-Chl- ef — B ncydenkorn — General Manager — S F
Business Manaser — R- - FrllriB - Prfntlng Manager — IŁ
Subscriptlon: In Canada 17J00 per year la other $800
as aecond class maU by the Post Office Departmont Ottawa
and for of postage In cash
1475 Queen St West 3 Tel
PRENUMERATA
Rnczna w Kanadzie S7nn Zagranic? — Koczna
Półroczna $4-0- 0
Półroczna
Kwartalna $250 I Pojedynczy numer
Konopka
Foezynlak
Countrlei
AuthorUed
payment
Toronto Ontario 531-249- 1 531-249- Ł
S800
C450
15
Nie wiele powodów do optymizmu
odpowiedź Hanoi na propozycję prezydenta Pozytywna odnośnie wszczęcia wstępnych rozmów celem
zakończenia działań wojennych w Wietnamie jest pierwszym
krokiem w ewentualnym zlikwidowaniu tego przewlekłego
konfliktu Nie można jednak w żadnym wypadku zbyt opty-mistycznie
przesądzać znaczenia tego faktu w sensie szybkie-go
już ustania walk
Wystarczy przypomnieć sobie konflikt w Korei ciągną-ce
się w nieskończoność w Panmundżiom rokowania w cza-sie
których toczjly się bez przerwy najkrwawsze jakie tylko
można sobie wyobrazić walki Tym niemniej z zadowoleniem
7akt-te- n należy powitać — nie tylko bowiem Wietnam i jego
ludność ale cały świat ma kompletnie już dosyć tej bezna-dziejnej
walki i z ulgą powita zapowiedź ewentualnego jej
ustania
Z góry spodziewać się należy iż rokowania nie będą łat-we
ani krótkotrwale świadczy o tvm twarda i nieustępliwa
postawa Północnego Wietnamu Oświadczenia ieeo dobitnie
wskazują iż ograniczenie nalotów bombowych bynajmniej
Hanoi nie zadawala Żąda on nie bez cichego lecz pełnego
poparcia ZSRR by nie tvlko ustały one całkowicie lecz zu-pełnego
uprzednio ustąpienia Amerykanów z Wietnamu i
rozstrzygnięcia przyszłych losów kraju wyłącznie przez samą
ludność Wfetriamu Oczywiście takie rozwiązanie sprawy z
wielu względów jest dla Stanów Zjednoczonych absolutnie
nie do przyjęcia
I 1riyś rzeczą oczywista iż właśnie te żądania zostaną przez "iS1 Wnnni wvrnźni(V i nieustenliwic postawione we wstępnych
m
x
rokowaniach które jak podał Waszyngton mają już nieba-wem
się rozpocząć
Dokładnych informacji "ha ten temat jeszcze nie i jedynie snuć przypuszczenia na podstawie
danych uzyskiwanych z kół politycznych i dyplomatycznych
tych państw w pierwszym rzędzie Wielkiej Brytanii które
mają powiązania z rządami państw komunistycznych że Ha-noi
zażąda stanowczo ustanowienia w Południowym Wietna-mie
rządu składającego się z przedstawicieli Wietkongu a
więc wyłącznie komunistycznego i będącego rzecznikiem
północnej części kraju
Opinie Londynu twierdza że Hanoi uważa iż wojnę już
wygrał Ta świadomość upewnia go że on nie strona prze-ciwna
która' pierwsza wysunęła propozycję wszczęcia roko-wań
pokojowych będzie w czasie rokowań dyktował warunki
nie Amerykanie Już teraz należy sobie uświadomić i wszyst-ko
zresztą na to wskazuje że w związku z kampanią przed-wyborczą
w Stanach Zjednoczonych Hanoi będzie się starał
rokowania przewlekać' licząc na coraz bardziej wzrastającą
niepopularność wojny w' śzćfoKich masach amerykańskiego
społeczeństwa i konieczność' liczenia się z tym kandydatów
Jest to typowa zresztą metoda komunistów w takich okolicz-nościach
bardzo zresztą skuteczna
Należy również poważnie brać pod uwagę że te poczyna-nia
północno wietnamskie posiadają z pewnością pełne po-parcie
Moskwy jak już wspomnieliśmy która niechętnie pa-trzy
na propozycje prezydenta Johnsona Wyrazem tego sta-nowiska
było oświadczenie premiera Kosygina w Teheranie
że pokój w Wietnamie nie może w żadnym wypadku nastąpić
przed kompletnym zakończeniem przez Amerykanów ich
działań wojennych Spodziewać się więc należy iż ZSRR nie
poprze w żadnym wypadku projektu zwołania knferencji w
Genewie mimo brytyjskich poczynań w tej mierze
pinie londyńskie są więc raczej pesymistyczne Twierdzi
się tam że Północny Wietnam czeka po prostu na upa
dek rządu sajgońskiego i że rokowania nawet gdy się rozpo-czną
w żadnym wypadku nie będą oznaczały zakończenia dzia-łań
wojennych Inaczej mówiąc jak już zaznaczyliśmy spo-dziewają
się tam wiernego powstania tego co miało miejsce
w czasie wojny koreańskiej
Powodów do optymizmu jak widać nie jest wiele Tym
niemniej dobrze jest źc pierwszy krok został uczyniony Co
z tego wyniknie — okaże się już niedługo
mig
o o liliMS
Pociągi linii CN podróżują po całej Kanadzie Nasze duże wa-gony
dają Wam różne możliwości wj godnego urządzenia się Od
tanich miejsc siedzących aż do prywatnych przedziałów sypial-nych
Aby umożliwić Wam ekonomiczne podróżowanie każdego
dnia tygodnia wprowadzono bilety Czerwone Białc-- i Niebieskie
Bilety grupowe i dziecinne są jeszcze tańsze!
słynne posiłki CN są bezpłatne jeśli podróżujecie wagonem
sypialnym lub klubowym
A wiec wypocznijcie zabawcie się spotkajcie ludzi i zapomnij-cie
o troskach
Poznajcie swój kraj podróżując pociągami CN
Poprostu wybierzcie gdziekolwiek w Kanadzie punkt docelowy
I zdecydujcie w jaki dzień chcecie jechać Zapytajcie w CN o
tanicbilety
Skontaktujcie się zjbiurem podróży lub kasami biletowymi CN „
(w jettóą stroncTTnicjStd siuut-t- : utulc uimj xruuć5
Mm Mickiewii
Za czasów carskich przed pierwszą wojną światową
rosyjski charaker Wilnu nada-wały
dwie "cerkwie i trzy pom-niki
Bizantyjsko - moskiewskie
kopuły cerkwi na Pohulance
górowały nad całym miastem
cerkwi na Zwierzyńcu zamykały
perspektywę1 najokazalszej ulicy
zwanej wówczas Georgejewskim
prospektem — prospektem Św
Jerzego Pomniki skupione bjly
w centrum miasta: na Placu Ka-tedralnym
przed Pałacem Bi-skupim
(i gmachem uniwersy
teckim) oraz pod Córą Zamko-wą
w ogrodzie potocznie wów-czas
nazywanym Cielętnikiem
Dwa pierwsze miały — z ro
syjskiego punktu widzenia —
głębokie uzasadnienie: sławiły
carjce Katarzynę która Wilno
do Rosji przyłączyła i Murawje- -
wa po którym ośmielono się
po raz pierwszy nazwać Wilno
miastem rosyjskim
Jak to stwierdzali z okazji
odsłonięcia pomnika Katarzyny
żydowscy socjaliści Bundowcy
w odezwie wydanej w języku
jidisz w Wilnie we wrześniu
1904 roku:
" lata na pomniku wy- kute plastycznie przypomina
ją mieszkańcom całego
kraju naszego że w roku
1795 lwię część naszego
kraju zabrała Katarzyna Wil-no
wraz z Litwą całą prze-szło
pod władzę Rosji —
wolna Polska straciła swą
niepodległość i wpadła w nie-wolę
rosyjskiego samowładz-tw- a
W Wilnie gdzie po
dziś dzień żyją i mieszkają
dzieci niewinnych ofiar ty-siącznymi
masami wieszanych
i vvsvłanveh przez Murawie- -
wa-Wieszat- ela stawiają
pomnik Murawjewowi w Wil-nie
gdzie po dziś dzień żyje
pamięć dawnej wspaniałości
Polski wznoszą pomniK Ka-tarzynie
II — ciemiężczyni
narodu polskiego Ciemiężcy
i kaci — oto bohaterowie ro-syjskiego
samowładztwa Dro-gie
i mile sercu samowładz-twa
a pogardzane przez na-ród
wznoszą się pomniki
tych ciemnych plugawych
bohaterów pod ochroną po-lic- ii
i szpiegów strzegących
ie przed wybuchem zemsty
narodu "
Gdy dokładnie w jedenaście
lat później we wrześniu 1915
policja i szpiedzy rosyjscy opusz
czali przed wojskiem niemiec-kim
Wilno zabrali ze sobą sym-boliczne
pomniki Szpeczące pla-ce
kikuty ich postumentów zo-stały
usunięte nieco później i
Wilno przez pewien czas nie
miało na publicznych' placach
czy ulicach żadnego pomnika
Dziś wraz z rosyjską policją i
szpiegami pomniki znowu są w
Wilnie Jakie dawne czy nowe?
Powrót pomników Katarzyny
i Murawjewa po drugiej wojnie
światowej do podbitego przez
Stalina Wilna nie wydawał się
nieprawdopodobny to też da-łem
wiarę znanej sowieckiej pi-sarce
i dziennikarce Marietcic
Szaginian która po odbyciu tu-rystycznej
wycieczki do "wy-zwolonego"
przez armię sowiec-ką
Wilna w wydanym w Mo-skwie
W 1953 r Dziennika Pi-sarza
między innymi pisała:
"Od rana naszą P o b i e d q
(sowiecki samochód) na mia-sto
Najprzód pojechaliśmy
'do centrum starego miasta
Plac Katedralny pomnik Ka-tarzyny
Drugiej — bardzo
ciekawy doskonale wykonany
przez rzeźbiarza Antokolskie-g- o
o m ci o o ?acw n Koieiowynu wi
A
'VŚśSSISS£' y£3
cza Puszkina miasto
Wilnochęwcbi rewopuśwcłiałesmnej prwzoeldi
przeszło ćwierć wiekiem za to
Z2S ze "sugerowałem męaną
informację" p sprowadzeniu i
ustawieniu w r 1945 na daw-nym
miejscu na Placu Kate
dralnym w Wilnid pomnika Ka-tarzyny
II zostałem ostatnio pu
blicznie skarcony
Okazuje się że "bardzo cie-kawy
i doskonale przez rzeźbia-rza
Antokolskiego wykonany
pomnik na dawne miejsce do
Wilna nie wrócił i sowiecka pi-sarka
nieco przesadziła w swo-im
"socjalistycznym realizmie"
widząc i podziwiając to czego
w rzeczywistości nie było Acz-kolwiek
i przed tym niekiedy to
podejrzewałem (i dlatego "za-słoniłem
się przysłówkiem 'po-noć'
") trudno kajam się i go-tów
jestem odtąd nie wierzć
już niczemu co piszą "socjali-styczni
realiści"
A zatym pomniki Katarzyny
i Murawjewa do Wilna nie wró-ciły
Ograniczono się jedynie do
przywrócenia dawnej nazwy pla-cu
na którym stał Murawjew
(jeśli by ktoś nie wiedział to
zwie się on placem Kutuzowa
który jak wiadomo był jak
najściślej z Wilnem związany)
na Placu zaś Katarzyny zmie-niono
Katedrę na galerię obra-zów
socrealistycznych niewąt-pliwie
Pomniki natomiast wznie-siono
nowe czcząc nimi ludzi
równie jak tamci miłych sercu
wilnian
Na placyku zwanym dawniej
Orzeszkowej przed kościołem
śv Jerzego wzniesiono pomnik-grobowie- c
gienierała Czernią-chowskog- o
który poległ wpraw
dzie nie pod Wilnem ale woj
ska którego Wilno dla Rosji
zdobyły i z miejscową Armią
Krajową porządek zrobiły
Prof dr T Jost
PFy o
dnia przed
do Port Swctten-ha- m
pojechałem w objazd wy-spy
Jest ona około 25 mil dłu-ga
ze wschodu na zachód' J
około 15 mil szeroka Na pół-nosny-zach- ód
od -- miasta -- znajduje
się okręg przemysłowy z fa-brykami
chemicznymi tekstyl-nymi
tartakami cementownią
itd Na wybrzeżu jest dodatko-wy
mniejszy port Na wscho-dzie
wyspy jest wielkie między-narodowe
lotnisko a niedaleko
od niego więzienie w którym
był częściowo nakręcany film
"King Rat" W centrum wyspy
rozsiane są plantacje drzew ko-kosowych
kauczukowych i teo-kowy- ch
ogrody warzywne w
których Chińczycy opiekują hic
każdą głową sałaty i każdą mar-chewką
tak jak gdyby to były
najwyszukańsze orchidee oraz
stawy hodowli ryb i krewetek
W środkowej głównie części
wyspy' są również wioski malaj-ski- e
Drewniane lub o plecio-nych
z liści palmowych ścia-nach
domki często na paach
kryją się w gąszczu palm koko-sowych
bananów pachnących
frangipani i płomiennych flam- -
Toronto - Montreal S820
Winnipeg-Vancouv- er $2500
Hamilton - Edmonton 33500
-- Csnsdicn-Nationol'
lecz
Ostatniego
Na Łukiszkach stanął Lenin
który wprawdzie był w Wilnie
przez półtorej bodaj godziny
oczekując na połączenie kolejo-we
ale bez którego nie byłoby
ono wróciło na łono rosyjskiej
macierzy Za to słusznie został
uczczony potrójnie: pomnikiem
prospektem z widokiem kopuł
cerkwi zwierzynieckiej i placem
na którym niegdyś wieszano
polskich miateżników (Pomnik
nie mniej zasłużonego Stalina
juz ponoć został usunięty —
bez większego trudu bo był z
gipsu stał bodaj na placu
przed dawnym ratuszem) j edynym pomnikiem sprzed
pierwszej wojny świato
wej który po arugiej wojnie
wrócił na swe dawne miejsce w
ogrodzie pod górą Zamkową w
Wilnie bjł pomnik trzeci Był
on od dwóch pierwszych znacz-nie
skromniejszy i czcił Ale-ksandra
Puszkina
Skąd Puszkin w Wilnie? —
mógłby ktoś spytać Przecież
nie był on tam ani razu Był
wprawdzie ex-przyjaciel- em wil-nianina
Mickiewicza (Adama a
nie Wincentego Kapsukasa któ-rego
imieniem zwie się obecnie
wileński uniwersytet) ale czyż
to wystarcza by wznosie mu
— i przywracać — pomnik w
Adamowym mieście?
Jeśli to pierwsze uzasadnienie
(pomnik Puszkina jako — per-procu- ra
— pomnik Mickiewi-czowi)
komuś nie wystarczy to
są okazuje się dwa jeszcze do-datkowe
uzasadnienia o których
przyznaję nic bardzo dotychczas
wiedziałem a dowiedziawszy
się chcę podzielić się z Czytel-nikami
Po pierwsze w roku bodajże
1703 podczas przejazdu przez
Wilno Piotr I wspólnie z żoną
Augusta II Sasa trzymał do I
chrztu w jednej z wileńskich '
nie
boyantów Dzieci w wieku szkol-nym
z tych wiosek a również
i z miasta chodzą zawsze ubra-ne
w ładne mundurki Szkoły
różnią się wyłącznie kolorem
spódniczki i krawata Bluzki
i koszule są zawsze białe Dziew-czętom
''nie wolno' ondulować
Wibsówlam używać' pomadki"'do
iiśt Niema mowy o tym'1 aby
chłopcy mogli nosie długie wło
sy Myślę ie rodzice krajów za„
chodnich mogliby — pod tym
względem — nauczyć się nieco
od biednych zacofanych Hindu-sów
Syngalezów lub Malajów
do Swat- - brzegach piękne
tenham 13 marca o 3 po poł
U wejścia do portu stały na
kotwicy trzy statki z flagami
angielskimi na rufach — MS
"Dibford" "Sea Amber" i jesz-cze
jakaś "Amber"— obwie-szone
pro-chińsko-komunistycz-n-ymi
hasłami w rodzaju "niech
żyje przewodniczący Mao" "Dur-niów
z akcji anty-chiński- ej cze-ka
wkrótce nieuchronna zguba"
"zwalczajmy przeciwności w
drodze do zwycięstwa" itd
Nikt mi nie umiał wytłumaczyć
tej dziwnej symbiozy chińsko-angielskic- j"
12 godzin potrzeba aby do-płynąć
z Singapore Port
Swottenham To też 14 III 68
nad ranem zakotwiczyliśmy na
redzie a o 7 rano byliśmy juz
przycumowani do mola Czea
nas trzy ani taaowania cyny
kauczukUj sizalu (włókna z od-miany
kaktusa — agawy) i ole
ju palmowego
Port Swettenham leży nad
rzeką Klang o parę mil od jej
lejkowatego ujścia do morza
Oba brzegi są płaskie porośnię-te
gąszczem mangrowii za któ-rymi
rozciąga się tropikalna
dżungla Powietrze jest zamglo-ne
duszne przesycone wilgo-cią
Zaraz po załatwieniu for
malności paszportowych scho-dzimy
ha ląd Port jest duży
i nieźle "wyekwipowany w dźwi-gi
ale miasteczko małe i nie-ciekawe
Jedna główna ulica z
domkami jak na naszym "dzi-kim
zachodzie" — niskimi par-terowymi
lub jednopiętrowymi
Ogromna większość domów jest
pomalowana na różne ocienię
koloru zielonego od którego
jaskrawo odbijają czerwone i
żółte chińskie i malajskie re-klamy
STOLICA MALEZJI
ecydujemy sie pojechać au-tobusem
do odległego o
28 mifKuala Lumpur — stolicy
Malezji
Droga wiedzie poprzez plan-tacje
bananów kokoso-wych
i olejowych oraz drzew
kauczukowych Szosa którą je-dziemy
jest bardzo- - dobra po-dwójna
więc do "Błotnistej
Rzeki" — po malajsku Kuala
Lumpur dojechaliśmy w 50
minut
Miasto jest ładne i czyste
Wszystkie budynki administra--
e-i-i państwowej i miejskiej
cerkwi podarowanego mu Mu-rzynka
(właściwie Abisyńczyka)
Hannibala pradziadka Aleksan-dra
Puszkina po matce Po dru-gie
syn Aleksandra Grigorij
ożenił się w rokd 1884 z córką
carskiego ministra Aleksieja
Melnikowa i dostał z nią w po-sagu
skonfiskowany polskim
miareżnikom podwileński mają-tek
Markucie Po zamieszkaniu
tam na stałe Grigorij Puszkin
przywiózł do Markuć z puszki-nowskiego
"sioła Michajłow-skoj- e
niektóre rzeczy które na-leżały
do jego
"Obecnie czytamy dalej w
wvdanvm w ładnej oprawie
araficznei tomie z wieloto
mowej serii geograficznego
ooicii Sowieckiego Soju- -
zu (Litwa Moskwa 1967
str 286) w dawnej usadbie
G Puszkina zostało otwarte
literackie muzeum imienia A
S Puszkina Wystawione tam
są meble naczynia książki
fotografie i inne rzeczy zwią
zane z życiem poety i ego
svna Ściany i sufit lednei
sal są obite płótnem utkanym
i wyszywanym przez pansitiy-żnian- e
dziewki w siole Mi-ehajłowsk-im
W pobliżu domu--
muzeum na spadku znaj-dują
się rodzinne mogiły
Puszkinów oraz z kapliczką
obok której leży wspólna mo-giła
Grigorja Puszkina i jego
żony Warwary Aleksejewny"
(str 159)
Bardzo starannie i estetycznie
wydana w 85 000 egzemplarzy
po rosyjsku książka zostanie
niewątpliwie niedługo przetłu-maczona
na inne języki i ponie-sie
w świat socrealistyczną praw-dę
że Wilno właściwie jest
miastem Puszkina a nie Mic-kiewicza
(Adama) Lenina a nie
Piłsudskiego I na pewno bę-dzie
sporo ludzi którzy w to
głęboko uwierzą
Tak jak ja uwierzyłem w
głupstwa wydrukowane przez
Mariettę Szaginian
WIKTOR SUKIENNICKI
Listy z podróży
A o o
dodają miastu piękne meczety
otoczone gazonami i palmami
kokosowymi W starszej części
miasta domy jak w Singapore
— podcieniami a wzdłuż chod-ników
szerokie i głębokie ryn-sztoki
Handel kwitnie w sklc- -
I pach i na chodnikach choć ce
ny są nieco wyższe niz w omsa-por- e
a nawet w Penang
Przedmieścia Kuala Lampur
są 'naprawdę ładne piękne do-my
willowe lub małe — apar-tamento- we
w otoczeniu zieleń-ców
ciche strumyki małe staw-ki
z liliami wodnymi i kwiata- -
Odpłynęliśmy Port mi lotosu na
do
palm
są
ojca"
palmy "królewskie" i "słonecz
ne" klomby płomiennych kann
Najbardziej nowoczesną ulicą
stolicy Malezji jest Jalan Am-pan- g
przy której stoi kilka
wielkich nowoczesnych budyn-ków
a w jednym z nich jest
siedziba przedstawiciela Ka-nady
Obejrzeliśmy Pałac Królew-ski
— Istana Negara i Park
Tuanhu Abdul Rahman i poje-chaliśmy
taksówką o 7 mil na
północny-wschó- d od miasta do
wspaniałych grot Batu W wa-piennej
falezie woda wyżłobiła
ogromne prawie 400' wysokie
jaskinid Wiedzie do nich jak
do świątyni — po przez bramę
272 stopnie Niełatwo tam wejść
przy 90n upale i 100% wilgot-ności
Za to w środku jest miły
chłód i wspaniałe widoki ma-jestatycznych
sklepień podpar-tych
wapiennymi kolumnami
stalaktyków różnego kształtu i
wielkości zwieszających się ze
skalistych wykuszy stalagmi-tów
wyglądających jak kopce
termitów stojące tu i ówdzie
na dnie jaskini
Drugi dzień na zachodnim wy-brzeżu
półwyspu Malakka spę-dziłem
na zwiedzaniu plantacji
i kopalni Kauczuk stanowi je-dno
z najważniejszych bogactw
naturalnych Malezji Drzewo
Hevea Brasiliensis sprowadzone
tutaj 80 lat temu z basenu
Amazonki rośnie obecnie na
milionach akrów ziemi które
przedtem pokryte były błotni-stą
pełną jadowitych zwierząt
dżunglą
Ogromne pięknie utrzymane
plantacje produkują 13 świa-towej
produkcji kauczuku Dru-gim
głównym źródłem dochodu
i dobrobytu tego państwa jest
cyna W niedalekich górach
wody rozmyły skały zawierające
rudy cyny i zniosły ją razem
z piaskiem i żwirem na nad-brzeżne
płaskie niziny Od wic-iu
lat od czasu panowania
Chińczyków na tym obszarze
— gdzieś w połowie średniowie-cza
ludzie wydobywali z tych
aluwialnych pokładów cynę ko-piąc
ogromne lejowate doły o
średnicy kilkuset yardów a głę-bokości
200 i więcej stóp
I znowu Malezja wydobywa 13 światowej produkcji tego
wartościowego metalu Po Indii
i t-eyio-me
Malezja wydaje się
bogatym i bardzo "europejskim
1virrTirTfańcMm'TTli1 TTrntrrt IkfMrfrt" Młfal-- % nfrffitLJlt
WAŻNE
OGRZEWANIE ŚWIATŁEM
Gdy w przyszłym roku u-kończ- ona zostanie budowa
nowego wieżowca First Na-tional
Company w Nowym
Jorku będzie on oświetlony
przez całą noc a nad wyłą-cznikami
nie będą uńsiały kar-teczki:
"oszczędzaj światło"
Nie spowoduje to wzrostu
eksploatacji przeciwnie dzię-ki
niewygaszanym światłom
roczne oszczędności wyniosą
około $200000
Rzecz polega na tym że
światło będzie służyło nie tyl-ko
do oświetlania ale i do
ogrzewania biurowca źród-łem
światła i ciepła będą zwy-kłe
lampy fluorescencyjne
Lampy wbudowane zostały w
sufity można będzie również
rozgrzane powietrze przesy-łać
po całym gmachu poprzez
układ klimatyzacyjny
Zaletą tego systemu jedno-czesnego
ogrzewania i oświe
tlania będzie znacznie lepsze
niż dotychczas oświetlenie
biur
WCALE NIEZŁY PROJEKT
W wielkich miastach par-kowanie
samochodu staje się
coraz bardziej trudne Nie
biak ich i w Nowym Jorku
W wyniku wielu zastana-wia- n
się i prób postanowiono
rozwiązać choć częściowo'' to
zagadnienie przez wykorzy-stanie
obszarów wodnych
znajdująctjch się w tym mie-ście
Pomysłowi projektodaw-cy
pragną zainstalować na
nich parkingi mieszczące
się na specjalnych barkach i
pomostach na rzece Harlem i
Hudson
Obliczono nawet ile taki
jeden parking będzie koszto-wał
w budowie i okazało się
iż o połowę taniej niż nor-valn- y
na ziemi Koszt jego
wyniesie około $2500000
podczas gdy taki sam na grun-cie
stałym kosztuje $5000-00- 0
Cała rzecz jednak w tym
iż ani słowa w tym sprawo-zdaniu
nie lospomniano na
ile samochodów parking taki
będzie przeznaczony
=M= m =M=
o
Jpracowan$ krajowi}
SPADEK PRZYROSTU
NATURALNEGO
Przyrost naturalny wyniósł
w zeszłym roku 86 promille
Eyl to najniższy wskaźnik po-wojenny
i jeden z najniższych
w tym stuleciu wyłączywszy
obydwie wojny
Jak wynika z prognoz lud-ność
kraju będzie się zwięk-szała
o milion osób w ciągu
mniej więcej 3 lat W 1980 r
będzie ponad 36 min
TARGI W MEDIOLANIE
Rozpoczęły się międzyna-rodowe
targi w Mediolanie
Wśród 66 krajów uczestniczą-cych
w targach znajduje się
Polska 13 central handlu za-granicznego
wystawia maszy-ny
i urządzenia przemysłowe
i przetwory rolnicze wyroby
przemysłowe trwałego użyt-ku
ŚMIERĆ TATERNIKA
Tragicznie zakończyła sie
samotna wyprawa w Tatry 19-letnie- go studenta z Warsza-wy
Stanisława Dąbrowy
Poszedł on sam na wyciecz-kę
na "Kozie Czuby" gdzie
spadł w ok 400-metro- wa prze-paść
do doliny "Pustej" Tu-rysta
poniósł śmierć na miej-scu
W dniach od 1 stycznia do
10 kwietnia br w Tatrach u-leg- ły poważniejszym wypad-kom
narciarskim 272 osaby
Wszystkie zostały zwiezione z
gór przez ratowników do
szpitala Jak
wykazują statystyki najwyż-sza
dotąd średnia roczna wy-padków
narciarskich które
wymagały zwiezienia ich o-fi- ar
toboganami wynosiła 250
osób
POLSKIE STUDNIE
NA SAHARZE
Warszawskie przedsiębior-stwo
hydrologiczne prowa-dzi
swoją działalność również
i poza granicami krajtl Du-żym
sukcesem technicznym
przedsiębiorstwa była m in
budowa ujęć wody dla półmi-lionowego
miasta Saloniki w
Grecji Obecnie polscy spec-jaliści
wiercą studnie w cen-trum
pustyni Sahara
dzie wyglądają zadowoleni "czar-ny
rynek" nie istnieje Oby tyl-ko
nie przyszło komuś do głowy
"uwolnić Malezję z jarzma ka-pitalistycznego"
i obdarzyć ją
takim "rajem" jaki widziałem
na przykład w Zanzibarze
W Port Swettenham żegnam
Azję Stąd po przez egzotyczne
morza — Conradowskim szla-kiem
wzdłuż największej ba-riery
rafowej świata płyn? eto
GIGANTYCZNY
TANKOWIEC
Kraju—ejaiinteceaJiściaJgfei
NIEWAŻNI
_
Stocznia javohu
hamie hhikam
spuściła na wodf LRr
wożenia ropy nafttoc
aancypoiemmif-tWL- ' Jednostka ta jest 0Ć'
sern trzech taiichl
zamówionych przez hZ
Bantry TransDortnZ'
pany znajdująca sie rJ
Wymiary tego gi5a:
""-S'łi4- ie aragojj stop szerokość lw m siada on silniki o notti
uuuui iiaiKotm j' Mb węzta na godńm
Koszt budowy iem A
maanta wyniesie hrl
$20000000 1
PODWODNY DOMEK
Pracownica nni-- j
:7 młnyiolo:l-:iir-l:: "Pisv "' ici-hh- w hicii ani sp
opuście tego lata na dr toki Oban dwupoJcojoiri I mek Jego mieszhm
wadzie będą badania r we a okres pobtfu y
yi lipy oaaawczej
jest na 3 tygodnie
Domek zbudowani m projektu Brytyjskiego Ś
inysiwa Loimczegofmi na kształtem odwrócorj
żatifce do herbatu Jfn9i
długości 6 stóp szeroki
oKoto i swp wysokm
posażony będzie miiu
tralne ogrzewanie orci dzenie telewizyjne oza
Ujm obwodzie
Całemu temu zamier
da?io nazwę "KrńtfM
imię legendarnego po'i morskiego pojawiającej
izeKomo u wyorzezusi
gii Szkocka jednodh
skowa ma wyposażycie mek w sVodciłqcznoicii
dzenia klimatyzaiyju
KierowniKiem proj
m
nauKowego Który m
obserwacje życia u
oraz badanie wpływu jdrjl
wiera na ustrój czbĘt
przebyioame na glM
nod ciśnieniem jest ja?
btepnens
zPQhm
T f hapoditdwM praóu
za-kopiańskiego
r- - w -
TRESOWANY DZSl
We wsi Widzieńslof
szczecińskim miejscowy
nik zaopiekował się mali
nym w lecie młodym dżłS
liczącym kilka tygodni
brał go do domu kani
telki oswoił i wytrsfl
Dzik chodzi z nimM
do sklepów niosąc vp:
torbę czy koszyk Wsk'
dopomina sie o łakocie!
ki cukru lub herbatniki
konuie rozkazy swego
jak najlepiej wytrea
tńes
Gdy leśniczy udaje się
tocyklem na objazd swreł
jonów leśnych dzik v
biegnie za jego pww
PRODUKCJA OT
SIARKOWEGO
i t Produkcja kwasu siartB
go jest lednym 1 1'--
_i ~1 i dali - ODOK eiltUK" i """i
ziomu rozwoju gospod
go a kwas — ze W
wszechstronne z?s™f
— nazywany jest' mlJ
mysłu" Juz oDecnie
„ co Tnrtu-ńrni- e KWre
lata umożliwia produŁoj
2 min ton kwasu roffl
t !_i "incbtó
wstają w nadmorstaJI
ironn nawuzuw -- -
w Gdańsku i Policach
W tym roku pff'
się ponad 13 min
siarkowego Po razJg
nń Hifcu lat mfe a5??
jednak potnebkraji" -
zku 'JffirS 34 przyspiesz —- -
Dąży się także JPj
marnego wTkprzjW
rzasu remontów ™°'FJ2S'Sl
_ " "r™i
7flleciłv zakopian
ru projektów
ego opracowana
m
komunikacyjnej —
ce — Kalatówki- - (
Główny Pr°ieKli
Osmolski wysuns J
ca Propozycje 3 wietrznej iedn°sgj p-l-ei
elektryąM skijestw
nia własnego VX&
nego planu rowg z
kaeji w rejonie
panego a Pjirf
miejsc d&ś
W pierwszej Wg
winna powstać
kolej o trakcji
HUCISK 00 1-- -7
Object Description
| Rating | |
| Title | Zwilazkowiec Alliancer, April 27, 1968 |
| Language | pl |
| Subject | Poland -- Newspapers; Newspapers -- Poland; Polish Canadians Newspapers |
| Date | 1968-04-27 |
| Type | application/pdf |
| Format | text |
| Identifier | ZwilaD2000605 |
Description
| Title | 000142a |
| OCR text | wta 'fi im 'Mi i fli iiH iifim MA Jest l ' f --mil łfMi Mm S&WBHfl M ScJłfiJ mst r jj' Itr st~'-- ivk'm wmyuii t $ mm wiM itSi "JU' J JTM Z vi-3- ? i mm :"T 1 łłt !:R tf'Vfe m 'łM Łń tl H - li X i iw SmfcJttNi J7tf4j łnti £ s fjr :m i rjair r: &! fcr i UAI'17 1 'łtUin ' i t Tk ' ( J r Hi --iii i a ! 'i w "i m r i jStełiK j r t iU4 JfW t x Jpi - f " mm i"1 "Związkowiec" (The AIHancer) Prtnted and Pnbllshed for every Wednesday and Saturday by POLISH ALLIANCE PRESS LIMITED Kr SL Wolnlk Chalnnan of Tno Board Mr A JaMbcialc Ster ttary OHlclal Orean of Tne PoUsh AUlance Frlendly Soclcty of Canada Edltor-ln-Chl- ef — B ncydenkorn — General Manager — S F Business Manaser — R- - FrllriB - Prfntlng Manager — IŁ Subscriptlon: In Canada 17J00 per year la other $800 as aecond class maU by the Post Office Departmont Ottawa and for of postage In cash 1475 Queen St West 3 Tel PRENUMERATA Rnczna w Kanadzie S7nn Zagranic? — Koczna Półroczna $4-0- 0 Półroczna Kwartalna $250 I Pojedynczy numer Konopka Foezynlak Countrlei AuthorUed payment Toronto Ontario 531-249- 1 531-249- Ł S800 C450 15 Nie wiele powodów do optymizmu odpowiedź Hanoi na propozycję prezydenta Pozytywna odnośnie wszczęcia wstępnych rozmów celem zakończenia działań wojennych w Wietnamie jest pierwszym krokiem w ewentualnym zlikwidowaniu tego przewlekłego konfliktu Nie można jednak w żadnym wypadku zbyt opty-mistycznie przesądzać znaczenia tego faktu w sensie szybkie-go już ustania walk Wystarczy przypomnieć sobie konflikt w Korei ciągną-ce się w nieskończoność w Panmundżiom rokowania w cza-sie których toczjly się bez przerwy najkrwawsze jakie tylko można sobie wyobrazić walki Tym niemniej z zadowoleniem 7akt-te- n należy powitać — nie tylko bowiem Wietnam i jego ludność ale cały świat ma kompletnie już dosyć tej bezna-dziejnej walki i z ulgą powita zapowiedź ewentualnego jej ustania Z góry spodziewać się należy iż rokowania nie będą łat-we ani krótkotrwale świadczy o tvm twarda i nieustępliwa postawa Północnego Wietnamu Oświadczenia ieeo dobitnie wskazują iż ograniczenie nalotów bombowych bynajmniej Hanoi nie zadawala Żąda on nie bez cichego lecz pełnego poparcia ZSRR by nie tvlko ustały one całkowicie lecz zu-pełnego uprzednio ustąpienia Amerykanów z Wietnamu i rozstrzygnięcia przyszłych losów kraju wyłącznie przez samą ludność Wfetriamu Oczywiście takie rozwiązanie sprawy z wielu względów jest dla Stanów Zjednoczonych absolutnie nie do przyjęcia I 1riyś rzeczą oczywista iż właśnie te żądania zostaną przez "iS1 Wnnni wvrnźni(V i nieustenliwic postawione we wstępnych m x rokowaniach które jak podał Waszyngton mają już nieba-wem się rozpocząć Dokładnych informacji "ha ten temat jeszcze nie i jedynie snuć przypuszczenia na podstawie danych uzyskiwanych z kół politycznych i dyplomatycznych tych państw w pierwszym rzędzie Wielkiej Brytanii które mają powiązania z rządami państw komunistycznych że Ha-noi zażąda stanowczo ustanowienia w Południowym Wietna-mie rządu składającego się z przedstawicieli Wietkongu a więc wyłącznie komunistycznego i będącego rzecznikiem północnej części kraju Opinie Londynu twierdza że Hanoi uważa iż wojnę już wygrał Ta świadomość upewnia go że on nie strona prze-ciwna która' pierwsza wysunęła propozycję wszczęcia roko-wań pokojowych będzie w czasie rokowań dyktował warunki nie Amerykanie Już teraz należy sobie uświadomić i wszyst-ko zresztą na to wskazuje że w związku z kampanią przed-wyborczą w Stanach Zjednoczonych Hanoi będzie się starał rokowania przewlekać' licząc na coraz bardziej wzrastającą niepopularność wojny w' śzćfoKich masach amerykańskiego społeczeństwa i konieczność' liczenia się z tym kandydatów Jest to typowa zresztą metoda komunistów w takich okolicz-nościach bardzo zresztą skuteczna Należy również poważnie brać pod uwagę że te poczyna-nia północno wietnamskie posiadają z pewnością pełne po-parcie Moskwy jak już wspomnieliśmy która niechętnie pa-trzy na propozycje prezydenta Johnsona Wyrazem tego sta-nowiska było oświadczenie premiera Kosygina w Teheranie że pokój w Wietnamie nie może w żadnym wypadku nastąpić przed kompletnym zakończeniem przez Amerykanów ich działań wojennych Spodziewać się więc należy iż ZSRR nie poprze w żadnym wypadku projektu zwołania knferencji w Genewie mimo brytyjskich poczynań w tej mierze pinie londyńskie są więc raczej pesymistyczne Twierdzi się tam że Północny Wietnam czeka po prostu na upa dek rządu sajgońskiego i że rokowania nawet gdy się rozpo-czną w żadnym wypadku nie będą oznaczały zakończenia dzia-łań wojennych Inaczej mówiąc jak już zaznaczyliśmy spo-dziewają się tam wiernego powstania tego co miało miejsce w czasie wojny koreańskiej Powodów do optymizmu jak widać nie jest wiele Tym niemniej dobrze jest źc pierwszy krok został uczyniony Co z tego wyniknie — okaże się już niedługo mig o o liliMS Pociągi linii CN podróżują po całej Kanadzie Nasze duże wa-gony dają Wam różne możliwości wj godnego urządzenia się Od tanich miejsc siedzących aż do prywatnych przedziałów sypial-nych Aby umożliwić Wam ekonomiczne podróżowanie każdego dnia tygodnia wprowadzono bilety Czerwone Białc-- i Niebieskie Bilety grupowe i dziecinne są jeszcze tańsze! słynne posiłki CN są bezpłatne jeśli podróżujecie wagonem sypialnym lub klubowym A wiec wypocznijcie zabawcie się spotkajcie ludzi i zapomnij-cie o troskach Poznajcie swój kraj podróżując pociągami CN Poprostu wybierzcie gdziekolwiek w Kanadzie punkt docelowy I zdecydujcie w jaki dzień chcecie jechać Zapytajcie w CN o tanicbilety Skontaktujcie się zjbiurem podróży lub kasami biletowymi CN „ (w jettóą stroncTTnicjStd siuut-t- : utulc uimj xruuć5 Mm Mickiewii Za czasów carskich przed pierwszą wojną światową rosyjski charaker Wilnu nada-wały dwie "cerkwie i trzy pom-niki Bizantyjsko - moskiewskie kopuły cerkwi na Pohulance górowały nad całym miastem cerkwi na Zwierzyńcu zamykały perspektywę1 najokazalszej ulicy zwanej wówczas Georgejewskim prospektem — prospektem Św Jerzego Pomniki skupione bjly w centrum miasta: na Placu Ka-tedralnym przed Pałacem Bi-skupim (i gmachem uniwersy teckim) oraz pod Córą Zamko-wą w ogrodzie potocznie wów-czas nazywanym Cielętnikiem Dwa pierwsze miały — z ro syjskiego punktu widzenia — głębokie uzasadnienie: sławiły carjce Katarzynę która Wilno do Rosji przyłączyła i Murawje- - wa po którym ośmielono się po raz pierwszy nazwać Wilno miastem rosyjskim Jak to stwierdzali z okazji odsłonięcia pomnika Katarzyny żydowscy socjaliści Bundowcy w odezwie wydanej w języku jidisz w Wilnie we wrześniu 1904 roku: " lata na pomniku wy- kute plastycznie przypomina ją mieszkańcom całego kraju naszego że w roku 1795 lwię część naszego kraju zabrała Katarzyna Wil-no wraz z Litwą całą prze-szło pod władzę Rosji — wolna Polska straciła swą niepodległość i wpadła w nie-wolę rosyjskiego samowładz-tw- a W Wilnie gdzie po dziś dzień żyją i mieszkają dzieci niewinnych ofiar ty-siącznymi masami wieszanych i vvsvłanveh przez Murawie- - wa-Wieszat- ela stawiają pomnik Murawjewowi w Wil-nie gdzie po dziś dzień żyje pamięć dawnej wspaniałości Polski wznoszą pomniK Ka-tarzynie II — ciemiężczyni narodu polskiego Ciemiężcy i kaci — oto bohaterowie ro-syjskiego samowładztwa Dro-gie i mile sercu samowładz-twa a pogardzane przez na-ród wznoszą się pomniki tych ciemnych plugawych bohaterów pod ochroną po-lic- ii i szpiegów strzegących ie przed wybuchem zemsty narodu " Gdy dokładnie w jedenaście lat później we wrześniu 1915 policja i szpiedzy rosyjscy opusz czali przed wojskiem niemiec-kim Wilno zabrali ze sobą sym-boliczne pomniki Szpeczące pla-ce kikuty ich postumentów zo-stały usunięte nieco później i Wilno przez pewien czas nie miało na publicznych' placach czy ulicach żadnego pomnika Dziś wraz z rosyjską policją i szpiegami pomniki znowu są w Wilnie Jakie dawne czy nowe? Powrót pomników Katarzyny i Murawjewa po drugiej wojnie światowej do podbitego przez Stalina Wilna nie wydawał się nieprawdopodobny to też da-łem wiarę znanej sowieckiej pi-sarce i dziennikarce Marietcic Szaginian która po odbyciu tu-rystycznej wycieczki do "wy-zwolonego" przez armię sowiec-ką Wilna w wydanym w Mo-skwie W 1953 r Dziennika Pi-sarza między innymi pisała: "Od rana naszą P o b i e d q (sowiecki samochód) na mia-sto Najprzód pojechaliśmy 'do centrum starego miasta Plac Katedralny pomnik Ka-tarzyny Drugiej — bardzo ciekawy doskonale wykonany przez rzeźbiarza Antokolskie-g- o o m ci o o ?acw n Koieiowynu wi A 'VŚśSSISS£' y£3 cza Puszkina miasto Wilnochęwcbi rewopuśwcłiałesmnej prwzoeldi przeszło ćwierć wiekiem za to Z2S ze "sugerowałem męaną informację" p sprowadzeniu i ustawieniu w r 1945 na daw-nym miejscu na Placu Kate dralnym w Wilnid pomnika Ka-tarzyny II zostałem ostatnio pu blicznie skarcony Okazuje się że "bardzo cie-kawy i doskonale przez rzeźbia-rza Antokolskiego wykonany pomnik na dawne miejsce do Wilna nie wrócił i sowiecka pi-sarka nieco przesadziła w swo-im "socjalistycznym realizmie" widząc i podziwiając to czego w rzeczywistości nie było Acz-kolwiek i przed tym niekiedy to podejrzewałem (i dlatego "za-słoniłem się przysłówkiem 'po-noć' ") trudno kajam się i go-tów jestem odtąd nie wierzć już niczemu co piszą "socjali-styczni realiści" A zatym pomniki Katarzyny i Murawjewa do Wilna nie wró-ciły Ograniczono się jedynie do przywrócenia dawnej nazwy pla-cu na którym stał Murawjew (jeśli by ktoś nie wiedział to zwie się on placem Kutuzowa który jak wiadomo był jak najściślej z Wilnem związany) na Placu zaś Katarzyny zmie-niono Katedrę na galerię obra-zów socrealistycznych niewąt-pliwie Pomniki natomiast wznie-siono nowe czcząc nimi ludzi równie jak tamci miłych sercu wilnian Na placyku zwanym dawniej Orzeszkowej przed kościołem śv Jerzego wzniesiono pomnik-grobowie- c gienierała Czernią-chowskog- o który poległ wpraw dzie nie pod Wilnem ale woj ska którego Wilno dla Rosji zdobyły i z miejscową Armią Krajową porządek zrobiły Prof dr T Jost PFy o dnia przed do Port Swctten-ha- m pojechałem w objazd wy-spy Jest ona około 25 mil dłu-ga ze wschodu na zachód' J około 15 mil szeroka Na pół-nosny-zach- ód od -- miasta -- znajduje się okręg przemysłowy z fa-brykami chemicznymi tekstyl-nymi tartakami cementownią itd Na wybrzeżu jest dodatko-wy mniejszy port Na wscho-dzie wyspy jest wielkie między-narodowe lotnisko a niedaleko od niego więzienie w którym był częściowo nakręcany film "King Rat" W centrum wyspy rozsiane są plantacje drzew ko-kosowych kauczukowych i teo-kowy- ch ogrody warzywne w których Chińczycy opiekują hic każdą głową sałaty i każdą mar-chewką tak jak gdyby to były najwyszukańsze orchidee oraz stawy hodowli ryb i krewetek W środkowej głównie części wyspy' są również wioski malaj-ski- e Drewniane lub o plecio-nych z liści palmowych ścia-nach domki często na paach kryją się w gąszczu palm koko-sowych bananów pachnących frangipani i płomiennych flam- - Toronto - Montreal S820 Winnipeg-Vancouv- er $2500 Hamilton - Edmonton 33500 -- Csnsdicn-Nationol' lecz Ostatniego Na Łukiszkach stanął Lenin który wprawdzie był w Wilnie przez półtorej bodaj godziny oczekując na połączenie kolejo-we ale bez którego nie byłoby ono wróciło na łono rosyjskiej macierzy Za to słusznie został uczczony potrójnie: pomnikiem prospektem z widokiem kopuł cerkwi zwierzynieckiej i placem na którym niegdyś wieszano polskich miateżników (Pomnik nie mniej zasłużonego Stalina juz ponoć został usunięty — bez większego trudu bo był z gipsu stał bodaj na placu przed dawnym ratuszem) j edynym pomnikiem sprzed pierwszej wojny świato wej który po arugiej wojnie wrócił na swe dawne miejsce w ogrodzie pod górą Zamkową w Wilnie bjł pomnik trzeci Był on od dwóch pierwszych znacz-nie skromniejszy i czcił Ale-ksandra Puszkina Skąd Puszkin w Wilnie? — mógłby ktoś spytać Przecież nie był on tam ani razu Był wprawdzie ex-przyjaciel- em wil-nianina Mickiewicza (Adama a nie Wincentego Kapsukasa któ-rego imieniem zwie się obecnie wileński uniwersytet) ale czyż to wystarcza by wznosie mu — i przywracać — pomnik w Adamowym mieście? Jeśli to pierwsze uzasadnienie (pomnik Puszkina jako — per-procu- ra — pomnik Mickiewi-czowi) komuś nie wystarczy to są okazuje się dwa jeszcze do-datkowe uzasadnienia o których przyznaję nic bardzo dotychczas wiedziałem a dowiedziawszy się chcę podzielić się z Czytel-nikami Po pierwsze w roku bodajże 1703 podczas przejazdu przez Wilno Piotr I wspólnie z żoną Augusta II Sasa trzymał do I chrztu w jednej z wileńskich ' nie boyantów Dzieci w wieku szkol-nym z tych wiosek a również i z miasta chodzą zawsze ubra-ne w ładne mundurki Szkoły różnią się wyłącznie kolorem spódniczki i krawata Bluzki i koszule są zawsze białe Dziew-czętom ''nie wolno' ondulować Wibsówlam używać' pomadki"'do iiśt Niema mowy o tym'1 aby chłopcy mogli nosie długie wło sy Myślę ie rodzice krajów za„ chodnich mogliby — pod tym względem — nauczyć się nieco od biednych zacofanych Hindu-sów Syngalezów lub Malajów do Swat- - brzegach piękne tenham 13 marca o 3 po poł U wejścia do portu stały na kotwicy trzy statki z flagami angielskimi na rufach — MS "Dibford" "Sea Amber" i jesz-cze jakaś "Amber"— obwie-szone pro-chińsko-komunistycz-n-ymi hasłami w rodzaju "niech żyje przewodniczący Mao" "Dur-niów z akcji anty-chiński- ej cze-ka wkrótce nieuchronna zguba" "zwalczajmy przeciwności w drodze do zwycięstwa" itd Nikt mi nie umiał wytłumaczyć tej dziwnej symbiozy chińsko-angielskic- j" 12 godzin potrzeba aby do-płynąć z Singapore Port Swottenham To też 14 III 68 nad ranem zakotwiczyliśmy na redzie a o 7 rano byliśmy juz przycumowani do mola Czea nas trzy ani taaowania cyny kauczukUj sizalu (włókna z od-miany kaktusa — agawy) i ole ju palmowego Port Swettenham leży nad rzeką Klang o parę mil od jej lejkowatego ujścia do morza Oba brzegi są płaskie porośnię-te gąszczem mangrowii za któ-rymi rozciąga się tropikalna dżungla Powietrze jest zamglo-ne duszne przesycone wilgo-cią Zaraz po załatwieniu for malności paszportowych scho-dzimy ha ląd Port jest duży i nieźle "wyekwipowany w dźwi-gi ale miasteczko małe i nie-ciekawe Jedna główna ulica z domkami jak na naszym "dzi-kim zachodzie" — niskimi par-terowymi lub jednopiętrowymi Ogromna większość domów jest pomalowana na różne ocienię koloru zielonego od którego jaskrawo odbijają czerwone i żółte chińskie i malajskie re-klamy STOLICA MALEZJI ecydujemy sie pojechać au-tobusem do odległego o 28 mifKuala Lumpur — stolicy Malezji Droga wiedzie poprzez plan-tacje bananów kokoso-wych i olejowych oraz drzew kauczukowych Szosa którą je-dziemy jest bardzo- - dobra po-dwójna więc do "Błotnistej Rzeki" — po malajsku Kuala Lumpur dojechaliśmy w 50 minut Miasto jest ładne i czyste Wszystkie budynki administra-- e-i-i państwowej i miejskiej cerkwi podarowanego mu Mu-rzynka (właściwie Abisyńczyka) Hannibala pradziadka Aleksan-dra Puszkina po matce Po dru-gie syn Aleksandra Grigorij ożenił się w rokd 1884 z córką carskiego ministra Aleksieja Melnikowa i dostał z nią w po-sagu skonfiskowany polskim miareżnikom podwileński mają-tek Markucie Po zamieszkaniu tam na stałe Grigorij Puszkin przywiózł do Markuć z puszki-nowskiego "sioła Michajłow-skoj- e niektóre rzeczy które na-leżały do jego "Obecnie czytamy dalej w wvdanvm w ładnej oprawie araficznei tomie z wieloto mowej serii geograficznego ooicii Sowieckiego Soju- - zu (Litwa Moskwa 1967 str 286) w dawnej usadbie G Puszkina zostało otwarte literackie muzeum imienia A S Puszkina Wystawione tam są meble naczynia książki fotografie i inne rzeczy zwią zane z życiem poety i ego svna Ściany i sufit lednei sal są obite płótnem utkanym i wyszywanym przez pansitiy-żnian- e dziewki w siole Mi-ehajłowsk-im W pobliżu domu-- muzeum na spadku znaj-dują się rodzinne mogiły Puszkinów oraz z kapliczką obok której leży wspólna mo-giła Grigorja Puszkina i jego żony Warwary Aleksejewny" (str 159) Bardzo starannie i estetycznie wydana w 85 000 egzemplarzy po rosyjsku książka zostanie niewątpliwie niedługo przetłu-maczona na inne języki i ponie-sie w świat socrealistyczną praw-dę że Wilno właściwie jest miastem Puszkina a nie Mic-kiewicza (Adama) Lenina a nie Piłsudskiego I na pewno bę-dzie sporo ludzi którzy w to głęboko uwierzą Tak jak ja uwierzyłem w głupstwa wydrukowane przez Mariettę Szaginian WIKTOR SUKIENNICKI Listy z podróży A o o dodają miastu piękne meczety otoczone gazonami i palmami kokosowymi W starszej części miasta domy jak w Singapore — podcieniami a wzdłuż chod-ników szerokie i głębokie ryn-sztoki Handel kwitnie w sklc- - I pach i na chodnikach choć ce ny są nieco wyższe niz w omsa-por- e a nawet w Penang Przedmieścia Kuala Lampur są 'naprawdę ładne piękne do-my willowe lub małe — apar-tamento- we w otoczeniu zieleń-ców ciche strumyki małe staw-ki z liliami wodnymi i kwiata- - Odpłynęliśmy Port mi lotosu na do palm są ojca" palmy "królewskie" i "słonecz ne" klomby płomiennych kann Najbardziej nowoczesną ulicą stolicy Malezji jest Jalan Am-pan- g przy której stoi kilka wielkich nowoczesnych budyn-ków a w jednym z nich jest siedziba przedstawiciela Ka-nady Obejrzeliśmy Pałac Królew-ski — Istana Negara i Park Tuanhu Abdul Rahman i poje-chaliśmy taksówką o 7 mil na północny-wschó- d od miasta do wspaniałych grot Batu W wa-piennej falezie woda wyżłobiła ogromne prawie 400' wysokie jaskinid Wiedzie do nich jak do świątyni — po przez bramę 272 stopnie Niełatwo tam wejść przy 90n upale i 100% wilgot-ności Za to w środku jest miły chłód i wspaniałe widoki ma-jestatycznych sklepień podpar-tych wapiennymi kolumnami stalaktyków różnego kształtu i wielkości zwieszających się ze skalistych wykuszy stalagmi-tów wyglądających jak kopce termitów stojące tu i ówdzie na dnie jaskini Drugi dzień na zachodnim wy-brzeżu półwyspu Malakka spę-dziłem na zwiedzaniu plantacji i kopalni Kauczuk stanowi je-dno z najważniejszych bogactw naturalnych Malezji Drzewo Hevea Brasiliensis sprowadzone tutaj 80 lat temu z basenu Amazonki rośnie obecnie na milionach akrów ziemi które przedtem pokryte były błotni-stą pełną jadowitych zwierząt dżunglą Ogromne pięknie utrzymane plantacje produkują 13 świa-towej produkcji kauczuku Dru-gim głównym źródłem dochodu i dobrobytu tego państwa jest cyna W niedalekich górach wody rozmyły skały zawierające rudy cyny i zniosły ją razem z piaskiem i żwirem na nad-brzeżne płaskie niziny Od wic-iu lat od czasu panowania Chińczyków na tym obszarze — gdzieś w połowie średniowie-cza ludzie wydobywali z tych aluwialnych pokładów cynę ko-piąc ogromne lejowate doły o średnicy kilkuset yardów a głę-bokości 200 i więcej stóp I znowu Malezja wydobywa 13 światowej produkcji tego wartościowego metalu Po Indii i t-eyio-me Malezja wydaje się bogatym i bardzo "europejskim 1virrTirTfańcMm'TTli1 TTrntrrt IkfMrfrt" Młfal-- % nfrffitLJlt WAŻNE OGRZEWANIE ŚWIATŁEM Gdy w przyszłym roku u-kończ- ona zostanie budowa nowego wieżowca First Na-tional Company w Nowym Jorku będzie on oświetlony przez całą noc a nad wyłą-cznikami nie będą uńsiały kar-teczki: "oszczędzaj światło" Nie spowoduje to wzrostu eksploatacji przeciwnie dzię-ki niewygaszanym światłom roczne oszczędności wyniosą około $200000 Rzecz polega na tym że światło będzie służyło nie tyl-ko do oświetlania ale i do ogrzewania biurowca źród-łem światła i ciepła będą zwy-kłe lampy fluorescencyjne Lampy wbudowane zostały w sufity można będzie również rozgrzane powietrze przesy-łać po całym gmachu poprzez układ klimatyzacyjny Zaletą tego systemu jedno-czesnego ogrzewania i oświe tlania będzie znacznie lepsze niż dotychczas oświetlenie biur WCALE NIEZŁY PROJEKT W wielkich miastach par-kowanie samochodu staje się coraz bardziej trudne Nie biak ich i w Nowym Jorku W wyniku wielu zastana-wia- n się i prób postanowiono rozwiązać choć częściowo'' to zagadnienie przez wykorzy-stanie obszarów wodnych znajdująctjch się w tym mie-ście Pomysłowi projektodaw-cy pragną zainstalować na nich parkingi mieszczące się na specjalnych barkach i pomostach na rzece Harlem i Hudson Obliczono nawet ile taki jeden parking będzie koszto-wał w budowie i okazało się iż o połowę taniej niż nor-valn- y na ziemi Koszt jego wyniesie około $2500000 podczas gdy taki sam na grun-cie stałym kosztuje $5000-00- 0 Cała rzecz jednak w tym iż ani słowa w tym sprawo-zdaniu nie lospomniano na ile samochodów parking taki będzie przeznaczony =M= m =M= o Jpracowan$ krajowi} SPADEK PRZYROSTU NATURALNEGO Przyrost naturalny wyniósł w zeszłym roku 86 promille Eyl to najniższy wskaźnik po-wojenny i jeden z najniższych w tym stuleciu wyłączywszy obydwie wojny Jak wynika z prognoz lud-ność kraju będzie się zwięk-szała o milion osób w ciągu mniej więcej 3 lat W 1980 r będzie ponad 36 min TARGI W MEDIOLANIE Rozpoczęły się międzyna-rodowe targi w Mediolanie Wśród 66 krajów uczestniczą-cych w targach znajduje się Polska 13 central handlu za-granicznego wystawia maszy-ny i urządzenia przemysłowe i przetwory rolnicze wyroby przemysłowe trwałego użyt-ku ŚMIERĆ TATERNIKA Tragicznie zakończyła sie samotna wyprawa w Tatry 19-letnie- go studenta z Warsza-wy Stanisława Dąbrowy Poszedł on sam na wyciecz-kę na "Kozie Czuby" gdzie spadł w ok 400-metro- wa prze-paść do doliny "Pustej" Tu-rysta poniósł śmierć na miej-scu W dniach od 1 stycznia do 10 kwietnia br w Tatrach u-leg- ły poważniejszym wypad-kom narciarskim 272 osaby Wszystkie zostały zwiezione z gór przez ratowników do szpitala Jak wykazują statystyki najwyż-sza dotąd średnia roczna wy-padków narciarskich które wymagały zwiezienia ich o-fi- ar toboganami wynosiła 250 osób POLSKIE STUDNIE NA SAHARZE Warszawskie przedsiębior-stwo hydrologiczne prowa-dzi swoją działalność również i poza granicami krajtl Du-żym sukcesem technicznym przedsiębiorstwa była m in budowa ujęć wody dla półmi-lionowego miasta Saloniki w Grecji Obecnie polscy spec-jaliści wiercą studnie w cen-trum pustyni Sahara dzie wyglądają zadowoleni "czar-ny rynek" nie istnieje Oby tyl-ko nie przyszło komuś do głowy "uwolnić Malezję z jarzma ka-pitalistycznego" i obdarzyć ją takim "rajem" jaki widziałem na przykład w Zanzibarze W Port Swettenham żegnam Azję Stąd po przez egzotyczne morza — Conradowskim szla-kiem wzdłuż największej ba-riery rafowej świata płyn? eto GIGANTYCZNY TANKOWIEC Kraju—ejaiinteceaJiściaJgfei NIEWAŻNI _ Stocznia javohu hamie hhikam spuściła na wodf LRr wożenia ropy nafttoc aancypoiemmif-tWL- ' Jednostka ta jest 0Ć' sern trzech taiichl zamówionych przez hZ Bantry TransDortnZ' pany znajdująca sie rJ Wymiary tego gi5a: ""-S'łi4- ie aragojj stop szerokość lw m siada on silniki o notti uuuui iiaiKotm j' Mb węzta na godńm Koszt budowy iem A maanta wyniesie hrl $20000000 1 PODWODNY DOMEK Pracownica nni-- j :7 młnyiolo:l-:iir-l:: "Pisv "' ici-hh- w hicii ani sp opuście tego lata na dr toki Oban dwupoJcojoiri I mek Jego mieszhm wadzie będą badania r we a okres pobtfu y yi lipy oaaawczej jest na 3 tygodnie Domek zbudowani m projektu Brytyjskiego Ś inysiwa Loimczegofmi na kształtem odwrócorj żatifce do herbatu Jfn9i długości 6 stóp szeroki oKoto i swp wysokm posażony będzie miiu tralne ogrzewanie orci dzenie telewizyjne oza Ujm obwodzie Całemu temu zamier da?io nazwę "KrńtfM imię legendarnego po'i morskiego pojawiającej izeKomo u wyorzezusi gii Szkocka jednodh skowa ma wyposażycie mek w sVodciłqcznoicii dzenia klimatyzaiyju KierowniKiem proj m nauKowego Który m obserwacje życia u oraz badanie wpływu jdrjl wiera na ustrój czbĘt przebyioame na glM nod ciśnieniem jest ja? btepnens zPQhm T f hapoditdwM praóu za-kopiańskiego r- - w - TRESOWANY DZSl We wsi Widzieńslof szczecińskim miejscowy nik zaopiekował się mali nym w lecie młodym dżłS liczącym kilka tygodni brał go do domu kani telki oswoił i wytrsfl Dzik chodzi z nimM do sklepów niosąc vp: torbę czy koszyk Wsk' dopomina sie o łakocie! ki cukru lub herbatniki konuie rozkazy swego jak najlepiej wytrea tńes Gdy leśniczy udaje się tocyklem na objazd swreł jonów leśnych dzik v biegnie za jego pww PRODUKCJA OT SIARKOWEGO i t Produkcja kwasu siartB go jest lednym 1 1'-- _i ~1 i dali - ODOK eiltUK" i """i ziomu rozwoju gospod go a kwas — ze W wszechstronne z?s™f — nazywany jest' mlJ mysłu" Juz oDecnie „ co Tnrtu-ńrni- e KWre lata umożliwia produŁoj 2 min ton kwasu roffl t !_i "incbtó wstają w nadmorstaJI ironn nawuzuw -- - w Gdańsku i Policach W tym roku pff' się ponad 13 min siarkowego Po razJg nń Hifcu lat mfe a5?? jednak potnebkraji" - zku 'JffirS 34 przyspiesz —- - Dąży się także JPj marnego wTkprzjW rzasu remontów ™°'FJ2S'Sl _ " "r™i 7flleciłv zakopian ru projektów ego opracowana m komunikacyjnej — ce — Kalatówki- - ( Główny Pr°ieKli Osmolski wysuns J ca Propozycje 3 wietrznej iedn°sgj p-l-ei elektryąM skijestw nia własnego VX& nego planu rowg z kaeji w rejonie panego a Pjirf miejsc d&ś W pierwszej Wg winna powstać kolej o trakcji HUCISK 00 1-- -7 |
Tags
Comments
Post a Comment for 000142a
