000090 |
Previous | 2 of 8 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
|
This page
All
|
STR 2 i "Związkowiec" (The Alliancer) Prlrted ind VOT#o % lt1 POLISH Publlihed for tvr Tułada nd rridr br ALLIANCE PRESS LIMITED Offlclal Organ of Th Pollih Alllinc rriendly Sodłtj "t Cuuda II M I-op-lnkl — Chalrman of the Board S Lisek — SłCraUry Edltor ln-Chl-ef — B Heydeitkorn — General Manager — I F Konopta Buslneu Manager — R Frikk SuMcrlptlon In Canada J10 00 per year In other Countriea $11M Scnnd class mail reglstraUon number 1871 147S Oueen Sf W Toronto 156 Onlarlo Tel 531-249- 1 531-249- 1 MÓR 1A2 PRENUMERATA Roczna w Kanalzie SIO 00 Półroczna S 550 Kwartalna $ 350 Zagranicą — Roczna $1100 Półroczna f 600 Pojedynczy numer IB1 Polowanie na prez Piixona cHhtoordiai Uo SPArenziyedeznntaa syBtuiłaycjioczpodwoibścnieej rdóożnoebeencnrenjdzgndiny przeprawy ale nigeh Głowa Państwa nie znalazła się w ta- kich taiapatach I co ważniejsze Urząd Prezydenta nie zo- stał tak skompromłowany Amerykanie nieraz atakowali swoich prezydentów stawiali im różnego rodzaju zarzuty natomiast Urząd uchodził za nietykalny Nie był nigdy skom-promitowany Az tu nagle przed druga kadencja prez Ni-xo- na wybuchł skandal Prez Nion nie należał nigdy do polityków cieszących się dobrą prasa Nawet ta najbardziej konserwatywna odno-siła sie doń powściągliwie Naturalnie udzielała mu pełnego poparc!a jako że był rzecznikiem tej grupy ale wysuwano zastrzeżenia wobec jego metod Nie stosował fair play Ata-kował ostro bezceremonialnie mijając się często z' fakta-mi Należał jednak do bojowych polityków republikańskich Szybko wysunął się też na czoło Partia dyskretnie przygo-towała go na najwyższy urząd i podsunęła go gen Eisen-howerowi jako kandydata na wiceprezydenta Przez dwie ka-dencje na tym stanowisku budował sobie następny etap Przegrał jednak wybory na rzecz sen Johna Kennedy'ego Zdawało się iż zakończyła się w ten sposób kariera politycz-na Nixona Pogodzenie się jednak z klęską polityczną było-by sprzeczne z jego charakterem Ruszył do natarcia na niższy urząd ale zapewniający pozostanie w gronie notab-lów republikańskich Kandydował na stanowisko guberna-tora Kalifornii i znowu przegrał Oczywiście nie szczędził gorzkich słów dziennikarzom i na pożegnalnym spotkaniu powiedział im iż nie będzie ich więcej widział jako że wy- cofuje sie z aktywnej polityki Zapowiedzi nie dotrzymał co zresztą nie było żadnym Stanął po raz drugi do walki wyborczej o prezydenturę Stanów Zjednoczonych po 8 latach Wice-prezydent Humphrey kandydat Demokratów znajdował się w bardzo trudnej sytuacji nie mógł przecież krytykować polityki prez Johnsona którego był zastępcą Chodziło o wojnę wietnamską która rozbiła społeczeństwo amerykań-skie Nixon natomiast nie zostawiał najmniejszej wątpliwo-ści iz zmierzać będzie do jej lychłego zakończenia Wygrał w v bory ale republikanie nie uzyskali większości ani w Iz-bie Reprezentantów ani w Senacie Kongres pozostał więc demokratyczny co oczywiście oznaczało iz Nixon nie będzie mógł swobodnie działać ale będzie miał do czynienia z sil-ną opozycją Kilkakrotnie stosując veto torpedował zmiany przepro-wadzone przez -- Kongres 'ale umiejętnie lawirował parując najniebezpieczniejsze ataki I tak np wielokrotnie próbo-wano narzucić mu termin zakończenia działań zbrojnych w Wietnamie zablokować fundusze ale wyszedł zwycięsko z tych przepraw Kilka wielce efektownych posunięć na arenie między-narodowej znakomicie wyrównało braki w polityce wewnę-trznej Tutaj w pierwszym rzędzie wymienić należy wizyty do Chin i ZSRR zakończyły one wojnę w Wietnamie co prawda po pierwszej kadencji i bez sukcesów ale naród amerykański przyjął to z ogromnym zadowoleniem W poli-tyce międzynarodowej osiągnął wcale wiele Nie wzmocnił bynajmniej pozycji Stanów Zjednoczonych ale doprowadził do odprężenia z różnymi państwami do rozbudowy stosun-ków gospodarczych Zarówno on jak i jego konstytucyjny zastępca Spiro Agnew przy każdej sposobności podkreślali solidarność ad-ministracji republikańskiej jej praworządość dążenie do zabezpieczenia ładu i spokoju w kraju ukrócenie wszelkie-go rodzaju wybryków I to pozwalało im na uszczypliwe wycieczki pod adresem sfer liberalnych i prasy: Odnośnie środków masowego przekazu wyspecjalizował się w atakach wiceprez Agnew 1} rpcozdjąNł ixnoanleżyptoepj ełankiłcjikabpeiztpaolnśryednbiłoąd poa umjiaawnonwieinciieu anfei-e ry Watergate Gdyby wówczas ujawnił całą prawdę odciął się natychmiast od winnych potępił ich opowiedział co mu było wiadome o tej sprawie i jak mu ją przedstawiono — wówczas nie byłoby żadnych dochodzeń parlamentarnych nie trzeba by było powoływać specjalnych prokuratorów itp Nixon jednak postanowił uchronić zespół swoich najbliż-szych współpracowników odpowiedzialnych za tę sprawę a wobec tego uznał iż najlepiej będzie ją tuszować zama-zywać bagatelizować Nie przewidział oczywiście iż w ten sposób dostarczy swoim przeciwnikom politycznym wręcz wymarzonej amunicji Rozpoczął się atak na całej długości Politycy demokra-tyczni odsunęli na bok wszystkie aspekty i konsekwencje rriędzynarodowe tak frontalnego uderzenia na Prezydenta Uznali bowiem iż za jednym zamachem skompromitują do-szczętnie republikanina prez Nixona i uratują Urząd Pre-zydencki Oczywiście wykażą iż ten najwyższy Urząd został po raz pierwszy skalany przez prez Nixona i aby go oczy-ścić przywrócić mu historyczne znaczenie należy winnego jak najszybciej usunąć Prez Nixon broni jednak nie tylko swojej polityki swe-go postępowania ale i swego rniejsca w historii USA Nie może Już teraz wycofać się z poprzednich oświadczeń nie-świadomości o aferze Watergate wobec tego musi ukryć wszystko co temu przeczy Stąd nierozważny krok wymaza-nia na taśmach magnetofonowych części rozmów ze swoimi współpracownikami Oczywiście sprawa jest bardzo przykra Poderwany został autorytet Prezydenta USA pozycja mię-dzynarodowa Stanów Zjednoczonych Ale grono przeciwni-ków Nixona zwiększyło się dołączyło doń sporo republika-nów Po prostu uważa się iż zachowaniem swoim kompro-mituje Partię Republikańską społeczeństwo amerykańskie Afera wiceprez Agnew który musiał ustąpić po ujawnie-niu iż pobierał łapówki zarówno jako gubernator stanu Ma-ryland jak i później jako wiceprezydent na pewno nie po-mogła prez Nixonowi Demokraci przy poparciu niektórych republikanów przygotowują wniosek o pozbawienie 'prez Nixoha zajmo-wanego stanowiska Jest to akcja wyjątkowa i o charakte-rze historycznym Jak dotychczas bez precedensu Niewia-domi czy będzie on rozpatrzony i czy uzyska większość Wie-lu jednak polityków iy tym republikanów uważa iż roz-ważenie takiego-wniosk- u 'doprowadzi do oczyszczenia atmo-'sler- y" do pełnego wyjaśnienia sytuacji Mają om nadzieję że prez Nixon wyjdzie zwycięsko z tej operacji i zakończy to bezkompromisową walkę z nim rfoanna II nowa 0 zniekształcaniu Wkrótce po przyjeździe do Kanady przeżywałam fizyczne wręcz męki gdy w mojej obe-cności powojenny emigrant z Polski przedstawiał się "Ma-leky- " czy 'Kuniky" a skąd-inąd było wiadomo że to po prostu ludzie noszący przy-zwoite polskie nazwiska: Ma-łecki i Kunicki Dalibóg na-wet dla najtępszych językowo Anglosasów w ymow a ty eh nazwisk nie przedstawiałaby zbyt wielkiego problemu Skąd więc ta żarliwość w do-stosowywaniu się do rzekomo miejscowych potrzeb? Moi znajomi Kanadyjczycy i Ame-rykanie już po pierwszym zwróceniu im uwagi ze moje nazwisko brzmi Matejko a nie "Matiezko" nigdy juz nie po-pełniają błędu w wymowie ku obopólnemu zadowoleniu Dlaczego więc snuje się po Kanadzie mnóstwo nazwisk potworków nazwisk kalek zdegenerowanych "cudaków" które ludzi swiezo przybyłych z Polski przyprawiają o mdłości? Co prawda ci świeżo przybyli a w każdym razie niektórzy z nich sami wkrót-ce popadają w manię "angli-zowani- a się" czy "kanadyzo-wania- " i jeśli juz nie kaleczą nazwiska to przynajmniej przedzierzgają się z Jana w Johna z Jerzego w George'a z Karola w Charles'a itd Jesz-cze mniejsza z tym gdy robią to w bezpośrednich towarzy-skich stosunkach gorzej gdy podpisują w druku artykuły czy oficjalne listy prawem ka-duka przyjętymi imionami Problem ten jego przyczyny i spoleczno-psychologiczn- e po-dłoże dręczyły moją wyobraź-nię od dawna Poczęłam wy-łusk- iw ać coraz liczniejsze przykłady deformacji pol-skich nazwisk zarówno z lite-ratury jak i z życia Studia zaiste wielce ciekawe i pou-czające! Zjawisko występują-ce w skali masowej! Któżby się domyślił że zna-ny niegdyś w Kanadzie Pierre Dominiąue Debartzch adwo-kat członek parlamentu dzia-łacz polityczny w latach 1830 i później wydawca i założy-ciel dwóch pism w języku francuskim to po prostu wnuk_ Dominika Barcza z Gdańska kuśnierza który przybył do Montrealu w osiemnastym wieku i zbił nie-bagatelną fortunę na kana-dyjskich futrach Na jakimś kolejnym etapie gromadzenia majątku przybyło do nazwis-ka "de" by z czasem zróść się z nim całkowicie w dzi-woląg wcale okazały Jakimś niezbadanym transformacjom uległo nazwisko Globensky Protoplasta tej wielce usto-sunkowanej i rozrodzonej ka-nadyjskiej rodziny przybył do Kanady jako chirurg wojsko-wy w r 1776 a jego synowie i wnukowie zajęli wybitne sta-nowiska w życiu społecznym i politycznym nowej ojczyzny Jak na prawdę brzmiało to nazwisko dawniej nie wiado-mo może Gląbiński? Wszystko zdaje się wskazy-wać na to iż Japonia weszła w fazę ostateczną swych gos-podarczych i przemysłowych możliwości Od zakończenia drugiej wojny światowej w której poniosła obok swych partne-rów "osi": III Rzeszy hitle-rowskiej i Włoch druzgoczącą kieskę dokonała ona impo-nujących wprost osiągnięć Wystarczy wskazać iż w okre-sie dwóch dziesiątków lat po-trafiła zwiększyć produkcję stali z 5000000 do 20000000 ton Obecnie jednak zdaje się iż osiągnęła granicę możliwo-ści produkcyjnej której chy-ba nie będzie w 'stanie prze-kroczyć Nie ma bezrobot-nych ale brak też rezerw ludz-kich Bazowanie na natural-nym przyroście jest co naj-mniej niebezpieczne gdyż ilość urodzin stale się obniża Oczywiście rząd mógłby po-szukać sil roboczych poza granicami kraju i znalazłby je na pewno bez kłopotu to jednak pociągnęłoby za sobą wielkie komplikacje powodo-wane automatycznie koniecz-nością budowy dla nich do-mów nie_ mówiąc już o zakła-daniu nowych fabryk co nie jest wykonalne po prostu z powodu braku dla nich miej-sca Rozlokowana na wyspach Japonia liczy 370000 kilomet-rów1 kwadratowych i posiada przeszło 100000000 ludności "ZWIĄZKOWIEC" LUTY (February) wtorek 12 — 1974 NR 12 Proces zniekształcania naz-wisk wśród emigrantów za-robkowych z przełomu XIX i XX stulecia następował czę-sto w sposób przypadkowy Parafie katolickie niejedno-krotnie były obsługiwane przez księży irlandzkich lub francuskich Gdy rodziło się dziecko świadectwo urodzenia i chrztu sporządzał ksiądz któremu z zasady nie pokazy -- wano żadnych dokumentów Wpisvwal do metr} ki to co słyszał Gdy mu dyktowano "Czajka" pisał "Chayka" To samo mogło sie zdarzyć przy akcie zawierania maleństwa Mój wgląd do akt parafial-nych w Albercie pozwala tę tezę poprzeć konkietnynu przykładami Jeszcze częściej proces zmiany pisowni nazw ik na-stępował w szkole Nauczyciel na bezludnych preriach także nie frasował sie dokumenta-mi Dokonywał więc anglo-saskiego harakiri na słowiań-skich nazwiskach bez cienia wahania czy wątpliwości Zda-rzało się nawet ze czynił to w charakterze dobrego uczyn-ku Ot choćby taka pi aw dzi-wa historia opowiedziana przez pana Donalda Oleksy-k- a z Ardniore w Albercie człowieka z kolosalnym po-czuciem humoru Zamożny i szanowany w swojej okolicy pan Olekszyk urodził sie w licie Lakę w południowej Albercie Ksiądz Antoni Sylla ochrzcił go staropolskim zw-yczajem i m i e n i e m które chłopiec "przyniósł sobie na świat" to znaczy Donat M-arian bo akurat takiego świę-tego było w dniu jego uro-dzin Wszystko było dobize dopóki chłopak nie poszedł do szkoły Wtedy dopiero skoja-rzenia z pączkiem idonut) narażały dziecko na nieustan-ne pośmiewisko wśród kole-gów Nauczyciel zlitował się nad zdolnym chłopcem i wpi-sał mu do akt szkolnych imię Donald zęby było przyzwoi-cie No i tak zostało przez ki-lkadziesiąt lat dopóki pani Olekszykowa nie postanowiła wybrać się w odwiedziny do rodziny w Polsce i trzeba by-ło wyrobić paszport kanadyj-ski Szydło wylazło z worka Różnic między świadectwem urodzenia a wszystkimi inny-mi dokumentami nie można było ukryć Było z tym trochę kłopotu ale ostatecznie urzę-dowo zatwierdzono imię fak-tycznie używane Emigranci polscy powoli przywykali do zniekształconej wymowy swojego nazwiska w nowym społecznym otoczeniu Małe dziecko w szkole nie śmiało poprawiać nauczycie-la choć może i słyszało w do-mu że rodzice wymawiają swoje nazwisko inaczej niz brzmi ono w ustach nauczy-ciela Tak i zostawało Mia-łam kiedyś ciekawespotkame w Grand Prairie w płn Al-bercie Na zjeździe tamtejszej Polonii z okazji odpustu po-znałam panią która "przedsta Japonia na w Niewiele mniejsza Polska mająca 312000 kilometrów kwadratowych powierzchni posiada 33000000 ludności Trzeba tu tez wziąć pod uwa-gę i to że około 70 Tc teryto-rium japońskiego stanowią pasma górskie Inaczej więc mówiąc jedynie tylko 30% jej powierzchni nadaje się do zamieszkiwania Sytuacja spowodowana bra-kiem rąk do pracy powoduje olbrzymią konkurencję po-między wszystkimi zakładami pracy w zdobywaniu pracow-ników Automatycznie wpły-wa to na poziom płac wyso-kością których starają się one znęcić ku sobie ludzi którzy poza tym zrzeszeni w związ-kach zawodowych nie omie-szku- ją stale żądać coraz to nowych podwyżek uposażenia i różnych innych przywile-jów Naogół dyrekcje zgadza- ją się na te żądania — nie mają po prostu innego wyj-ścia Tu z kolei odbija się na-tychmiast na cenach produk-tów i na inwestycjach które są bardzo w wyniku tego 'ha-- ' mowane Dochodzi już do tego iż wyroby japońskie skutecznie tak niedawno jeszcze konku-rujące pod względem cen z wyrobami innych" krajów' za-czynają być wyższe od płd koreańskich i Formozy Do przeszłości należy już niepo-miernie zawsze wyższy odjim-port- u eksport Co spowodowało ten tak polskich si wiła mi się po angielsku jako Mrs "Czledolski" Oczywiście natychmiast zapytałam jak się to nazwisko pisze — Chle-dows- ki — odparła rozmów-czyni — Ależ to Chlędowski! — wyrwało mi sie bez zasta-nowienia — Tak wymawiał swoje nazwisko mój tesc — odrzekła Okazało się ze pani Chlędowska nie tylko mówi po polsku ale jeżykiem dziad-ków włada wcale biegle jej starszy syn naumael a wszystkie jej dzieci po polsku rozumieją Prawdę mowiac byłam głęboko wzruszona tym zachowaniem polskiej mowy i pisowni nazwiska przez paię pokoleń w zakąt-ku tak odległym od jakich-kolwiek większych ośrodków polonijnych Oczywiście ani mi do głowy przyszło obuizac sie na przekręcanie nazwiska choćby tak pięknego Były jednakże róne okre-sy w dziejach polskich naz-wisk w Kanadzie Stiaszny kryzys w latach trzydziestych pozostawił siady i w tej dzie-dzinie Znakomity kanadyjski dziennikarz i pisarz James II Gray tak oto pisze o sytuacji Słowian i Zydow w okresie wielkiej gospodarczej depie-sj- i w swojej książce pt The Winter Years (Toronto 1966 s 126-7- ) "Żaden z miejskich (w Winmpegu) poważnych ban-ków towarzystw bankowych czy ubezpieczeniowych nie za-trudniłoby świadomie Żyda czy kogokolwiek z ukraiń-skim lub polskim nazwiskiem chyba ze do ciężkiej piacy fi-zycznej Towarzystwa nafto-we banki towarzystwa hipo-teczne instytucje finansowe ajenci giełdowi przedsiębior-stwa handlowe zarówno deta-liczne jak i hurtowe z wyjąt-kiem Spółki Hudson Bay dys-kryminowały wszystkich kto nie był anglosaskiego pocho-dzenia Dla młodego Ukraiń-ca czy Polaka istniało jednak pewne wyjście z tej sytuacji o ile władał on angielskim bez obcego akcentu Ci mło-dzi ludzie mogli zmienić swo-je imiona i nazwiska I robili to czasem formalnie i legal-nie najczęściej jednak nieofi-cjalnie i tymczasowo Karoli-na Czarnecki zostawała z dnia na dzień Connie Kingstone Mikę Drazenovicz stawał się Martin'em Drakę a Steve Dziatkiewicz przedzierzgiw al się w Edward'a Dawson" Któż w takiej sytuacji cis-nąłby na tych ludzi kamie-niem! Czesio zresztą doraźna zmiana nazwiska nie trwała długo jako ze żadnej praw-nej procedury przy zmianie nazwiska istotnie nie przepro-wadzano ale byli i tacy któ-rzy na zawsze z Brzozowskicli przemienili się w Birclfów a z Jankowskich w Johnsto-n'ó- w Zjawisko to oczywiście nie ograniczało się do środo-wisk polskich Czasem przy-bierało wręcz humorystyczny charakter i to w różnych ogu nmą niebywały po prostu sukces gospodarczy pokonanego przed 28 laty państwa "Kwit-nącej Wiśni"? A więc przede wszystkim zawdzięcza to Japonia niezwy-kłej wprost pracowitości swych obywateli i niezwykle zdolnym organizatorom pla-nistom i kierownikom gospo-darki To nie wszystko jed-nak jeszcze — w pierwszym rzędzie zawdzięczać to ona może niebywałemu patriotyz-mowi mas które zawsze sta-wiały na4 pierwszym planie nie własna korzyść ale dobro ojczyzny To wszystko razem spowodowało iz przeszło 40% narodowego dochodu mogła ona obracać na realizowanie coraz to nowych inwestycji w gospodarce i przemyśle Liczba lekarzy osiągnęła w końcu ub r 555 tys osób (wzrost o 24 tys) zaś lekarzy dentystów — 151 tys osób (wzrost o 482) Liczba łóżek w szpitalach wyniosła w koń-cu 1973 r 1794 tys (wzrost o 44 tys) liczba wiejskich ośrodków zdrowia — 2922 (wzrost o 147) liczba miejsc w żłobkach stałych — 731 tys' (wzrost o 32 tys) miejsc — 5123 tys (wzrosto 62 proc) Z różnych form wychowa-nia korzystało 10264 tys dzieci (wzrost o okresach historycznych Np sławna była w Kanadzie his-toria sprzed wieku kiedy to William A Smith znany póź-niej polityk i piemier Kolum-bii Brytyjskiej zmienił swoje pospolite miano na Amor de Cosmos Wszyscy pękali ze śmiechu ale istotnie trudno było tak imię zapomnieć Przy ocenie zjawiska zmia-ny nazwisk należy oczywiście zachować daleko posunięta ostrożność Nie mniej jednak trudno przejść do porządku dziennego nad zjawiskiem które w licznych przypadkach świadczy o biaku zaplecza kultuialnego delikwentów o zatiacie przez nich przywiąza-nia do rodzinnej cy narodo-wej tiadycji (co prawda nie zawsze jest się do czego od-woływać widocznie) może tez świadczyć o kompleksie niż-szości w stosunku do świata anglosaskiego o chęci pizy-podoban- ia sie paru kolegom budzenia za-ufania w klienteli która rze-komo bardziej sobie ceni ze skandynawska czy z angielska brzmiące nazwiska Chyba jednak nie ta droga prowadzi do integracji z kanadyjskim środowiskiem i do pozyskiwa-nia jego szacunku Czesław Miłosz Zbigniew Brzeziński Jerzy Kosiński a dawniej Florian Znaniecki czy Ignacy Paderewski zyskali sobie w Stanach slawe choć nazwiska ich bizmią o-- ki utnie po cudzoziemsku Wybitnemu pianiście Markowi Jabłoń-skiemu zupełnie nie przeszka-dza w sukcesach fakt ze pod-pisuje sie na afiszach Marek a nie Maik Znany demograf profesor Karol Krotki nie tylko nie przechrzci! się na Char!es'a ale i używa "o" w swoim nazwisku profesor Wiktor Szyrynski autor licz-nych dzieł w zakresie psy-chiatrii tez nie musiał ucie-kać sie do okaleczania nazwi-ska No i tak moznaby te listę wydłużać w nieskończoność Wystarczy sięgnąć do książki Andrzeja Wolodkowicza by zna"ezc dziesiątki przykładów ludzi którzy zachowali god-ność osobistą Przykładów wcale nie trzeba szukać wśród intelektualistów Spotkałam wielu polskich farmerów któ-rych nazwiska są nie do wy-mówienia dla ludzi anglosas-kiego pochodzenia Np w okolicach Bonnyville w Al-bercie mieszkają rodziny Strzępków zasłużone dla miejscowego godne głębokiego szacunku za ich przywiązanie do trady-cji Nie trudno sobie wyobra-zić jakich morderczych fone-tycznych ewolucji dokonują sąsiedzi na tym nazwisku Ale dla jego posiadaczy wyzbyć sie nazwiska to tak jakby za-przeć sie własnych rodziców i dziadków Pozostają więc sta-le Strzępkami mimo niewąt-pliwych z tym faktem zwią-zanych Zaznaczyć tu jeszcze trzeba i ten fakt iz w myśl sobie przez zwycięz-ców warunków Japonia nie miała prawa posiadania więk-szych sil zbrojnych które — jak wiadomo — pociągają za sobą olbrzymie obciążenie budżetu To obecnie sie kończy po-nieważ Stany Zjednoczone w coraz większym stopniu zaczy-nają ograniczać się we wzię-tym na siebie obowiązku strzeżenia Ja-ponii która będzie zmuszona sama troszczyć się o swą o-bronn- osc A to wpłynie bez-sprzecznie w wielkim stopniu na możliwości lokowania jej kapitałów prawie bez reszty jak dotychczas w rozwój eko-nomiczny kraju (r) 139 proc) Na obozach i ko-loniach przebywało 21173 tys dzieci i młodzieży (wzrost ó 131 proc) Liczba miejsc w domach pomocy społecznej wynosiła 528 tys (wzrost o" 15 tys) Ośrodki wczasowe dyspono-'wał- y' 3946 tys miejsc nocle-gowych z których korzystało 28775 tys osób czyli o 29 proc więcej niż w 1972 r Z wczasów ulgowych FWP i wczasów zakładowych sko-rzystało łącznie 862 proc ogólnej liczby wczasowiczów eiy Służba zdrowia w PoBsce 'przedszkolach przedszkolnego pietensjonalne przedsiębiorcom Zjednoczonych kanadyjskiemu społeczeństwa niedogodności podykto-wanych bezpieczeństwa SKftSSS33333K55R£S£S?SS&3R£?3!2 WIEŚCI z POLSKI Upracemuu na podiUwU friy krajów} jBC&£tiG££££&£&Sgś§&S§&$£$&&ŚŚ$PP?$???!!:& PRZEKROCZENIE PLANU Główny Urząd Statystyczny ogłosił dane o rozwoju gos-podai- ki narodowej i o wyko-naniu Narodowego Planu Go-spod- ai czego w 1973 r W omówieniu komunikatu GUS wszystkie wskaźniki do-tyczące 1973 roku sa porów nywane z danymi za 1972 r Plan zeszłoroczny zakładał wzrost dochodu naiodowego o 79 proc podczas gdy w rzeczywistości dochód ten zwiększył sie o ok 10 proc Wynikało to przede wszyst-kim z wysokiej dynamiki pro dukcii wszystkich podstawo-wych działów gospodarki a zwłaszcza przemysłu rolnic-twa i budownictwa TELEFONY NA WSI Od końca ub roku juz wszystkie wsie a jest ich na Waimn i Mazurach ponad 1800 posiadają łączność te-lefoniczna Ogólnie dostępne dla rolników aparaty zainsta-lowano przeważnie w domach sołtysów Większość telefonów jed-nak podłączona jest do pize-starzalyc- h central czynnych tylko w porze godzin pracy Dlatego tez rozpoczęto insta-lowanie w siedzibach gmin central automatycznych Pra-ce te potrwają jeszcze wiele lat ale juz prawie co piaty telefon wiejski działa cała dobę PAMIĘCI BOHATERA Na Nabrzeżu Pomoiskim w Gdyni odbyła się uioczystosć chrztu i podniesienia bandery na najnowszym liniowcu zbu-dowanym dla Polskich Linii Oceaniczny cli w Stoczni Gdyńskiej Liniowiec nosić bedie imię dowódcy 182 zol-niei- zy i oficerów — obion-có- w Westerplatte w 1939 r — majora Sucharskiego BUDOWNICTWO Budownictwo mieszkaniowe rozwija sie w przyspieszonym tempie Z ogólnej liczby 1686 tys mieszkań jakie oddane zostaną w tym roku do użyt-ku 110 tys realizuje się w pionie spółdzielczości (o 12 proc więcej niz w ub roku) 30 6 tys w budownictwie pań-stwowym (l7v mieszkania służbowe) i 28 tys — przez rady narodowe rssscccccccccacsccccsoaoscssoossccoosoccoooog AZ-lJ- Ł NlEWAZfNli 8 COŚ O WZROŚCIE Za najwyższych ludzi świa-ta uważa się mieszkańcóio Ritandy Burundi mających przeciętnie 181 cm wzrostu Za najniższych zaś członków plemienia Bambut w Konąo — hc-ący- ch średnio 130 cm W Europie prymat dzierżą mieszkańcy Czarnogóry — a vie jak się pouiszechnie uwa-~- a Skandynawowie ze śre-dnią wziostu wynoszącą 177 en Jeśli wierzyć francuskie-mu badaczowi G Bujjon naj-niniejszy- m człowiekiem jaki żyl na świecie był karzeł któ-ry w wieku 37 lat mierzył 40 cm wzrostu Najmniej-szym człowiekiem ostatnich lat był Niemiec Walter Bo-chemi- ng mający 52 cm (zmarł w 1955 r) Historycz-nie udokumentowanym naj-ioyż$zj- m człowiekiem świata byl Robert Wadiów który mierzył 270 cm ważył 222 kg Zmarł w 1944 mając zaledwie 22 lata "BURSZTYNOWA PZEKA" Narew nazwano kiedyś "bursztynową rzeką" ponie-wa- ż w jej dorzeczu występu-ją niewielkie złoża jantaru Jeszcze w początkach XX wieku kopano go na Kur-piach w rejonie Kolna Łom-ży Ostrołęki i Przasnysza Dziś grudki jantaru spotyka się jeszcze v) piaskach nad Narwią i na dnie małych o-koliczn- ych rzeczek strumie-ni MLEKO Z PAPIERU Mikrobiologowi Guy R Carla udało się wyproduko-wać bakterię zamieniającą odpadki papierowe w papier-ni na płyn który wygląda i smakuje jak mleko Karmio-ne nim zwierzęta przybierały na wadze nie wykazywały żadnych ubocznych szkodli-wych objawów Carta opaten-tował swoją metodę ZAGRANICZNI STUDENCI Około 600 studentów polo-nijnych głównie ze Stanów Zjednoczonych Francji i Wielkiej Brytanii kształci się w polskich uczelniach Prze-widuje sie że w przyszłym roku akademickim liczba stti dentów polonijnych dojdzie do około półtora tysiąca WZROST PLAC I PODAŻY Uchwalony przez Sejm bud-żet na r 1974 przewiduje wzrost plac realnych isily na-bywczej i o ok 5 proc Kładzie sie nacisk na dalszy rozwój podaży dóbr rynkowych któ-łyc- h ciągle jeszcze brak INWESTYCJE PRZEMYSŁOWE W pierwszej na Wybrzeżu fabry ce domów wzniesionej pod Kołobrzegiem ruszyła produkcia elementów budow-lanych Za pol roku gdy doj-dzie do pełnej zdolności pro-dukcyjnej wytwarzać się bę-dzie w nich 6 tys izb rocznie W pobliżu historycznej miejscowości Połaniec rozpo-czyna sie budowę kolejnej wielkiej elektrowni cieplnej która w I etapie osiągnąć ma moc 1600 megawatów NOWE POŁĄCZENIE PzM Flotylla Polskiej Żeglugi Morskiej pojawiła się w por-tach Ameryki Północnej Głównym rejonem jej działa-nia na amerykańskim konty-nencie jest Poit Tampa na Florydzie — największa baza przeładunku surowców fosfo-rowych Pierwszym statkiem PzM który zawinął na Florydę był m s "Ziemia Krakowska" masowiec o nośności 23 tys DWT Motorowiec zainauguro-wał stałe rejsy szczecińskiej flotylli na liniach Ameryki Północnej Przewiduje się ze statki PzM przewozić będą stąd ok 300 tys ton fosfory-tów w ciągu roku dla potrzeb przemysłu chemicznego zwła-szcza dla zakładów chemicz-nych "Police" SKUTKI KRYZYSU W związku z podwyżką cen paliw oczekuje się w tym se-zonie zwiększonego popytu na pojazdy jednośladowe W bie-żącym roku handel otrzyma 105 tys motocykli krajowych i ok 9 tys importowanych oraz 220 tys motorowerów DENTYSTYCZNY WYNALAZEK Angielski lekarz dentysta Geojjrey Smith zakończył badania nad preparatem ma-jącym właściwości zapobiega-nia próchnicy zębów Prepa-rat — zdaniem wynalazcy — mógłby być stosowany przez zastrzyk robiony dzieciom już w wieku dwóch lat Potem zabieg taki byłby ponawiany co roku Wynalazkiem tym interesują się — poza Wiel-ką Brytanią — także Stany Zjednoczone i Japonia WYLICZYŁ DOKŁADNIE Do redakcji gazety zakła-dowej starachowickiej FSC nadeszła oryginalna przesył-ka — w kopercie znajdowała się znaczna ilość sadzy i mała karteczka wyjaśniająca Pracownik zakładu doświad-czalnego fabryki informował w ?iiej że sadza ta spadła na jego biurko w ciągu pięciu godzin Waży 570 mg Obli-czył on że na tereny fabry-ki miasta spada rocznie na 1 km kw — 1385 ton pyłów POŻYTECZNE PROGNOZY Naukowcy z Instytutu Wulka-nolog- ii dalekowschodniego Ośrodka Akademii Nauk ZSRR opracowali prognozę trzęsień Ziemi va wuhrzeżu Oceanu Spokojnego sięgają-cą do roku 1935 Jej wiary-aodnoś- ć ocenia się na 80% Dzięki tej samej metodzie udeło się już wczesnej prze-widzieć trzęsienie Ziemi u brzegów japońskiej wyspy Hokkaido w 1968 r w po-łudniowej części archipelagu kurylskiego w 1969 r i u brzegów Kamczatki w 1971 roku Prognozy tego rodzaju po-zwalają zabezpieczyć się przed potężnymi falami "tsu-nami" których wysokość mo-że sięgać kilkudziesięciu me-trów "Tsunami" powstają podczas trzęsienia dna mor-skiego fi łnrr v i r v nk mi i _ - - __- - - § W I i i r i i i 1 lfc vCA J -- r- Ji K-Kri-Z-- K' K-- L 4- --- £ 4- - - --% -- % 'ł-s-- ł? -- 'n?-
Object Description
Rating | |
Title | Zwilazkowiec Alliancer, February 12, 1974 |
Language | pl |
Subject | Poland -- Newspapers; Newspapers -- Poland; Polish Canadians Newspapers |
Date | 1974-02-12 |
Type | application/pdf |
Format | text |
Rights | Licenced under section 77(1) of the Copyright Act. For detailed information visit: http://www.connectingcanadians.org/en/content/copyright |
Identifier | ZwilaD3000470 |
Description
Title | 000090 |
Rights | Licenced under section 77(1) of the Copyright Act. For detailed information visit: http://www.connectingcanadians.org/en/content/copyright |
OCR text | STR 2 i "Związkowiec" (The Alliancer) Prlrted ind VOT#o % lt1 POLISH Publlihed for tvr Tułada nd rridr br ALLIANCE PRESS LIMITED Offlclal Organ of Th Pollih Alllinc rriendly Sodłtj "t Cuuda II M I-op-lnkl — Chalrman of the Board S Lisek — SłCraUry Edltor ln-Chl-ef — B Heydeitkorn — General Manager — I F Konopta Buslneu Manager — R Frikk SuMcrlptlon In Canada J10 00 per year In other Countriea $11M Scnnd class mail reglstraUon number 1871 147S Oueen Sf W Toronto 156 Onlarlo Tel 531-249- 1 531-249- 1 MÓR 1A2 PRENUMERATA Roczna w Kanalzie SIO 00 Półroczna S 550 Kwartalna $ 350 Zagranicą — Roczna $1100 Półroczna f 600 Pojedynczy numer IB1 Polowanie na prez Piixona cHhtoordiai Uo SPArenziyedeznntaa syBtuiłaycjioczpodwoibścnieej rdóożnoebeencnrenjdzgndiny przeprawy ale nigeh Głowa Państwa nie znalazła się w ta- kich taiapatach I co ważniejsze Urząd Prezydenta nie zo- stał tak skompromłowany Amerykanie nieraz atakowali swoich prezydentów stawiali im różnego rodzaju zarzuty natomiast Urząd uchodził za nietykalny Nie był nigdy skom-promitowany Az tu nagle przed druga kadencja prez Ni-xo- na wybuchł skandal Prez Nion nie należał nigdy do polityków cieszących się dobrą prasa Nawet ta najbardziej konserwatywna odno-siła sie doń powściągliwie Naturalnie udzielała mu pełnego poparc!a jako że był rzecznikiem tej grupy ale wysuwano zastrzeżenia wobec jego metod Nie stosował fair play Ata-kował ostro bezceremonialnie mijając się często z' fakta-mi Należał jednak do bojowych polityków republikańskich Szybko wysunął się też na czoło Partia dyskretnie przygo-towała go na najwyższy urząd i podsunęła go gen Eisen-howerowi jako kandydata na wiceprezydenta Przez dwie ka-dencje na tym stanowisku budował sobie następny etap Przegrał jednak wybory na rzecz sen Johna Kennedy'ego Zdawało się iż zakończyła się w ten sposób kariera politycz-na Nixona Pogodzenie się jednak z klęską polityczną było-by sprzeczne z jego charakterem Ruszył do natarcia na niższy urząd ale zapewniający pozostanie w gronie notab-lów republikańskich Kandydował na stanowisko guberna-tora Kalifornii i znowu przegrał Oczywiście nie szczędził gorzkich słów dziennikarzom i na pożegnalnym spotkaniu powiedział im iż nie będzie ich więcej widział jako że wy- cofuje sie z aktywnej polityki Zapowiedzi nie dotrzymał co zresztą nie było żadnym Stanął po raz drugi do walki wyborczej o prezydenturę Stanów Zjednoczonych po 8 latach Wice-prezydent Humphrey kandydat Demokratów znajdował się w bardzo trudnej sytuacji nie mógł przecież krytykować polityki prez Johnsona którego był zastępcą Chodziło o wojnę wietnamską która rozbiła społeczeństwo amerykań-skie Nixon natomiast nie zostawiał najmniejszej wątpliwo-ści iz zmierzać będzie do jej lychłego zakończenia Wygrał w v bory ale republikanie nie uzyskali większości ani w Iz-bie Reprezentantów ani w Senacie Kongres pozostał więc demokratyczny co oczywiście oznaczało iz Nixon nie będzie mógł swobodnie działać ale będzie miał do czynienia z sil-ną opozycją Kilkakrotnie stosując veto torpedował zmiany przepro-wadzone przez -- Kongres 'ale umiejętnie lawirował parując najniebezpieczniejsze ataki I tak np wielokrotnie próbo-wano narzucić mu termin zakończenia działań zbrojnych w Wietnamie zablokować fundusze ale wyszedł zwycięsko z tych przepraw Kilka wielce efektownych posunięć na arenie między-narodowej znakomicie wyrównało braki w polityce wewnę-trznej Tutaj w pierwszym rzędzie wymienić należy wizyty do Chin i ZSRR zakończyły one wojnę w Wietnamie co prawda po pierwszej kadencji i bez sukcesów ale naród amerykański przyjął to z ogromnym zadowoleniem W poli-tyce międzynarodowej osiągnął wcale wiele Nie wzmocnił bynajmniej pozycji Stanów Zjednoczonych ale doprowadził do odprężenia z różnymi państwami do rozbudowy stosun-ków gospodarczych Zarówno on jak i jego konstytucyjny zastępca Spiro Agnew przy każdej sposobności podkreślali solidarność ad-ministracji republikańskiej jej praworządość dążenie do zabezpieczenia ładu i spokoju w kraju ukrócenie wszelkie-go rodzaju wybryków I to pozwalało im na uszczypliwe wycieczki pod adresem sfer liberalnych i prasy: Odnośnie środków masowego przekazu wyspecjalizował się w atakach wiceprez Agnew 1} rpcozdjąNł ixnoanleżyptoepj ełankiłcjikabpeiztpaolnśryednbiłoąd poa umjiaawnonwieinciieu anfei-e ry Watergate Gdyby wówczas ujawnił całą prawdę odciął się natychmiast od winnych potępił ich opowiedział co mu było wiadome o tej sprawie i jak mu ją przedstawiono — wówczas nie byłoby żadnych dochodzeń parlamentarnych nie trzeba by było powoływać specjalnych prokuratorów itp Nixon jednak postanowił uchronić zespół swoich najbliż-szych współpracowników odpowiedzialnych za tę sprawę a wobec tego uznał iż najlepiej będzie ją tuszować zama-zywać bagatelizować Nie przewidział oczywiście iż w ten sposób dostarczy swoim przeciwnikom politycznym wręcz wymarzonej amunicji Rozpoczął się atak na całej długości Politycy demokra-tyczni odsunęli na bok wszystkie aspekty i konsekwencje rriędzynarodowe tak frontalnego uderzenia na Prezydenta Uznali bowiem iż za jednym zamachem skompromitują do-szczętnie republikanina prez Nixona i uratują Urząd Pre-zydencki Oczywiście wykażą iż ten najwyższy Urząd został po raz pierwszy skalany przez prez Nixona i aby go oczy-ścić przywrócić mu historyczne znaczenie należy winnego jak najszybciej usunąć Prez Nixon broni jednak nie tylko swojej polityki swe-go postępowania ale i swego rniejsca w historii USA Nie może Już teraz wycofać się z poprzednich oświadczeń nie-świadomości o aferze Watergate wobec tego musi ukryć wszystko co temu przeczy Stąd nierozważny krok wymaza-nia na taśmach magnetofonowych części rozmów ze swoimi współpracownikami Oczywiście sprawa jest bardzo przykra Poderwany został autorytet Prezydenta USA pozycja mię-dzynarodowa Stanów Zjednoczonych Ale grono przeciwni-ków Nixona zwiększyło się dołączyło doń sporo republika-nów Po prostu uważa się iż zachowaniem swoim kompro-mituje Partię Republikańską społeczeństwo amerykańskie Afera wiceprez Agnew który musiał ustąpić po ujawnie-niu iż pobierał łapówki zarówno jako gubernator stanu Ma-ryland jak i później jako wiceprezydent na pewno nie po-mogła prez Nixonowi Demokraci przy poparciu niektórych republikanów przygotowują wniosek o pozbawienie 'prez Nixoha zajmo-wanego stanowiska Jest to akcja wyjątkowa i o charakte-rze historycznym Jak dotychczas bez precedensu Niewia-domi czy będzie on rozpatrzony i czy uzyska większość Wie-lu jednak polityków iy tym republikanów uważa iż roz-ważenie takiego-wniosk- u 'doprowadzi do oczyszczenia atmo-'sler- y" do pełnego wyjaśnienia sytuacji Mają om nadzieję że prez Nixon wyjdzie zwycięsko z tej operacji i zakończy to bezkompromisową walkę z nim rfoanna II nowa 0 zniekształcaniu Wkrótce po przyjeździe do Kanady przeżywałam fizyczne wręcz męki gdy w mojej obe-cności powojenny emigrant z Polski przedstawiał się "Ma-leky- " czy 'Kuniky" a skąd-inąd było wiadomo że to po prostu ludzie noszący przy-zwoite polskie nazwiska: Ma-łecki i Kunicki Dalibóg na-wet dla najtępszych językowo Anglosasów w ymow a ty eh nazwisk nie przedstawiałaby zbyt wielkiego problemu Skąd więc ta żarliwość w do-stosowywaniu się do rzekomo miejscowych potrzeb? Moi znajomi Kanadyjczycy i Ame-rykanie już po pierwszym zwróceniu im uwagi ze moje nazwisko brzmi Matejko a nie "Matiezko" nigdy juz nie po-pełniają błędu w wymowie ku obopólnemu zadowoleniu Dlaczego więc snuje się po Kanadzie mnóstwo nazwisk potworków nazwisk kalek zdegenerowanych "cudaków" które ludzi swiezo przybyłych z Polski przyprawiają o mdłości? Co prawda ci świeżo przybyli a w każdym razie niektórzy z nich sami wkrót-ce popadają w manię "angli-zowani- a się" czy "kanadyzo-wania- " i jeśli juz nie kaleczą nazwiska to przynajmniej przedzierzgają się z Jana w Johna z Jerzego w George'a z Karola w Charles'a itd Jesz-cze mniejsza z tym gdy robią to w bezpośrednich towarzy-skich stosunkach gorzej gdy podpisują w druku artykuły czy oficjalne listy prawem ka-duka przyjętymi imionami Problem ten jego przyczyny i spoleczno-psychologiczn- e po-dłoże dręczyły moją wyobraź-nię od dawna Poczęłam wy-łusk- iw ać coraz liczniejsze przykłady deformacji pol-skich nazwisk zarówno z lite-ratury jak i z życia Studia zaiste wielce ciekawe i pou-czające! Zjawisko występują-ce w skali masowej! Któżby się domyślił że zna-ny niegdyś w Kanadzie Pierre Dominiąue Debartzch adwo-kat członek parlamentu dzia-łacz polityczny w latach 1830 i później wydawca i założy-ciel dwóch pism w języku francuskim to po prostu wnuk_ Dominika Barcza z Gdańska kuśnierza który przybył do Montrealu w osiemnastym wieku i zbił nie-bagatelną fortunę na kana-dyjskich futrach Na jakimś kolejnym etapie gromadzenia majątku przybyło do nazwis-ka "de" by z czasem zróść się z nim całkowicie w dzi-woląg wcale okazały Jakimś niezbadanym transformacjom uległo nazwisko Globensky Protoplasta tej wielce usto-sunkowanej i rozrodzonej ka-nadyjskiej rodziny przybył do Kanady jako chirurg wojsko-wy w r 1776 a jego synowie i wnukowie zajęli wybitne sta-nowiska w życiu społecznym i politycznym nowej ojczyzny Jak na prawdę brzmiało to nazwisko dawniej nie wiado-mo może Gląbiński? Wszystko zdaje się wskazy-wać na to iż Japonia weszła w fazę ostateczną swych gos-podarczych i przemysłowych możliwości Od zakończenia drugiej wojny światowej w której poniosła obok swych partne-rów "osi": III Rzeszy hitle-rowskiej i Włoch druzgoczącą kieskę dokonała ona impo-nujących wprost osiągnięć Wystarczy wskazać iż w okre-sie dwóch dziesiątków lat po-trafiła zwiększyć produkcję stali z 5000000 do 20000000 ton Obecnie jednak zdaje się iż osiągnęła granicę możliwo-ści produkcyjnej której chy-ba nie będzie w 'stanie prze-kroczyć Nie ma bezrobot-nych ale brak też rezerw ludz-kich Bazowanie na natural-nym przyroście jest co naj-mniej niebezpieczne gdyż ilość urodzin stale się obniża Oczywiście rząd mógłby po-szukać sil roboczych poza granicami kraju i znalazłby je na pewno bez kłopotu to jednak pociągnęłoby za sobą wielkie komplikacje powodo-wane automatycznie koniecz-nością budowy dla nich do-mów nie_ mówiąc już o zakła-daniu nowych fabryk co nie jest wykonalne po prostu z powodu braku dla nich miej-sca Rozlokowana na wyspach Japonia liczy 370000 kilomet-rów1 kwadratowych i posiada przeszło 100000000 ludności "ZWIĄZKOWIEC" LUTY (February) wtorek 12 — 1974 NR 12 Proces zniekształcania naz-wisk wśród emigrantów za-robkowych z przełomu XIX i XX stulecia następował czę-sto w sposób przypadkowy Parafie katolickie niejedno-krotnie były obsługiwane przez księży irlandzkich lub francuskich Gdy rodziło się dziecko świadectwo urodzenia i chrztu sporządzał ksiądz któremu z zasady nie pokazy -- wano żadnych dokumentów Wpisvwal do metr} ki to co słyszał Gdy mu dyktowano "Czajka" pisał "Chayka" To samo mogło sie zdarzyć przy akcie zawierania maleństwa Mój wgląd do akt parafial-nych w Albercie pozwala tę tezę poprzeć konkietnynu przykładami Jeszcze częściej proces zmiany pisowni nazw ik na-stępował w szkole Nauczyciel na bezludnych preriach także nie frasował sie dokumenta-mi Dokonywał więc anglo-saskiego harakiri na słowiań-skich nazwiskach bez cienia wahania czy wątpliwości Zda-rzało się nawet ze czynił to w charakterze dobrego uczyn-ku Ot choćby taka pi aw dzi-wa historia opowiedziana przez pana Donalda Oleksy-k- a z Ardniore w Albercie człowieka z kolosalnym po-czuciem humoru Zamożny i szanowany w swojej okolicy pan Olekszyk urodził sie w licie Lakę w południowej Albercie Ksiądz Antoni Sylla ochrzcił go staropolskim zw-yczajem i m i e n i e m które chłopiec "przyniósł sobie na świat" to znaczy Donat M-arian bo akurat takiego świę-tego było w dniu jego uro-dzin Wszystko było dobize dopóki chłopak nie poszedł do szkoły Wtedy dopiero skoja-rzenia z pączkiem idonut) narażały dziecko na nieustan-ne pośmiewisko wśród kole-gów Nauczyciel zlitował się nad zdolnym chłopcem i wpi-sał mu do akt szkolnych imię Donald zęby było przyzwoi-cie No i tak zostało przez ki-lkadziesiąt lat dopóki pani Olekszykowa nie postanowiła wybrać się w odwiedziny do rodziny w Polsce i trzeba by-ło wyrobić paszport kanadyj-ski Szydło wylazło z worka Różnic między świadectwem urodzenia a wszystkimi inny-mi dokumentami nie można było ukryć Było z tym trochę kłopotu ale ostatecznie urzę-dowo zatwierdzono imię fak-tycznie używane Emigranci polscy powoli przywykali do zniekształconej wymowy swojego nazwiska w nowym społecznym otoczeniu Małe dziecko w szkole nie śmiało poprawiać nauczycie-la choć może i słyszało w do-mu że rodzice wymawiają swoje nazwisko inaczej niz brzmi ono w ustach nauczy-ciela Tak i zostawało Mia-łam kiedyś ciekawespotkame w Grand Prairie w płn Al-bercie Na zjeździe tamtejszej Polonii z okazji odpustu po-znałam panią która "przedsta Japonia na w Niewiele mniejsza Polska mająca 312000 kilometrów kwadratowych powierzchni posiada 33000000 ludności Trzeba tu tez wziąć pod uwa-gę i to że około 70 Tc teryto-rium japońskiego stanowią pasma górskie Inaczej więc mówiąc jedynie tylko 30% jej powierzchni nadaje się do zamieszkiwania Sytuacja spowodowana bra-kiem rąk do pracy powoduje olbrzymią konkurencję po-między wszystkimi zakładami pracy w zdobywaniu pracow-ników Automatycznie wpły-wa to na poziom płac wyso-kością których starają się one znęcić ku sobie ludzi którzy poza tym zrzeszeni w związ-kach zawodowych nie omie-szku- ją stale żądać coraz to nowych podwyżek uposażenia i różnych innych przywile-jów Naogół dyrekcje zgadza- ją się na te żądania — nie mają po prostu innego wyj-ścia Tu z kolei odbija się na-tychmiast na cenach produk-tów i na inwestycjach które są bardzo w wyniku tego 'ha-- ' mowane Dochodzi już do tego iż wyroby japońskie skutecznie tak niedawno jeszcze konku-rujące pod względem cen z wyrobami innych" krajów' za-czynają być wyższe od płd koreańskich i Formozy Do przeszłości należy już niepo-miernie zawsze wyższy odjim-port- u eksport Co spowodowało ten tak polskich si wiła mi się po angielsku jako Mrs "Czledolski" Oczywiście natychmiast zapytałam jak się to nazwisko pisze — Chle-dows- ki — odparła rozmów-czyni — Ależ to Chlędowski! — wyrwało mi sie bez zasta-nowienia — Tak wymawiał swoje nazwisko mój tesc — odrzekła Okazało się ze pani Chlędowska nie tylko mówi po polsku ale jeżykiem dziad-ków włada wcale biegle jej starszy syn naumael a wszystkie jej dzieci po polsku rozumieją Prawdę mowiac byłam głęboko wzruszona tym zachowaniem polskiej mowy i pisowni nazwiska przez paię pokoleń w zakąt-ku tak odległym od jakich-kolwiek większych ośrodków polonijnych Oczywiście ani mi do głowy przyszło obuizac sie na przekręcanie nazwiska choćby tak pięknego Były jednakże róne okre-sy w dziejach polskich naz-wisk w Kanadzie Stiaszny kryzys w latach trzydziestych pozostawił siady i w tej dzie-dzinie Znakomity kanadyjski dziennikarz i pisarz James II Gray tak oto pisze o sytuacji Słowian i Zydow w okresie wielkiej gospodarczej depie-sj- i w swojej książce pt The Winter Years (Toronto 1966 s 126-7- ) "Żaden z miejskich (w Winmpegu) poważnych ban-ków towarzystw bankowych czy ubezpieczeniowych nie za-trudniłoby świadomie Żyda czy kogokolwiek z ukraiń-skim lub polskim nazwiskiem chyba ze do ciężkiej piacy fi-zycznej Towarzystwa nafto-we banki towarzystwa hipo-teczne instytucje finansowe ajenci giełdowi przedsiębior-stwa handlowe zarówno deta-liczne jak i hurtowe z wyjąt-kiem Spółki Hudson Bay dys-kryminowały wszystkich kto nie był anglosaskiego pocho-dzenia Dla młodego Ukraiń-ca czy Polaka istniało jednak pewne wyjście z tej sytuacji o ile władał on angielskim bez obcego akcentu Ci mło-dzi ludzie mogli zmienić swo-je imiona i nazwiska I robili to czasem formalnie i legal-nie najczęściej jednak nieofi-cjalnie i tymczasowo Karoli-na Czarnecki zostawała z dnia na dzień Connie Kingstone Mikę Drazenovicz stawał się Martin'em Drakę a Steve Dziatkiewicz przedzierzgiw al się w Edward'a Dawson" Któż w takiej sytuacji cis-nąłby na tych ludzi kamie-niem! Czesio zresztą doraźna zmiana nazwiska nie trwała długo jako ze żadnej praw-nej procedury przy zmianie nazwiska istotnie nie przepro-wadzano ale byli i tacy któ-rzy na zawsze z Brzozowskicli przemienili się w Birclfów a z Jankowskich w Johnsto-n'ó- w Zjawisko to oczywiście nie ograniczało się do środo-wisk polskich Czasem przy-bierało wręcz humorystyczny charakter i to w różnych ogu nmą niebywały po prostu sukces gospodarczy pokonanego przed 28 laty państwa "Kwit-nącej Wiśni"? A więc przede wszystkim zawdzięcza to Japonia niezwy-kłej wprost pracowitości swych obywateli i niezwykle zdolnym organizatorom pla-nistom i kierownikom gospo-darki To nie wszystko jed-nak jeszcze — w pierwszym rzędzie zawdzięczać to ona może niebywałemu patriotyz-mowi mas które zawsze sta-wiały na4 pierwszym planie nie własna korzyść ale dobro ojczyzny To wszystko razem spowodowało iz przeszło 40% narodowego dochodu mogła ona obracać na realizowanie coraz to nowych inwestycji w gospodarce i przemyśle Liczba lekarzy osiągnęła w końcu ub r 555 tys osób (wzrost o 24 tys) zaś lekarzy dentystów — 151 tys osób (wzrost o 482) Liczba łóżek w szpitalach wyniosła w koń-cu 1973 r 1794 tys (wzrost o 44 tys) liczba wiejskich ośrodków zdrowia — 2922 (wzrost o 147) liczba miejsc w żłobkach stałych — 731 tys' (wzrost o 32 tys) miejsc — 5123 tys (wzrosto 62 proc) Z różnych form wychowa-nia korzystało 10264 tys dzieci (wzrost o okresach historycznych Np sławna była w Kanadzie his-toria sprzed wieku kiedy to William A Smith znany póź-niej polityk i piemier Kolum-bii Brytyjskiej zmienił swoje pospolite miano na Amor de Cosmos Wszyscy pękali ze śmiechu ale istotnie trudno było tak imię zapomnieć Przy ocenie zjawiska zmia-ny nazwisk należy oczywiście zachować daleko posunięta ostrożność Nie mniej jednak trudno przejść do porządku dziennego nad zjawiskiem które w licznych przypadkach świadczy o biaku zaplecza kultuialnego delikwentów o zatiacie przez nich przywiąza-nia do rodzinnej cy narodo-wej tiadycji (co prawda nie zawsze jest się do czego od-woływać widocznie) może tez świadczyć o kompleksie niż-szości w stosunku do świata anglosaskiego o chęci pizy-podoban- ia sie paru kolegom budzenia za-ufania w klienteli która rze-komo bardziej sobie ceni ze skandynawska czy z angielska brzmiące nazwiska Chyba jednak nie ta droga prowadzi do integracji z kanadyjskim środowiskiem i do pozyskiwa-nia jego szacunku Czesław Miłosz Zbigniew Brzeziński Jerzy Kosiński a dawniej Florian Znaniecki czy Ignacy Paderewski zyskali sobie w Stanach slawe choć nazwiska ich bizmią o-- ki utnie po cudzoziemsku Wybitnemu pianiście Markowi Jabłoń-skiemu zupełnie nie przeszka-dza w sukcesach fakt ze pod-pisuje sie na afiszach Marek a nie Maik Znany demograf profesor Karol Krotki nie tylko nie przechrzci! się na Char!es'a ale i używa "o" w swoim nazwisku profesor Wiktor Szyrynski autor licz-nych dzieł w zakresie psy-chiatrii tez nie musiał ucie-kać sie do okaleczania nazwi-ska No i tak moznaby te listę wydłużać w nieskończoność Wystarczy sięgnąć do książki Andrzeja Wolodkowicza by zna"ezc dziesiątki przykładów ludzi którzy zachowali god-ność osobistą Przykładów wcale nie trzeba szukać wśród intelektualistów Spotkałam wielu polskich farmerów któ-rych nazwiska są nie do wy-mówienia dla ludzi anglosas-kiego pochodzenia Np w okolicach Bonnyville w Al-bercie mieszkają rodziny Strzępków zasłużone dla miejscowego godne głębokiego szacunku za ich przywiązanie do trady-cji Nie trudno sobie wyobra-zić jakich morderczych fone-tycznych ewolucji dokonują sąsiedzi na tym nazwisku Ale dla jego posiadaczy wyzbyć sie nazwiska to tak jakby za-przeć sie własnych rodziców i dziadków Pozostają więc sta-le Strzępkami mimo niewąt-pliwych z tym faktem zwią-zanych Zaznaczyć tu jeszcze trzeba i ten fakt iz w myśl sobie przez zwycięz-ców warunków Japonia nie miała prawa posiadania więk-szych sil zbrojnych które — jak wiadomo — pociągają za sobą olbrzymie obciążenie budżetu To obecnie sie kończy po-nieważ Stany Zjednoczone w coraz większym stopniu zaczy-nają ograniczać się we wzię-tym na siebie obowiązku strzeżenia Ja-ponii która będzie zmuszona sama troszczyć się o swą o-bronn- osc A to wpłynie bez-sprzecznie w wielkim stopniu na możliwości lokowania jej kapitałów prawie bez reszty jak dotychczas w rozwój eko-nomiczny kraju (r) 139 proc) Na obozach i ko-loniach przebywało 21173 tys dzieci i młodzieży (wzrost ó 131 proc) Liczba miejsc w domach pomocy społecznej wynosiła 528 tys (wzrost o" 15 tys) Ośrodki wczasowe dyspono-'wał- y' 3946 tys miejsc nocle-gowych z których korzystało 28775 tys osób czyli o 29 proc więcej niż w 1972 r Z wczasów ulgowych FWP i wczasów zakładowych sko-rzystało łącznie 862 proc ogólnej liczby wczasowiczów eiy Służba zdrowia w PoBsce 'przedszkolach przedszkolnego pietensjonalne przedsiębiorcom Zjednoczonych kanadyjskiemu społeczeństwa niedogodności podykto-wanych bezpieczeństwa SKftSSS33333K55R£S£S?SS&3R£?3!2 WIEŚCI z POLSKI Upracemuu na podiUwU friy krajów} jBC&£tiG££££&£&Sgś§&S§&$£$&&ŚŚ$PP?$???!!:& PRZEKROCZENIE PLANU Główny Urząd Statystyczny ogłosił dane o rozwoju gos-podai- ki narodowej i o wyko-naniu Narodowego Planu Go-spod- ai czego w 1973 r W omówieniu komunikatu GUS wszystkie wskaźniki do-tyczące 1973 roku sa porów nywane z danymi za 1972 r Plan zeszłoroczny zakładał wzrost dochodu naiodowego o 79 proc podczas gdy w rzeczywistości dochód ten zwiększył sie o ok 10 proc Wynikało to przede wszyst-kim z wysokiej dynamiki pro dukcii wszystkich podstawo-wych działów gospodarki a zwłaszcza przemysłu rolnic-twa i budownictwa TELEFONY NA WSI Od końca ub roku juz wszystkie wsie a jest ich na Waimn i Mazurach ponad 1800 posiadają łączność te-lefoniczna Ogólnie dostępne dla rolników aparaty zainsta-lowano przeważnie w domach sołtysów Większość telefonów jed-nak podłączona jest do pize-starzalyc- h central czynnych tylko w porze godzin pracy Dlatego tez rozpoczęto insta-lowanie w siedzibach gmin central automatycznych Pra-ce te potrwają jeszcze wiele lat ale juz prawie co piaty telefon wiejski działa cała dobę PAMIĘCI BOHATERA Na Nabrzeżu Pomoiskim w Gdyni odbyła się uioczystosć chrztu i podniesienia bandery na najnowszym liniowcu zbu-dowanym dla Polskich Linii Oceaniczny cli w Stoczni Gdyńskiej Liniowiec nosić bedie imię dowódcy 182 zol-niei- zy i oficerów — obion-có- w Westerplatte w 1939 r — majora Sucharskiego BUDOWNICTWO Budownictwo mieszkaniowe rozwija sie w przyspieszonym tempie Z ogólnej liczby 1686 tys mieszkań jakie oddane zostaną w tym roku do użyt-ku 110 tys realizuje się w pionie spółdzielczości (o 12 proc więcej niz w ub roku) 30 6 tys w budownictwie pań-stwowym (l7v mieszkania służbowe) i 28 tys — przez rady narodowe rssscccccccccacsccccsoaoscssoossccoosoccoooog AZ-lJ- Ł NlEWAZfNli 8 COŚ O WZROŚCIE Za najwyższych ludzi świa-ta uważa się mieszkańcóio Ritandy Burundi mających przeciętnie 181 cm wzrostu Za najniższych zaś członków plemienia Bambut w Konąo — hc-ący- ch średnio 130 cm W Europie prymat dzierżą mieszkańcy Czarnogóry — a vie jak się pouiszechnie uwa-~- a Skandynawowie ze śre-dnią wziostu wynoszącą 177 en Jeśli wierzyć francuskie-mu badaczowi G Bujjon naj-niniejszy- m człowiekiem jaki żyl na świecie był karzeł któ-ry w wieku 37 lat mierzył 40 cm wzrostu Najmniej-szym człowiekiem ostatnich lat był Niemiec Walter Bo-chemi- ng mający 52 cm (zmarł w 1955 r) Historycz-nie udokumentowanym naj-ioyż$zj- m człowiekiem świata byl Robert Wadiów który mierzył 270 cm ważył 222 kg Zmarł w 1944 mając zaledwie 22 lata "BURSZTYNOWA PZEKA" Narew nazwano kiedyś "bursztynową rzeką" ponie-wa- ż w jej dorzeczu występu-ją niewielkie złoża jantaru Jeszcze w początkach XX wieku kopano go na Kur-piach w rejonie Kolna Łom-ży Ostrołęki i Przasnysza Dziś grudki jantaru spotyka się jeszcze v) piaskach nad Narwią i na dnie małych o-koliczn- ych rzeczek strumie-ni MLEKO Z PAPIERU Mikrobiologowi Guy R Carla udało się wyproduko-wać bakterię zamieniającą odpadki papierowe w papier-ni na płyn który wygląda i smakuje jak mleko Karmio-ne nim zwierzęta przybierały na wadze nie wykazywały żadnych ubocznych szkodli-wych objawów Carta opaten-tował swoją metodę ZAGRANICZNI STUDENCI Około 600 studentów polo-nijnych głównie ze Stanów Zjednoczonych Francji i Wielkiej Brytanii kształci się w polskich uczelniach Prze-widuje sie że w przyszłym roku akademickim liczba stti dentów polonijnych dojdzie do około półtora tysiąca WZROST PLAC I PODAŻY Uchwalony przez Sejm bud-żet na r 1974 przewiduje wzrost plac realnych isily na-bywczej i o ok 5 proc Kładzie sie nacisk na dalszy rozwój podaży dóbr rynkowych któ-łyc- h ciągle jeszcze brak INWESTYCJE PRZEMYSŁOWE W pierwszej na Wybrzeżu fabry ce domów wzniesionej pod Kołobrzegiem ruszyła produkcia elementów budow-lanych Za pol roku gdy doj-dzie do pełnej zdolności pro-dukcyjnej wytwarzać się bę-dzie w nich 6 tys izb rocznie W pobliżu historycznej miejscowości Połaniec rozpo-czyna sie budowę kolejnej wielkiej elektrowni cieplnej która w I etapie osiągnąć ma moc 1600 megawatów NOWE POŁĄCZENIE PzM Flotylla Polskiej Żeglugi Morskiej pojawiła się w por-tach Ameryki Północnej Głównym rejonem jej działa-nia na amerykańskim konty-nencie jest Poit Tampa na Florydzie — największa baza przeładunku surowców fosfo-rowych Pierwszym statkiem PzM który zawinął na Florydę był m s "Ziemia Krakowska" masowiec o nośności 23 tys DWT Motorowiec zainauguro-wał stałe rejsy szczecińskiej flotylli na liniach Ameryki Północnej Przewiduje się ze statki PzM przewozić będą stąd ok 300 tys ton fosfory-tów w ciągu roku dla potrzeb przemysłu chemicznego zwła-szcza dla zakładów chemicz-nych "Police" SKUTKI KRYZYSU W związku z podwyżką cen paliw oczekuje się w tym se-zonie zwiększonego popytu na pojazdy jednośladowe W bie-żącym roku handel otrzyma 105 tys motocykli krajowych i ok 9 tys importowanych oraz 220 tys motorowerów DENTYSTYCZNY WYNALAZEK Angielski lekarz dentysta Geojjrey Smith zakończył badania nad preparatem ma-jącym właściwości zapobiega-nia próchnicy zębów Prepa-rat — zdaniem wynalazcy — mógłby być stosowany przez zastrzyk robiony dzieciom już w wieku dwóch lat Potem zabieg taki byłby ponawiany co roku Wynalazkiem tym interesują się — poza Wiel-ką Brytanią — także Stany Zjednoczone i Japonia WYLICZYŁ DOKŁADNIE Do redakcji gazety zakła-dowej starachowickiej FSC nadeszła oryginalna przesył-ka — w kopercie znajdowała się znaczna ilość sadzy i mała karteczka wyjaśniająca Pracownik zakładu doświad-czalnego fabryki informował w ?iiej że sadza ta spadła na jego biurko w ciągu pięciu godzin Waży 570 mg Obli-czył on że na tereny fabry-ki miasta spada rocznie na 1 km kw — 1385 ton pyłów POŻYTECZNE PROGNOZY Naukowcy z Instytutu Wulka-nolog- ii dalekowschodniego Ośrodka Akademii Nauk ZSRR opracowali prognozę trzęsień Ziemi va wuhrzeżu Oceanu Spokojnego sięgają-cą do roku 1935 Jej wiary-aodnoś- ć ocenia się na 80% Dzięki tej samej metodzie udeło się już wczesnej prze-widzieć trzęsienie Ziemi u brzegów japońskiej wyspy Hokkaido w 1968 r w po-łudniowej części archipelagu kurylskiego w 1969 r i u brzegów Kamczatki w 1971 roku Prognozy tego rodzaju po-zwalają zabezpieczyć się przed potężnymi falami "tsu-nami" których wysokość mo-że sięgać kilkudziesięciu me-trów "Tsunami" powstają podczas trzęsienia dna mor-skiego fi łnrr v i r v nk mi i _ - - __- - - § W I i i r i i i 1 lfc vCA J -- r- Ji K-Kri-Z-- K' K-- L 4- --- £ 4- - - --% -- % 'ł-s-- ł? -- 'n?- |
Tags
Comments
Post a Comment for 000090