000712 |
Previous | 6 of 8 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
|
This page
All
|
' ' '' " " - ' pŁMtf" "'niUŁH-- ' uVrt' #) Łł ł-Ł- Vł r (rhifr Hrqy t ' '4~ftfWjjjglfV I Str ZWIĄZKOWIEC — wtorek 28 października 175 r Nr 86 Sensacyjne Cały szereg tajemnic ubieg-łej wojny dopiero obecnie wychodzi na jaw zwłaszcza jeżeli chodzi o działalność wy-wiadów Przed niedawnym dopiero czasem ujawniona zo-stała akcja zakrojonej na szeroką skalę pracy „Interal-lie- " działającej na obszarze okupowanej przez Niemców Francji w której jedną z czo-łowych figur był kapitan lot-nictwa polskiego Roman Czer-niawski Zbierane przez nią informa-cje dotyczące hitlerowskich sił stacjonowanych w niej przesyłane do Londynu w niemałej mierze przyczyniły się do niedojścia do skutku inwazji niemieckiej na Wiel-ką Brytanię następnie zaś do powodzenia desantu Sprzy-mierzonych na Francję w 1944 roku W wyniku zdrady kontr-wywiad niemiecki wpadł na ślad działalności „Interallie" i nastąpiły aresztowania Uję-ty został wówczas i Czerniaw-ski mający pseudonim „Ar-mand" Dzieje jego stanowić by mogły znakomity temat do najbardziej sensacyjnego fil-mu Po upadku Francji Czernia-wski zdołał uniknąć niewoli i powiodło mu się szczęśliwie przedostać do zajętego przez Niemców Paryża W szybkim czasie nawiązał on w nim kontakt z organizującym się ruchem oporu w którym nie-mało było Polaków Zetknął się wówczas z dwoma swymi kolegami z lotnictwa: porucz-nikiem Stefanem Czyżem i porucznikiem Bernardem Kró-tkim z którymi natychmiast N rozpoczął działalność skiero-waną przeciwko okupantowi Obaj ci oficerowie oświad-czyli mu iż w czasie towarzy-szącego klęsce chaosu zabrali z opuszczonego biura zarządu miejskiego w niewielkiej miej-scowości alzackiej Hurbache £5S3i333$®535?55! HAMIL Przedstawiciel Handlowy J BIDAS ' U Garfleld Avt S — HAMILTON Ont — Tal 547-583- 0 Młodzież w liczbie ponad 150 osób zorganizowana w zespole „Polonez" dzieli się na 3 grupy: taneczną orkiestrę i chór „Sy-rena" Lekcji gimnastyki cho-reograficznej udziela co nie-dziela (w budynku Placówki 315 Kan Leg) p K Karczmar-czyk Orkiestra odbywa próby w poniedziałki a chór „Syre-na" w Domu Polskim pod fa-chowym kierownictwem p S Kazimierskiej Koło rodzicielskie grupy mło-dzieżowej przygotowało obiad na górnej sali Placówki 315 składający się z pierożków na-leśników i kawy z ciastem By-ła też zabawa do której przy-grywała własna orkiestra Ce-lem imprezy było zasilenie ka-sy 'na opłacenie instruktorek tańca i śpiewu oraz na kupno ubiorów regionalnych Nieste ty Polonia Hamiltońska nie do-pisała Przybyło zaledwie 53 osoby z prezesem Okręgu KPK J Timlerem oraz niezawodna FUTRA — Bilon 177 James St N 1 Hamilton Tel: 527-317- 3 Winena M3-140- 7 WYCIECZKI do Polski: grupowe Spro-wadzanie rodzin zaproszenia pasz- porty wizy Podróże do każdego zakątka świata NOTARIALNE akty darowizny PEKAO: dary dla bliskich domy mieszkania auta iyw-nos- c pieniądze Hłmlllon Trivel Bureau POLSKIE BIURO PODRÓŻY 10 Rd — Dobre warunki II pieczątkę którą stemplowane były dowody osobiste Zaopa-trywanie się w blankiety nie stanowiło trudności ponie-waż bez trudu można je było nabyć w każdym wię-kszym i składzie z materia-łami biurowymi W rezultacie wszyscy trzej postanowili skorzystać z tej się sposobności i rozpocząć zaopatrywanie w fałszywe do-wody tożsamości te osoby któ-re z takich czy innych wzglę-dów zagrożone były areszto-waniem przez Gestapo Akcja ta rozwinęła się szybko Po nawiązaniu łączno-ści z „Interallie" zaczęli więc jej dostarczać fałszywe doku-menty dla obawiających się aresztowania osób Kierownic-two nad tą akcją objął Czer-niawski Krótki mający pseu-donim „Christian" był jego zastępcą Czyż zaś mający pseudonim „Stephane" podjął się wykonywania służby ku-rierskiej łącznościowej i róż-nych innych zadań specjal-nych Niezależnie od tego cała trójka wykonywała wiele in-nych akcji Czerniawski m in w wielkiej mierze przyczy-nił się w lecie 1940 roku do wykrycia niemieckich przygo-towań do inwazji Wielkiej Brytanii której plany od dłuższego czasu pod kryptoni-mem „Seeloewe" opracowy-wane były przez generalny sztab Wehrmachtu Posiadając w ręku niezbite dowody i dane odnośnie tych niemieckich przygoto-wa- ń Czarniawski natychmiast rozpoczął ustalanie składu sił które miały być użyte do in-wazji Było to w pierwszym rzędzie konieczne posiadając bowiem te dane dowództwo sił brytyjskich mogło zorgani-zować obronę wyspy Otrzymawszy od niego mel-dunek o szykującej się inwa-zji sztab 'brytyjski polecił mu grupka weteranów Placówki' 315 Kan Leg z prezesem Pla-cówki A Czerechowiczem na czele A gdzie reszta? Prawdą jest że w tym czasie były w Hamiltonie dwie imprezy: był wyświetlany film „Potop" dru-ga część oraz mecz piłkarski Pomimo to było jeszcze dużo czasu by chociaż zajść do mło-dych i wypić filiżankę Jcawy okazując w ten sposób zainte-resowanie się ich organizacją Druga cześć imprezy „Polo-neza" zabawa taneczna cieszyła się większą frekwencją "Zespół orkiestry „Poloneza" przygry-wał do tańca i pozwolił zapom-nieć o nastroju z pierwszej czę-ści imprezy Ogólny bilans im-prezy młodzieżowej „Polonez" skromny Czy w przyszłości- - może mło-dzież liczyć na zainteresowanie się nią starszego społeczeństwa które dużo mówi na jej tematy? Kaz Woława SIDORKIEWICZ-BALO- N General Insurance v Zygmunt W Borys kierownik 14 Maln St E Suitę 101 Hamilton Ont Kanada Tel: 527-351- 1 or Mlssissauga 822-414- 7 UBEZPIECZENIA wszelkiego ro- dzaju: auta budynki mieszkalne handlowe skepy meble od kra-dzieży wypadków etc UBEZPIECZAMY również życie i i mortgage SoUdna obsuga przez fachowy personel naszego biura Stużymy Polonii nieprzerwanie od 1919 roku '- - : 98-W- 1 Chev-Ol- ds Ltd GRUPA MŁODZIEŻOWA "POLONEZ ELEGANT PŁASZCZE SKÓRZANE i ŻAKIETY Sprzedaż i szycie na miarę z gwarancją Przeróbki i re-peracje Czyszczenie i przechowywanie futer na okres letni z ubezpieczeniem 601 King St E — Hamilton Ont — Tcl 523-101- 0 Właściciel JoŻEF KOLOUCH 80-W-- 26 C E kierownik PO M3-140- 7 indywidu-alne czarterowe upoważnienia ®GDY ZAMIERZACIE KUPIĆ SAMOCHÓD Udajcie się ueenston Queenston przy tajniki wywiadu wojny TON nadarzającej Motors FURS sss$$ś$ss£ssssssss®$$$s$s Hamilton Ont — Tel 549-462- 1 DUŻY WYBÓR MODELI MARKI GENERAL MOTORS zmianie' starego wozu na nowy UŻYWANE SAMOCHODY Z PEŁNĄ GWARANCJĄ Grzecznie' rzetelnie i w polskim' języku obsłuży' S CH W EtNK który jest fachowyrn sprzedawcq -- - u Bezpośrednio radio-telefon752246- 01 frW&34SSSS3SSS ' Ł jak najszybciej zebrać szcze-gółowe dane niemieckiego „Ordre de Batąille" Oczywi-ście praca taka przechodziła możliwości jednego człowieka Czerniawski musiał zorgani-zować sobie ekipę współpra-cowników Zdarza się niekiedy w ta-kich okolicznościach iż z po-mocą przychodzi przypadek Tak było i wówczas Aby ustalić jednostki nie-mieckie które wyznaczone zostały do akcji inwazyjnej Seeloewe" trzeba było w pierwszym rzędzie doskonale orientować się w odznakach kryptonimach poszczególnych oddziałów i służb w oznacze-niach miejsc postoju i w ca-łym szeregu innych ściśle tajnych szczegółach Łatwe to nie było z całą pewnością Jak zostałoby to i czy w ogóle byłoby to możliwe do wykonania — nie wiadomo Na całe szczęście dopomogli Czerniawskiemu w rozwiąza-niu tego nie lada problemu sami Niemcy Jeszcze przed uderzeniem Niemców na Francję sztab francuski opracował i wydał informator dla oficerów w którym obok danych dla fun-kcjonariuszy II oddziału od-nośnie prowadzenia przesłu-chań i badań branych do nie-woli jeńców zamieszczone były również informacje o strukturze niemieckich sił zbrojnych oznaczenia oddzia-łów i cały szereg innych bez-cennych informacji Informa-tor ten zatytułowany „Guide de l'interprete" (informator dla tłumacza) złożono na składzie w głównej składnicy księgarni wojskowej przy Boulevard Saint Germain w Paryżu Po wkroczeniu do Pa-ryża Niemcy przez długi sto-sunkowo czas nie zaintereso-wali się nią i nie zabrali z niej tego wydawnictwa Nim to w końcu nastąpiło Czerniawski zdążył zaopatrzyć się w tę cenną książeczkę Szybko przekonał się że naczelne do-wództwo niemieckie nie zmie-niło w międzyczasie kodów oraz oznaczeń służbowych w wyniku czego okazała się ona nieocenionym wprost skar-bem jako prawdziwa kopalnia tak potrzebnych mu danych W kilka dni po tym opra-cowana na jej podstawie in-strukcja dla jego współpra-cowników była już gotowa Po wysłaniu ich w teren natychmiast zaczęły od nich napływać cenne meldunki Wyglądały one następująco (podajemy dokładną treść jednego z nich): „Rejon D Melduje wywia-dowca M Z Reims odjechał skład 53 kolejowych trans-portów wojskowych z których każdy pociąg składał się prze-ciętnie z 55 wagonów Załado-wanie: 74 pułk piechoty dwa bataliony 5 pułku pionierów 6 pułk artylerii lekkiej 15 myśliwska eskadra lotnicza 17 pułk przeciwpancerny Przeznaczenie wszystkich tych transportów — Cherbourg W okresie 1 doby odchodziło przeciętnie 11 pociągów Pier-wszy odjechał z Reims 18 paź-dziernika o godz 10 minut 23 ostatni 24 października o godz 21 minut 35" W początkach czerwca 1941 roku agent Czerniawskiego zameldował mu iż członko-wie Wehrmachtu mają nie-spotykane dotychczas oznaki w postaci różnokolorowych naszywek na naramiennikach Meldunek o tym natychmiast powędrował do Wielkiej Bry-tanii tam jednak nie potra- - JÓZEF BLONDOWSKI INSURANCI Wazalkitgo rodzaju ubezple- - ntnia: domy auta ni tyci cŁopooowł v HM Barton Sł ! Hamlrrea Biuro: S4M12S lfitMkaalK 1374941 i M-- W Ignacy TRUSZKOWSKI Kierownik biura - Teneta Reil Eitat Limited eProu watpienlekdl aiy midoormmóiewj kupa tparta-anento- w lntweeów ttd iwraeai alf l pełnym naftalen ma mat elura: 26 Barton St 1 Hamłrran Ont Tal S47-4M- 0 M " do i farM =iKfe5$f3ctłl "i Was BOLESŁAW (Ed i doradzi przy kupnie k-w-i- m światowej fiono wyjaśnić co to ma ozna-czać i polecono Czerniawskie-m- u za wszelka cenę to usta-lić W rezultacie udało mu się tę zagadkę' rozwikłać Okaza-ło się iż dowództwo sił prze-znaczonych do inwazji Wiel-kiej Brytanii postanowiło w łatwy sposób kontrolować przerzucanie poszczególnych dywizji piechoty których mia-ło wziąć w niej udział 23 Każ-dy z jej trzech pułków otrzy-mał swe kolory Jeżeli chodzi-ło o przydzieloną do nich ar-tylerię nosia ona na nara-miennikach mundurów i pasz-czy naszywki splecione z trzech kolorów dywizji razem W ten sposób śledząc ruchy niemieckich jednostek łatwo już był ustalićź które z nich gdzie otrzymały miejsce po-stoju Była to dla Londynu bezcenna informacja natych-miast naniesiona oczywiście na mapy sztabowe obszaru Francji Na wiosnę 1941 roku ści-ślej mówiąc w kwietniu na terenie Afryki wylądował nie-miecki Afrika Korps dowo-dzony przez słynnego genera-ła później marszałka Edwina Rommla W związku z tym „Interallie" otrzymała z Lon-dynu polecenie by niezwłocz-nie ustaliła skład tej ekspedy-cyjnej armii przede wszyst-kim jeżeli chodzi o jednostki broni pancernej Zadanie to dano do opraco-wania Czerniawskiemu Łat-we do wykonania to nie było w jaki bowiem sposób mógł on to polecenie wykonać sta-le przebywając w Paryżu? I znów tak jak przed tym dopomógł mu w tym przypa-dek Gdy zaszedł do kina wyświetlano w nim przed głównym filmem kronikę ak-tualnych wydarzeń w prze-ważającej większości oczywi-ście składający się ze zdjęć frontowych Głównym ich te-matem było zajęcie przez Afrika Korps Trypolisu do-kładniej mówiąc defilada od-bierana w nim pfzez Rommla Na defilujących czołgach Czerniawski bez trudu ziden-tyfikował oznaki jednostek Dane te natychmiast przeka-zano do Londynu Znakomicie I wydajnie pra-cujący kierowany przez Czer-niawskiego wywiad po prze-szło roku pracy został przez kontrwywiad niemiecki roz-szyfrowany Stało się to jak często to bywa dzię-ki kobiecie z racji jej za-zdrości Jedna z agentek o pseudonimie „Denise" zako-chała siej w koledze a ponie-waż okazało się iż ma on in-ną kochankę zadenuncjowała go przez zemstę niemieckie-mu kontrwywiadowi Był to Montreal t NA ŚWIĘTA I NA KAŻDY CZAS KUPON do WYBORU PEKAO JEST IDEALNYM PODARKIEM i POMOCĄ (Legalna odsprzedaż około 90 zł) 4AA4 S PACZEK UPOMINKOWYCH świątecznych żywnościowych owocowych i wiele innych towarów eksportowych r i importowanych Załatwia: DEALER PEKAO ' w MONTREALU JURAD ADAM JURYK 4617 PARK AVENUE MONTREAL Quc Tel 288-195- 3 Nowe cenniki na żądania! 8556 podoficer-lotni- k Keiffer (pseu-donim „Kiki") Oczywiście natychmiast go aresztowano W czasie przesłuchań połą-czonych z torturami Keiffer załamał się i podał Niemcom pseudonimy i adresy szeregu członków „Interallie" Prze-wieziono go do Paryża z Cher-bourg- a w którym go areszto-wano i zmuszono do wysłania do Czerniawskiego kartki iż w niezmiernie ważnej spra-wie koniecznie musi się z nim widzieć W rezultacie Czer-niawski który nic jeszcze nie wiedział o jego wpadce umó-wił się z nim na oznaczoną godzinę w jednej z kawiarń Ponieważ wypadło mu coś jednak ważnego do załatwie-nia wysłał na to spotkanie Krótkiego który natychmiast został aresztowany po zjawie-niu się w kawiarni i podobnie jak Keiffer załamał się w cza-sie przesłuchiwania i wydał Abwehrze adres Czerniaw-skiego najbliższych jego współpracowniczek: Matyldy Carre (pseudonim „La Chat te") i Renee Borni (pseudo-nim Violetta'-'-) orz wielu in-nych cziłonków „Initerallie" Organizacja została w ten sposób rozbita po ujęciu głó-wnych jej kierowników Pio wielu badaniach i prze-słuchaniach Abwehra posta-nowiła nie likwidować uję-tych wywiadowców francus-kich ani nie przekazywać ich w ręce Gestapo Nastąpiło to na osobiste polecenie jej sze-fa admirała Canarisa który chciał za cenę darowania im życia skaptować ich do wła-snej służby W rezultacie „Interallie" miała działać nadal jak dzia-łała z tą jedna'k różnicą iż pod kierunkiem Abwehry Propozycję współpracy pierw-sze przyjęły kobiety : „La Cha t-t-e" i Violetta' następnie zaś „Kiki" Pod dyktando Ab-wehry zaczęto więc nadawać do Londynu fałszywe meldun-ki które w niemałej mierze przyczyniły się do mylnych decyzji brytyjskiego sztabu Doszło w końcu do tego iż Abwehra wysłała potajemną drogą „La Chatte" do Londy-nu dla zbierania w nim wia domości dla niej Trzeba tu dodać iż w międzyczasie sta-ła się' ona nader gorliwą współpracowniczką niemiec-kiego wywiadu i Abwehra miała do niej pełne zaufanie Kontrwywiad brytyjski o-riento-wał się już jednak iż coś nie jest w porządku z „In-terallie" W rezultacie „La Chatte" szybko została zde-maskowana aresztowana i osadzona w więzieniu "Po za-kończeniu wojny przekazano ją władzom francuskim i ska-zana została na dożywotnie więzienie Jeżeli chodzi o Czerniaw-skiego postanowił on przyjąć pozornie proponowaną mu przez Abwehrę współpracę w formie działalności na rzecz obu stron Przybrał pseudo-nim „Hubert" i Abwehra za-inscenizo- wała rzekomą jego ucieczkę z jej rąk i wysłała go także do Londynu Po przybyciu do Wielkiej Brytanii Czerniawski natych-miast zgłosił się do władz brytyjskich i dokładnie ze-znał o wszystkim co się wy-darzyło W rezultacie poleco-no mu nadal odgrywać rolę agenta Abwehry i pod pozo-- ( rem z nią współpracy zbierać dane dla kontrwywiadu bry-tyjskiego Oczywiście o wszy-stkim wiedziało zaledwie kil-ka osób i do końca wojny Niemcy nic nie wiedzieli o tej działalności Czerniawskie-go Akcję tę prowadził on do-skonale i jak już powiedzie-liśmy nie zdemaskowany przez Niemców jako podwój-ny agent oddał sprawie Sprzy-mierzonych olbrzymie usługi Przeżył szczęśliwie wojnę i przebywa dziś w Wielkiej Brytanii (r) N Prośby z Polski POSZUKUJĄ WYMIANY KORESPONDENCJI Piotr Hausman 58-26- 0 Biela-wa ul Wysoka 11 ni 4 pow Dzierżoniów woj Wrocław Robert Macura 44-10- 0 Gliwi-ce ul Chopina 17 m 11 Andrzej Pietrzyk 43-32- 7 Za-brzeg-2- 74 pow Bielsko-Biał- a woj Katowice Jacek Kłysz 82-30- 0 Elbląg ul Stawidłowa 19 m6 poszu-kuje wymiany korespondencji z kibicem sportowym w Kana-dzie Krzysztof Tworek 66-00- 3 Za-bór-1- 19 pow Zielona Góra Jan Litwinowicz Wrocław Skrytka Pocztowa 36 wieczorami Tal 644532 TADEUSZ KONBRAT ba lim ADWOKAT diwn Warszawa Kopernika 11 60 St Jacques O Montreal Tel 842-550- 4 Znakomity badacz „Zdobycze wyprawy pokaź-ne i ciekawe były zaraz roz-chwytywane przez świat nau-kowy przed nami Antarkty dęzaledwie dotknięto pobiez-ni- e Od pięćdziesięciu lat z górą nauka zapomniała o niej myśmy byli pierwsi Przy-wieliśmy pierwszy fundament do nauki o klimacie Antar-ktydy pierwszą całoroczną serię cogodzinnych spostrze-żeń nad temperaturą ciśnie-niem wilgotnością zachmu-rzeniem opadami insolacją wiatrami zjawiskami optycz-nymi pierwsze wiadomości o górnych prądach powietrza zyskane drogą ciągłych meto-dycznych badań nad chmura-mi" Tak pisał o wynikach an-tarktycz-nej wyprawy stat-kiem „Belgica" (sierpień 1897 — listopad 1899) Antoni Bo-lesław Dobrowolski Obok Henryka Arctowskiego był on drugim Polakiem uczest-nikiem tej śmiałej wyprawy któia jako pierwsza spędziła zimę w Antarktyce Ten krót-ki opis wyraźnie wskazuje na olbrzymie naukowe znaczenie wyprawy która wpłynęła ra-dykalnie na zmianę wyobra-żenia o tym nieznanym i ta-jemniczym rejonie świata Stosunkowo duże zaintereso-wanie wzbudzał „Południowy Ląd" w pierwszej polowie ubiegłego stulecia świadczą o tym oficjalne wyprawy: ro-syjska — Fabiana Bellingshau-sen- a (1820) francuska — Du-mon- ta d'Ufville (1837) ame-rykańska — Charlesa Wilke-s- a który nadał lądowi nazwę Antarktyda (1839) i szereg in-nych mniejszych Potem jed-nak w badaniach Antarktyki nastąpił pewien „zastój" Do-cierali tu głównie łowcy wie-lorybów Na dobrą wszakże sprawę wymienione tu wyprawy mia-ły charakter bardziej politycz-ny — chodziło o zatknięcie flag państwowych w celu symbolicznego objęcia we władanie nowych ziem niż o przeprowadzenie systematycz-nych badań naukowych Do-piero wyprawa Adriena de Gerlache'a statkiem „Belgica" postawiła sobie za najważniej-szy cel przeprowadzenie sze-rokich badań naukowych Ona też otworzyła nową kar-tę w badaniach Antarktyki Pokaźny wkład w dorobek naukowy wyprawy a także do wiedzy o Antarktydzie dał Antoni Bolesław Dobrowol-ski Kim był ten Polak? Jak trafił na pokład „Belgiki" by w doborowym towarzystwie (m in z Ronaldem Amundse-nem) pożeglować w kierunku niedostępnego i zimnego kon-tynentu? Urodził się w Dworszowi-cac- h Kościelnych w woj łódz-kim 6 czerwca 1872 roku W jfv&- - -'- -Js- -S-K'''"'' v - ł '2?£ ' młodości w latach szkolnych był najpierw sympatykiem postępowych prądów rewolu-cyjnych a następnie człon-kiem II Proletariatu To było powodem jego uwięzienia i zesłania na Kaukaz Po trzy-letnim pobycie na zesłaniu uciekł Najpierw przebywał krótko w Szwajcarii potem przeniósł się ńo Belgii gdzie rozpoczął studia w bruksel-skim uniwersytecie Udział w wyprawie umożliwił mu dru-gi Polak — Henryk Arctow-sk- i który był już w składzie ekipy Po powrocie z wyprawy A Dobrowolski wszedł jako czło-nek do Komisji Wydawniczej „Belgiki" przy Belgijskiej Akademii Nauk Już w 1903 roku Dobrowolski ogłosił dwie wybitne' prace naukowe napisane na podstawie mate-riałów zebranych podczas w-yprawy: jedną o śniegu i szro-nie a drugą o układach chmur W 1907 roku Antoni Bole-sław Dobrowolski powrócił do kraju Pracował jako na-uczyciel Nie przestał się jed-nak zajmować problemami polarnymi Wynikiem tych zainteresowań jest wartościo-wa i bardzo rzetelna jak na owe czasy książka „Wyprawy polarne" wydana w 1914 r Szczególnie jednak intereso-wał się Dobrowolski fizyką lodu we wszystkich jego po-staciach Pierwszy też ustalił symetrię krystalograficzną lo-du A jego dzieło „Historia naturalna lodu" wydane w 1923 roku przetumaczono na wiele języików W pierwszych latach po lodów uzyskaniu przez Polskę nie-podległości — dla Dobrowol-skiego cenionego uczonego nie znalazło się jednak miej-sca na żadnej wyższej uczel-ni Był wizytatorem Minister-stwa Wyznań Religii i Oświe-cenia Publicznego potem pra-cował jako urzędnik w PKO Dopiero w 1927 roku został profesorem pedagogiki na Wolnej Wszechnicy w War-szawie Zajmując --się pedago-giką był zwolennikiem 10-let-ni- ej szkoły ogólnokszałcącej Nie rezygnował przy tym z za-interesowań geofizyka Zało-żył Towarzystwo Geofizyków w 1929 roku był jednym z inicjatorów powołania Obser-watorium Sejsmologicznego oraz Koła Polarnego Rów-nież z jego inicjatywy powsta-ło Obserwatorium Morskie w Gdyni Przyczynił się do roz-szerzenia zakresu badań i podniesienia poziomu pracy Państwowego Instytutu Me-teorologicznego którego był dyrektorem Dobrowolski był tez gorą-cym rzecznikiem udziału Pol-ski w II Roku Polarnym 193233 Jego starania po-moc duża wiedza przyczyniły się do wysłania polskiej eks-pedycji i założenia stacji ba-dawczej na Wyspie Niedźwie-dziej W uznaniu zasług Dobro-wolskiego wybrano w 1936 r wiceprzewodniczącym Mię-dzynarodowej Komisji Lodów i Śniegów Od 1946 roku był profeso-rem pedagogiki w Uniwersy-tecie Warszawskim Zmarł w kwietniu 1954 roku Henryk Marzec " v i ~cllBaaaaaaaaaaWBaHMBWiH H&- - ~ rWtiHlMfcdBaaaaaaaaal£2 v wKy-w-' -- : Lofti Mansouri urodzony w Iranie kierownik sceniczny z zawodu jest obecnie dyrektorem Canadian Opera Com-pany Stanowisko to obejmie on' w lipcu 1976 r Pomimo swego pochodzenia irańskiego jest on obywatelem amery-kańskim W obecnym sezonie zadebiutuje on w Metropolitan Opera Vienna State i New York City Opera" iiAmJm - i BJifi rjnni ti'nr i Jtti -- 7 1 i ' Poseł John Diefenbaker najdłużej zasiadający w Izbie Gmin stoi za swym pulpitem W celu uczczenia jego 80 rocznicy urodzin Która przypadła w ub miesiącu mennica Alberty wypuściła 5-cento- wa monetę z jego podobizną z jednej z napisem „80 lat wielkiego Kanadyjczyka" — z drugiej strony Niezależnie od tęgo wybita wstanie ku jego czci złota moneta CP Photo
Object Description
Rating | |
Title | Zwilazkowiec Alliancer, October 28, 1975 |
Language | pl |
Subject | Poland -- Newspapers; Newspapers -- Poland; Polish Canadians Newspapers |
Date | 1975-10-28 |
Type | application/pdf |
Format | text |
Rights | Licenced under section 77(1) of the Copyright Act. For detailed information visit: http://www.connectingcanadians.org/en/content/copyright |
Identifier | ZwilaD3000632 |
Description
Title | 000712 |
Rights | Licenced under section 77(1) of the Copyright Act. For detailed information visit: http://www.connectingcanadians.org/en/content/copyright |
OCR text | ' ' '' " " - ' pŁMtf" "'niUŁH-- ' uVrt' #) Łł ł-Ł- Vł r (rhifr Hrqy t ' '4~ftfWjjjglfV I Str ZWIĄZKOWIEC — wtorek 28 października 175 r Nr 86 Sensacyjne Cały szereg tajemnic ubieg-łej wojny dopiero obecnie wychodzi na jaw zwłaszcza jeżeli chodzi o działalność wy-wiadów Przed niedawnym dopiero czasem ujawniona zo-stała akcja zakrojonej na szeroką skalę pracy „Interal-lie- " działającej na obszarze okupowanej przez Niemców Francji w której jedną z czo-łowych figur był kapitan lot-nictwa polskiego Roman Czer-niawski Zbierane przez nią informa-cje dotyczące hitlerowskich sił stacjonowanych w niej przesyłane do Londynu w niemałej mierze przyczyniły się do niedojścia do skutku inwazji niemieckiej na Wiel-ką Brytanię następnie zaś do powodzenia desantu Sprzy-mierzonych na Francję w 1944 roku W wyniku zdrady kontr-wywiad niemiecki wpadł na ślad działalności „Interallie" i nastąpiły aresztowania Uję-ty został wówczas i Czerniaw-ski mający pseudonim „Ar-mand" Dzieje jego stanowić by mogły znakomity temat do najbardziej sensacyjnego fil-mu Po upadku Francji Czernia-wski zdołał uniknąć niewoli i powiodło mu się szczęśliwie przedostać do zajętego przez Niemców Paryża W szybkim czasie nawiązał on w nim kontakt z organizującym się ruchem oporu w którym nie-mało było Polaków Zetknął się wówczas z dwoma swymi kolegami z lotnictwa: porucz-nikiem Stefanem Czyżem i porucznikiem Bernardem Kró-tkim z którymi natychmiast N rozpoczął działalność skiero-waną przeciwko okupantowi Obaj ci oficerowie oświad-czyli mu iż w czasie towarzy-szącego klęsce chaosu zabrali z opuszczonego biura zarządu miejskiego w niewielkiej miej-scowości alzackiej Hurbache £5S3i333$®535?55! HAMIL Przedstawiciel Handlowy J BIDAS ' U Garfleld Avt S — HAMILTON Ont — Tal 547-583- 0 Młodzież w liczbie ponad 150 osób zorganizowana w zespole „Polonez" dzieli się na 3 grupy: taneczną orkiestrę i chór „Sy-rena" Lekcji gimnastyki cho-reograficznej udziela co nie-dziela (w budynku Placówki 315 Kan Leg) p K Karczmar-czyk Orkiestra odbywa próby w poniedziałki a chór „Syre-na" w Domu Polskim pod fa-chowym kierownictwem p S Kazimierskiej Koło rodzicielskie grupy mło-dzieżowej przygotowało obiad na górnej sali Placówki 315 składający się z pierożków na-leśników i kawy z ciastem By-ła też zabawa do której przy-grywała własna orkiestra Ce-lem imprezy było zasilenie ka-sy 'na opłacenie instruktorek tańca i śpiewu oraz na kupno ubiorów regionalnych Nieste ty Polonia Hamiltońska nie do-pisała Przybyło zaledwie 53 osoby z prezesem Okręgu KPK J Timlerem oraz niezawodna FUTRA — Bilon 177 James St N 1 Hamilton Tel: 527-317- 3 Winena M3-140- 7 WYCIECZKI do Polski: grupowe Spro-wadzanie rodzin zaproszenia pasz- porty wizy Podróże do każdego zakątka świata NOTARIALNE akty darowizny PEKAO: dary dla bliskich domy mieszkania auta iyw-nos- c pieniądze Hłmlllon Trivel Bureau POLSKIE BIURO PODRÓŻY 10 Rd — Dobre warunki II pieczątkę którą stemplowane były dowody osobiste Zaopa-trywanie się w blankiety nie stanowiło trudności ponie-waż bez trudu można je było nabyć w każdym wię-kszym i składzie z materia-łami biurowymi W rezultacie wszyscy trzej postanowili skorzystać z tej się sposobności i rozpocząć zaopatrywanie w fałszywe do-wody tożsamości te osoby któ-re z takich czy innych wzglę-dów zagrożone były areszto-waniem przez Gestapo Akcja ta rozwinęła się szybko Po nawiązaniu łączno-ści z „Interallie" zaczęli więc jej dostarczać fałszywe doku-menty dla obawiających się aresztowania osób Kierownic-two nad tą akcją objął Czer-niawski Krótki mający pseu-donim „Christian" był jego zastępcą Czyż zaś mający pseudonim „Stephane" podjął się wykonywania służby ku-rierskiej łącznościowej i róż-nych innych zadań specjal-nych Niezależnie od tego cała trójka wykonywała wiele in-nych akcji Czerniawski m in w wielkiej mierze przyczy-nił się w lecie 1940 roku do wykrycia niemieckich przygo-towań do inwazji Wielkiej Brytanii której plany od dłuższego czasu pod kryptoni-mem „Seeloewe" opracowy-wane były przez generalny sztab Wehrmachtu Posiadając w ręku niezbite dowody i dane odnośnie tych niemieckich przygoto-wa- ń Czarniawski natychmiast rozpoczął ustalanie składu sił które miały być użyte do in-wazji Było to w pierwszym rzędzie konieczne posiadając bowiem te dane dowództwo sił brytyjskich mogło zorgani-zować obronę wyspy Otrzymawszy od niego mel-dunek o szykującej się inwa-zji sztab 'brytyjski polecił mu grupka weteranów Placówki' 315 Kan Leg z prezesem Pla-cówki A Czerechowiczem na czele A gdzie reszta? Prawdą jest że w tym czasie były w Hamiltonie dwie imprezy: był wyświetlany film „Potop" dru-ga część oraz mecz piłkarski Pomimo to było jeszcze dużo czasu by chociaż zajść do mło-dych i wypić filiżankę Jcawy okazując w ten sposób zainte-resowanie się ich organizacją Druga cześć imprezy „Polo-neza" zabawa taneczna cieszyła się większą frekwencją "Zespół orkiestry „Poloneza" przygry-wał do tańca i pozwolił zapom-nieć o nastroju z pierwszej czę-ści imprezy Ogólny bilans im-prezy młodzieżowej „Polonez" skromny Czy w przyszłości- - może mło-dzież liczyć na zainteresowanie się nią starszego społeczeństwa które dużo mówi na jej tematy? Kaz Woława SIDORKIEWICZ-BALO- N General Insurance v Zygmunt W Borys kierownik 14 Maln St E Suitę 101 Hamilton Ont Kanada Tel: 527-351- 1 or Mlssissauga 822-414- 7 UBEZPIECZENIA wszelkiego ro- dzaju: auta budynki mieszkalne handlowe skepy meble od kra-dzieży wypadków etc UBEZPIECZAMY również życie i i mortgage SoUdna obsuga przez fachowy personel naszego biura Stużymy Polonii nieprzerwanie od 1919 roku '- - : 98-W- 1 Chev-Ol- ds Ltd GRUPA MŁODZIEŻOWA "POLONEZ ELEGANT PŁASZCZE SKÓRZANE i ŻAKIETY Sprzedaż i szycie na miarę z gwarancją Przeróbki i re-peracje Czyszczenie i przechowywanie futer na okres letni z ubezpieczeniem 601 King St E — Hamilton Ont — Tcl 523-101- 0 Właściciel JoŻEF KOLOUCH 80-W-- 26 C E kierownik PO M3-140- 7 indywidu-alne czarterowe upoważnienia ®GDY ZAMIERZACIE KUPIĆ SAMOCHÓD Udajcie się ueenston Queenston przy tajniki wywiadu wojny TON nadarzającej Motors FURS sss$$ś$ss£ssssssss®$$$s$s Hamilton Ont — Tel 549-462- 1 DUŻY WYBÓR MODELI MARKI GENERAL MOTORS zmianie' starego wozu na nowy UŻYWANE SAMOCHODY Z PEŁNĄ GWARANCJĄ Grzecznie' rzetelnie i w polskim' języku obsłuży' S CH W EtNK który jest fachowyrn sprzedawcq -- - u Bezpośrednio radio-telefon752246- 01 frW&34SSSS3SSS ' Ł jak najszybciej zebrać szcze-gółowe dane niemieckiego „Ordre de Batąille" Oczywi-ście praca taka przechodziła możliwości jednego człowieka Czerniawski musiał zorgani-zować sobie ekipę współpra-cowników Zdarza się niekiedy w ta-kich okolicznościach iż z po-mocą przychodzi przypadek Tak było i wówczas Aby ustalić jednostki nie-mieckie które wyznaczone zostały do akcji inwazyjnej Seeloewe" trzeba było w pierwszym rzędzie doskonale orientować się w odznakach kryptonimach poszczególnych oddziałów i służb w oznacze-niach miejsc postoju i w ca-łym szeregu innych ściśle tajnych szczegółach Łatwe to nie było z całą pewnością Jak zostałoby to i czy w ogóle byłoby to możliwe do wykonania — nie wiadomo Na całe szczęście dopomogli Czerniawskiemu w rozwiąza-niu tego nie lada problemu sami Niemcy Jeszcze przed uderzeniem Niemców na Francję sztab francuski opracował i wydał informator dla oficerów w którym obok danych dla fun-kcjonariuszy II oddziału od-nośnie prowadzenia przesłu-chań i badań branych do nie-woli jeńców zamieszczone były również informacje o strukturze niemieckich sił zbrojnych oznaczenia oddzia-łów i cały szereg innych bez-cennych informacji Informa-tor ten zatytułowany „Guide de l'interprete" (informator dla tłumacza) złożono na składzie w głównej składnicy księgarni wojskowej przy Boulevard Saint Germain w Paryżu Po wkroczeniu do Pa-ryża Niemcy przez długi sto-sunkowo czas nie zaintereso-wali się nią i nie zabrali z niej tego wydawnictwa Nim to w końcu nastąpiło Czerniawski zdążył zaopatrzyć się w tę cenną książeczkę Szybko przekonał się że naczelne do-wództwo niemieckie nie zmie-niło w międzyczasie kodów oraz oznaczeń służbowych w wyniku czego okazała się ona nieocenionym wprost skar-bem jako prawdziwa kopalnia tak potrzebnych mu danych W kilka dni po tym opra-cowana na jej podstawie in-strukcja dla jego współpra-cowników była już gotowa Po wysłaniu ich w teren natychmiast zaczęły od nich napływać cenne meldunki Wyglądały one następująco (podajemy dokładną treść jednego z nich): „Rejon D Melduje wywia-dowca M Z Reims odjechał skład 53 kolejowych trans-portów wojskowych z których każdy pociąg składał się prze-ciętnie z 55 wagonów Załado-wanie: 74 pułk piechoty dwa bataliony 5 pułku pionierów 6 pułk artylerii lekkiej 15 myśliwska eskadra lotnicza 17 pułk przeciwpancerny Przeznaczenie wszystkich tych transportów — Cherbourg W okresie 1 doby odchodziło przeciętnie 11 pociągów Pier-wszy odjechał z Reims 18 paź-dziernika o godz 10 minut 23 ostatni 24 października o godz 21 minut 35" W początkach czerwca 1941 roku agent Czerniawskiego zameldował mu iż członko-wie Wehrmachtu mają nie-spotykane dotychczas oznaki w postaci różnokolorowych naszywek na naramiennikach Meldunek o tym natychmiast powędrował do Wielkiej Bry-tanii tam jednak nie potra- - JÓZEF BLONDOWSKI INSURANCI Wazalkitgo rodzaju ubezple- - ntnia: domy auta ni tyci cŁopooowł v HM Barton Sł ! Hamlrrea Biuro: S4M12S lfitMkaalK 1374941 i M-- W Ignacy TRUSZKOWSKI Kierownik biura - Teneta Reil Eitat Limited eProu watpienlekdl aiy midoormmóiewj kupa tparta-anento- w lntweeów ttd iwraeai alf l pełnym naftalen ma mat elura: 26 Barton St 1 Hamłrran Ont Tal S47-4M- 0 M " do i farM =iKfe5$f3ctłl "i Was BOLESŁAW (Ed i doradzi przy kupnie k-w-i- m światowej fiono wyjaśnić co to ma ozna-czać i polecono Czerniawskie-m- u za wszelka cenę to usta-lić W rezultacie udało mu się tę zagadkę' rozwikłać Okaza-ło się iż dowództwo sił prze-znaczonych do inwazji Wiel-kiej Brytanii postanowiło w łatwy sposób kontrolować przerzucanie poszczególnych dywizji piechoty których mia-ło wziąć w niej udział 23 Każ-dy z jej trzech pułków otrzy-mał swe kolory Jeżeli chodzi-ło o przydzieloną do nich ar-tylerię nosia ona na nara-miennikach mundurów i pasz-czy naszywki splecione z trzech kolorów dywizji razem W ten sposób śledząc ruchy niemieckich jednostek łatwo już był ustalićź które z nich gdzie otrzymały miejsce po-stoju Była to dla Londynu bezcenna informacja natych-miast naniesiona oczywiście na mapy sztabowe obszaru Francji Na wiosnę 1941 roku ści-ślej mówiąc w kwietniu na terenie Afryki wylądował nie-miecki Afrika Korps dowo-dzony przez słynnego genera-ła później marszałka Edwina Rommla W związku z tym „Interallie" otrzymała z Lon-dynu polecenie by niezwłocz-nie ustaliła skład tej ekspedy-cyjnej armii przede wszyst-kim jeżeli chodzi o jednostki broni pancernej Zadanie to dano do opraco-wania Czerniawskiemu Łat-we do wykonania to nie było w jaki bowiem sposób mógł on to polecenie wykonać sta-le przebywając w Paryżu? I znów tak jak przed tym dopomógł mu w tym przypa-dek Gdy zaszedł do kina wyświetlano w nim przed głównym filmem kronikę ak-tualnych wydarzeń w prze-ważającej większości oczywi-ście składający się ze zdjęć frontowych Głównym ich te-matem było zajęcie przez Afrika Korps Trypolisu do-kładniej mówiąc defilada od-bierana w nim pfzez Rommla Na defilujących czołgach Czerniawski bez trudu ziden-tyfikował oznaki jednostek Dane te natychmiast przeka-zano do Londynu Znakomicie I wydajnie pra-cujący kierowany przez Czer-niawskiego wywiad po prze-szło roku pracy został przez kontrwywiad niemiecki roz-szyfrowany Stało się to jak często to bywa dzię-ki kobiecie z racji jej za-zdrości Jedna z agentek o pseudonimie „Denise" zako-chała siej w koledze a ponie-waż okazało się iż ma on in-ną kochankę zadenuncjowała go przez zemstę niemieckie-mu kontrwywiadowi Był to Montreal t NA ŚWIĘTA I NA KAŻDY CZAS KUPON do WYBORU PEKAO JEST IDEALNYM PODARKIEM i POMOCĄ (Legalna odsprzedaż około 90 zł) 4AA4 S PACZEK UPOMINKOWYCH świątecznych żywnościowych owocowych i wiele innych towarów eksportowych r i importowanych Załatwia: DEALER PEKAO ' w MONTREALU JURAD ADAM JURYK 4617 PARK AVENUE MONTREAL Quc Tel 288-195- 3 Nowe cenniki na żądania! 8556 podoficer-lotni- k Keiffer (pseu-donim „Kiki") Oczywiście natychmiast go aresztowano W czasie przesłuchań połą-czonych z torturami Keiffer załamał się i podał Niemcom pseudonimy i adresy szeregu członków „Interallie" Prze-wieziono go do Paryża z Cher-bourg- a w którym go areszto-wano i zmuszono do wysłania do Czerniawskiego kartki iż w niezmiernie ważnej spra-wie koniecznie musi się z nim widzieć W rezultacie Czer-niawski który nic jeszcze nie wiedział o jego wpadce umó-wił się z nim na oznaczoną godzinę w jednej z kawiarń Ponieważ wypadło mu coś jednak ważnego do załatwie-nia wysłał na to spotkanie Krótkiego który natychmiast został aresztowany po zjawie-niu się w kawiarni i podobnie jak Keiffer załamał się w cza-sie przesłuchiwania i wydał Abwehrze adres Czerniaw-skiego najbliższych jego współpracowniczek: Matyldy Carre (pseudonim „La Chat te") i Renee Borni (pseudo-nim Violetta'-'-) orz wielu in-nych cziłonków „Initerallie" Organizacja została w ten sposób rozbita po ujęciu głó-wnych jej kierowników Pio wielu badaniach i prze-słuchaniach Abwehra posta-nowiła nie likwidować uję-tych wywiadowców francus-kich ani nie przekazywać ich w ręce Gestapo Nastąpiło to na osobiste polecenie jej sze-fa admirała Canarisa który chciał za cenę darowania im życia skaptować ich do wła-snej służby W rezultacie „Interallie" miała działać nadal jak dzia-łała z tą jedna'k różnicą iż pod kierunkiem Abwehry Propozycję współpracy pierw-sze przyjęły kobiety : „La Cha t-t-e" i Violetta' następnie zaś „Kiki" Pod dyktando Ab-wehry zaczęto więc nadawać do Londynu fałszywe meldun-ki które w niemałej mierze przyczyniły się do mylnych decyzji brytyjskiego sztabu Doszło w końcu do tego iż Abwehra wysłała potajemną drogą „La Chatte" do Londy-nu dla zbierania w nim wia domości dla niej Trzeba tu dodać iż w międzyczasie sta-ła się' ona nader gorliwą współpracowniczką niemiec-kiego wywiadu i Abwehra miała do niej pełne zaufanie Kontrwywiad brytyjski o-riento-wał się już jednak iż coś nie jest w porządku z „In-terallie" W rezultacie „La Chatte" szybko została zde-maskowana aresztowana i osadzona w więzieniu "Po za-kończeniu wojny przekazano ją władzom francuskim i ska-zana została na dożywotnie więzienie Jeżeli chodzi o Czerniaw-skiego postanowił on przyjąć pozornie proponowaną mu przez Abwehrę współpracę w formie działalności na rzecz obu stron Przybrał pseudo-nim „Hubert" i Abwehra za-inscenizo- wała rzekomą jego ucieczkę z jej rąk i wysłała go także do Londynu Po przybyciu do Wielkiej Brytanii Czerniawski natych-miast zgłosił się do władz brytyjskich i dokładnie ze-znał o wszystkim co się wy-darzyło W rezultacie poleco-no mu nadal odgrywać rolę agenta Abwehry i pod pozo-- ( rem z nią współpracy zbierać dane dla kontrwywiadu bry-tyjskiego Oczywiście o wszy-stkim wiedziało zaledwie kil-ka osób i do końca wojny Niemcy nic nie wiedzieli o tej działalności Czerniawskie-go Akcję tę prowadził on do-skonale i jak już powiedzie-liśmy nie zdemaskowany przez Niemców jako podwój-ny agent oddał sprawie Sprzy-mierzonych olbrzymie usługi Przeżył szczęśliwie wojnę i przebywa dziś w Wielkiej Brytanii (r) N Prośby z Polski POSZUKUJĄ WYMIANY KORESPONDENCJI Piotr Hausman 58-26- 0 Biela-wa ul Wysoka 11 ni 4 pow Dzierżoniów woj Wrocław Robert Macura 44-10- 0 Gliwi-ce ul Chopina 17 m 11 Andrzej Pietrzyk 43-32- 7 Za-brzeg-2- 74 pow Bielsko-Biał- a woj Katowice Jacek Kłysz 82-30- 0 Elbląg ul Stawidłowa 19 m6 poszu-kuje wymiany korespondencji z kibicem sportowym w Kana-dzie Krzysztof Tworek 66-00- 3 Za-bór-1- 19 pow Zielona Góra Jan Litwinowicz Wrocław Skrytka Pocztowa 36 wieczorami Tal 644532 TADEUSZ KONBRAT ba lim ADWOKAT diwn Warszawa Kopernika 11 60 St Jacques O Montreal Tel 842-550- 4 Znakomity badacz „Zdobycze wyprawy pokaź-ne i ciekawe były zaraz roz-chwytywane przez świat nau-kowy przed nami Antarkty dęzaledwie dotknięto pobiez-ni- e Od pięćdziesięciu lat z górą nauka zapomniała o niej myśmy byli pierwsi Przy-wieliśmy pierwszy fundament do nauki o klimacie Antar-ktydy pierwszą całoroczną serię cogodzinnych spostrze-żeń nad temperaturą ciśnie-niem wilgotnością zachmu-rzeniem opadami insolacją wiatrami zjawiskami optycz-nymi pierwsze wiadomości o górnych prądach powietrza zyskane drogą ciągłych meto-dycznych badań nad chmura-mi" Tak pisał o wynikach an-tarktycz-nej wyprawy stat-kiem „Belgica" (sierpień 1897 — listopad 1899) Antoni Bo-lesław Dobrowolski Obok Henryka Arctowskiego był on drugim Polakiem uczest-nikiem tej śmiałej wyprawy któia jako pierwsza spędziła zimę w Antarktyce Ten krót-ki opis wyraźnie wskazuje na olbrzymie naukowe znaczenie wyprawy która wpłynęła ra-dykalnie na zmianę wyobra-żenia o tym nieznanym i ta-jemniczym rejonie świata Stosunkowo duże zaintereso-wanie wzbudzał „Południowy Ląd" w pierwszej polowie ubiegłego stulecia świadczą o tym oficjalne wyprawy: ro-syjska — Fabiana Bellingshau-sen- a (1820) francuska — Du-mon- ta d'Ufville (1837) ame-rykańska — Charlesa Wilke-s- a który nadał lądowi nazwę Antarktyda (1839) i szereg in-nych mniejszych Potem jed-nak w badaniach Antarktyki nastąpił pewien „zastój" Do-cierali tu głównie łowcy wie-lorybów Na dobrą wszakże sprawę wymienione tu wyprawy mia-ły charakter bardziej politycz-ny — chodziło o zatknięcie flag państwowych w celu symbolicznego objęcia we władanie nowych ziem niż o przeprowadzenie systematycz-nych badań naukowych Do-piero wyprawa Adriena de Gerlache'a statkiem „Belgica" postawiła sobie za najważniej-szy cel przeprowadzenie sze-rokich badań naukowych Ona też otworzyła nową kar-tę w badaniach Antarktyki Pokaźny wkład w dorobek naukowy wyprawy a także do wiedzy o Antarktydzie dał Antoni Bolesław Dobrowol-ski Kim był ten Polak? Jak trafił na pokład „Belgiki" by w doborowym towarzystwie (m in z Ronaldem Amundse-nem) pożeglować w kierunku niedostępnego i zimnego kon-tynentu? Urodził się w Dworszowi-cac- h Kościelnych w woj łódz-kim 6 czerwca 1872 roku W jfv&- - -'- -Js- -S-K'''"'' v - ł '2?£ ' młodości w latach szkolnych był najpierw sympatykiem postępowych prądów rewolu-cyjnych a następnie człon-kiem II Proletariatu To było powodem jego uwięzienia i zesłania na Kaukaz Po trzy-letnim pobycie na zesłaniu uciekł Najpierw przebywał krótko w Szwajcarii potem przeniósł się ńo Belgii gdzie rozpoczął studia w bruksel-skim uniwersytecie Udział w wyprawie umożliwił mu dru-gi Polak — Henryk Arctow-sk- i który był już w składzie ekipy Po powrocie z wyprawy A Dobrowolski wszedł jako czło-nek do Komisji Wydawniczej „Belgiki" przy Belgijskiej Akademii Nauk Już w 1903 roku Dobrowolski ogłosił dwie wybitne' prace naukowe napisane na podstawie mate-riałów zebranych podczas w-yprawy: jedną o śniegu i szro-nie a drugą o układach chmur W 1907 roku Antoni Bole-sław Dobrowolski powrócił do kraju Pracował jako na-uczyciel Nie przestał się jed-nak zajmować problemami polarnymi Wynikiem tych zainteresowań jest wartościo-wa i bardzo rzetelna jak na owe czasy książka „Wyprawy polarne" wydana w 1914 r Szczególnie jednak intereso-wał się Dobrowolski fizyką lodu we wszystkich jego po-staciach Pierwszy też ustalił symetrię krystalograficzną lo-du A jego dzieło „Historia naturalna lodu" wydane w 1923 roku przetumaczono na wiele języików W pierwszych latach po lodów uzyskaniu przez Polskę nie-podległości — dla Dobrowol-skiego cenionego uczonego nie znalazło się jednak miej-sca na żadnej wyższej uczel-ni Był wizytatorem Minister-stwa Wyznań Religii i Oświe-cenia Publicznego potem pra-cował jako urzędnik w PKO Dopiero w 1927 roku został profesorem pedagogiki na Wolnej Wszechnicy w War-szawie Zajmując --się pedago-giką był zwolennikiem 10-let-ni- ej szkoły ogólnokszałcącej Nie rezygnował przy tym z za-interesowań geofizyka Zało-żył Towarzystwo Geofizyków w 1929 roku był jednym z inicjatorów powołania Obser-watorium Sejsmologicznego oraz Koła Polarnego Rów-nież z jego inicjatywy powsta-ło Obserwatorium Morskie w Gdyni Przyczynił się do roz-szerzenia zakresu badań i podniesienia poziomu pracy Państwowego Instytutu Me-teorologicznego którego był dyrektorem Dobrowolski był tez gorą-cym rzecznikiem udziału Pol-ski w II Roku Polarnym 193233 Jego starania po-moc duża wiedza przyczyniły się do wysłania polskiej eks-pedycji i założenia stacji ba-dawczej na Wyspie Niedźwie-dziej W uznaniu zasług Dobro-wolskiego wybrano w 1936 r wiceprzewodniczącym Mię-dzynarodowej Komisji Lodów i Śniegów Od 1946 roku był profeso-rem pedagogiki w Uniwersy-tecie Warszawskim Zmarł w kwietniu 1954 roku Henryk Marzec " v i ~cllBaaaaaaaaaaWBaHMBWiH H&- - ~ rWtiHlMfcdBaaaaaaaaal£2 v wKy-w-' -- : Lofti Mansouri urodzony w Iranie kierownik sceniczny z zawodu jest obecnie dyrektorem Canadian Opera Com-pany Stanowisko to obejmie on' w lipcu 1976 r Pomimo swego pochodzenia irańskiego jest on obywatelem amery-kańskim W obecnym sezonie zadebiutuje on w Metropolitan Opera Vienna State i New York City Opera" iiAmJm - i BJifi rjnni ti'nr i Jtti -- 7 1 i ' Poseł John Diefenbaker najdłużej zasiadający w Izbie Gmin stoi za swym pulpitem W celu uczczenia jego 80 rocznicy urodzin Która przypadła w ub miesiącu mennica Alberty wypuściła 5-cento- wa monetę z jego podobizną z jednej z napisem „80 lat wielkiego Kanadyjczyka" — z drugiej strony Niezależnie od tęgo wybita wstanie ku jego czci złota moneta CP Photo |
Tags
Comments
Post a Comment for 000712