Zwilazkowiec Alliancer, July 26, 1976

              " -- HM JV'łłjłffiV'ł- - a -- tTW 'VVr - ttw-ł- i jłtłłf-- ł "V if-- -- Jjy r " dr-- rA
Sfr 2 ZWIĄZKOWIEC — poniedziałek 26 lipca 1976 r Nr 60
"Związkowiec" (The Alliancer)
Printed and Published every Monday and Wednesday by
POLISH ALLIANCE PRESS LIMITED
163fl Bloor Strwf Wwt — Toronto Onf Canad- a- MÓP 4A8
Tełephonw: 531-249- 1 531-249- 2
Second class mail reglstratlon number 1573
Offlclal Organ of The Pollsh Alllance of Canada
Jan Bidas — Chalrman of the Board Mieczysław Drozdowski — Secretary
Eenedykt Hydonkorn — Edltor In-Chi- ef
Czesław Blaszyk — Manager
PRENUMERATA
Roczna w Kanadzie $1500 Za granicą — Roczna $1700
Półroczna $ 800 Półroczna $1000
Kwartalna $ 500 g Pojedynczy numer 20S
OLIMPIADA
Olimpijskie które stanowią symbol współpracy
szlachetnej li tylko rywalizacji sportowej straciły swoją
wymowę i dawną wartość W starożytnej Grecji składającej
się z wielu państewek ciągle ze sobą wojujących na okres
Olimpiady panował pełny rozejm podczas gdy obecnie Igrzy-ska
stanowią doskonały pretekst dla wielkich kampanii po-litycznych
Nie rozpoczęły się one w Montrealu toczą się od
kilku dziesiątków lat Przed każdą Olimpiadą jakaś delega-cja
czy jakieś państwo wnosi na arenę polityczny problem
Przewodniczący Międzynarodowego Komitetu Olimpij-skiego
lord "Killanin smętnie zauważył że trzeba będzie po-ważnie
zastanowić się nad przyszłością Igrzysk Olimpijskich
gdyż z jednej strony stały się one niesłychanie kosztownym
przedsięwzięciem a z drugiej coraz ostrzej występują spra-wy
polityczne Koszt urządzenia Olimpiady przez Montreal
jest olbrzymi przecież oblicza się iż deficyt wyniesie ponad
$1000000000! Ile państw na świecie stać na taki luksus?
Igrzyska Olimpijskie są prywatną imprezą ale wobec
tego iż w wielu państwach sport jest finansowany z fundu-szów
publicznych — to charakter prywatny tej imprezy stał
się co najmniej problematyczny W Komitetcie Olimpijskim
zasiadają bowiem przedstawiciele różnych krajowych ko-mitetów
a ci w wielu przypadkach są nominatami władz pań-stwowych
Formalnie oczywiście nikt nie zajmuje się niczym
innym tylko sportem w rzeczywistości jednak i innymi as-pektami
sportu
Rządy państw na terenie których odbywają się powinny oczywiście nie wtrącać się do ich spraw
ale dzieje się inaczej Podobno pierwszy zatarg ujawnił się
w Berlinie kiedy Hitler zamierzał nie dopuścić sportowców-Murzynó- w
ale wówczas zwyciężył Komitet Olimpijski Ina-czej
jak wiemy w Montrealu
Rząd Federalny spowodował iż zespół Tajwanu wyco-fał
się Nie kwestionujemy jak już pisaliśmy w tej sprawie
iż Tajwan nie reprezentuje Chin ale skoro Komitet Olim-pijski
zgodził się by zespół ten występował pod tą nazwą
to Ottawa nie miała obiektywnie żadnego powodu do wtrą-cania
się Przecież to impreza prywatna mimo że odbywa
się z udziałem czynników oficjalnych i otwiera ją Głowa
Państwa Zgodnie jednak z zasadą iż nieszczęścia chodzą
w parze nie wystarczyła afera tajwańska a wobec tego wy-skoczyła
nowa: afrykańska Może nawet lepiej będzie okre-ślić
ją jako rasistowską!
Kilka państw afrykańskich zażądało nie dopuszczenia
do udziału w Igrzyskach zespołu Nowej Zelandii gdyż dru-żyna
rugby z tego państwa grała w Unii Płd Afrykańskiej
Komitet Olimpijski nie zareagować a wobec tego 27 państw
afrykańskich wycofało się z udziału w Igrzyskach Oczywi-ście
spowodowało to szereg komplikacji w programach Nie-które
rozgrywki w tym mocz piłkarski Polska — Nigeria
w Toronto odpadły całkowicie inne trzeba było przesu-nąć
itp
Jest to oczywiście akcja wybitnie polityczna tym bar-dziej
błędna iż Komitet Olimpijski nie ma żadnych pod-staw
do podjęcia jakiejkolwiek akcji wobec zespołu Nowej
Zelandii Rugby bowiem nie jest dyscypliną sportową roz-grywaną
na Igrzyskach Olimpijskich Afrykańska komisja
sportowa doskonale o tym wie ale mimo to zdecydowała
się na ten krok aby rozegrać jeszcze jedną kartę jak naj-bardziej
o wydźwięku propagandowym Czy aby z pożąda-nym
rezultatem?
Zanika duch sportowy i 'coraz silniej występuje jego
Podczas poprzedniej Olimpiady w Mo-nachium
rozegrał się napad terrorystyczny który pociągnął
za sobą śmierć kilkunastu sportowców izraelskich i kilku
terrorystów arabskich Obecną Olimpiadę zbojkotowało 28
państw uprzednio zgłoszonych których ekipy albo część
ich przybyły do Montrealu
Tym razem był to bojkot państw afrykańskich ale gdy
sprawy nadal rozwijać się będą w podobny sposób to przed
następną Olimpiadą mogą bojkot ogłosić np państwa ame-rykańskie
albo azjatyckie a może zachodnioeuropejskie?'
Czy w obliczu takich horoskopów kontynuowanie Ig-rzysk
Olimpijskich ma sens? Wydaje się jednak iż rywa-lizacja
sportowa jest wielce pożądana nie musi ona jednak
odbywać się na arenie międzynarodowej i to w ramach ja-kiejś
specjalnej organizacji Spotkania sportowców poszcze-gólnych
dyscyplin — i to z wszystkich krajów — nie po-winny
powodować żadnych politycznych międzynarodo-wych
komplikacji Byłyby one również grubo mniej kosz-towne
można by je organizować częściej i łatwiej Bynaj-mniej
nie pragniemy ani też nie życzymy śmierci Igrzy-skom
Olimpijskim ale jeśli mają być li tylko zniekształco-nym
kadłubem to może lepiej zawiesić je na jakiś czas
na kołku — jak AYiczasie wojny — i zastąpić je sugerowa-nymi
wyżej spotkaniamiy sportowców które mogą później
doprowadzić do wznowienia Igrzysk na prawdziwie sporto-wych
zasadach
Dwujęzyczność i
John Munro minister od- -
powiedzialny-z- a Program Wie-lokultufowo- ści
Wygłosił 11
lipca ciekawe przemówienie :
w Winnipegu 'na uroczysto-ści
otwarcia Wielokulturoweg-o"-
Festiwalu Teatralnego
Wpierw" wskazał oczywiście
na rolę i znaczenie teatru ja-ko
członu kultury złożył na-leżny
ukłon Winnipegówi
miastu w którym grupy et-niczne
odegrały' i odgrywają
tak wielką Tolę- - ale skupił
się na wykazaniu powiązań
między dwujęzycznością a
wielokulturowością Zdaniem
jego stanowią one jedną ca-łość
nie są przeciwstawne
lecz wręcz przeciwmie wzaje-mnie
uzupełniają się
Min Munro wybrał dobre
miejsce na wyłuszczenie tej
słusznej zasady bo — jak
wiemy' — w prowincjach 'za-chodnich
ujawnia się najsil-niej~wrog- ie
nastawienie" "do
drugiego oficjalnego" języka
to jest' do francuskiego W
niektórych grupach ludnoś-ciowych
skłonni są tam zgo-dzić
się z zasadą dwujęzycz-nośc- i
ale jako drugi język
widziałyby chętnie jeden z
własnej grupy etnicznej za-pominając
_iż chodzi wyłącz-nie
o JEŻYKI OFICJALNE a
nie inne
Zapewne obrona dwujęzycz-noś- ci
angielsko-francuski- ej
jest w tej chwili bardzo na
czasie Wystarczy przypom-nieć
niedawny strajk lotniczy
U groźbę powtórzenia" go
Wiemy jednak iż nie tylko 'pi-loci
i kontrolerzy którzy po-wołują"
się zresztą tylko na
względy 'bezpieczeństwa wy-stępują
" przeciwko rozpo-wszechnianiu
a właściwie
przyznaniu równorzędnego
prawa językowi francuskie-mu
ale również wiele orga- -
nizacji instytucji i osób
Piotr Wandycz
Stany Zjednoczone
Oczywiście nie była to tyl-ko
sprawa sentymentów
Ameryce zależało na stabiliza-cji
Europy stabilizacji umoż-liwiającej
spłatę długów wo-jennych
przez byłych sojusz-ników
rozwiązanie sprawy od-szkodowań
niemieckich oraz
zapewnienie warunków har-monijnego
współżycia państw
europejskich Polska szukała
w Ameryce oparcia w dziedzi-nie
gospodarczej i zrozumie-nia
dla swego bezpieczeństwa
względem Niemiec w płaszczy-źnie
politycznej Niezbyt owo-cna
podróż Skrzyńskiego do
Ameryki w 1925 r stanowiła
może punkt kulminacyjny
prób pozyskania poparcia
amerykańskiego Waszyngton
nie uważał aby rewizję trak-tatów
zwłaszcza dotyczących
spraw granicznych godziły w
system zbiorowego bezpie-czeństwa
Pewne zmiany
przeprowadzone legalnie po-przez
negocjacje mogłyby być
nawet pożądane celem rozła-dowania
rewizjonizmu niemie-ckiego
Incydent spowodowa-ny
przez wywiad przewodni-czącego
komisji spraw zagra-nicznych
Senatora Borah w
1931 roku który wypowie-dział
się za zmianami granicy
"korytarza" i Górnego Śląska
był z kolei punktem szczyto-wym
— in minus — w sto-sunkach
polsko - amerykań-skich
lat międzywojennych
ROOSEVELT I POTEM
Polityka Roosevelta w spra-wie
Polski była już wielokro-tnie
przedstawiana i analizo-wana
Z punktu widzenia mo-ralności
w życiu międzynaro-dowym
potępiamy dwulico-wość
tej polityki Wypowie-dziom
o Polsce jako "nat-chnieniu
ludzkości" towarzy-szyły
posunięcia dyplomatycz-ne
które wskazywały na to
że Stany podporządkowują
sprawy polskie interesom
współpracy między USA i
ZSRR Podczas konferencji te-herańs-kiej
którą niesłusznie
uważa się za mniej doniosłą
od Jałty Roosevelt informo-wał
Stalina (za plecami Chur-chilla)
że zgadza się na okro-jenie
Polski na wschodzie a
nie może o tym mówić tylko
ze względu na nadchodzące
wybory prezydenckie i obawy
dotyczące głosów Polonii
amerykańskiej
Wydaje mi się jednak że
należałoby wyjść poza krąg
emocjonalnych choć słusz-nych
zarzutów wobec Roose-velt- a
i zastanowić się nad tym
co powodowało tą politykę i
co oznaczała ona dla Stanów
Nie ulega już dziś chyba wąt-pliwości
że Roosevelt myśląc
kategoriami globalnymi dążył
do porozumienia wielkich mo-carstw
(czterech policjantów
świata jak to określił w roz-mowie
z Mołotowem) nie
zwracając większej uwagi na
to że odbyć się to musiało
kosztem mniejszych państw
W ostatnich fazach wojny wy-łania
się wyraźnie koncepcja
strefy wpływów — choć Ame-rykanie
odżegnywali się od
niej i wtedy i'W pierwszych
latach powojennych Polska z
racji swego geograficznego
położenia przypadała siłą rze-czy
Sowietom
Historycy amerykańscy
podkreślają niejednokrotnie
że Ameryka starała się pogo-dzić
dwa postulaty: uwzględ-nienie
realnej siły w stosun-kach
międzynarodowych i po-szanowanie
zasady samostano-wienia
narodów Być może że
tak tą rzecz widziano z per-spektywy
Białego Domu i po
Nie wolno jednak również
przeoczyć aktualnej sytuacji
w prowincji Quebec i poczy-nań
rządu liberalnego pre-miera
Bourassa Podczas gdy
Rząd Federalny z prem Tru-dea- u
na czele walczy o reali-zację
ustawy dwujęzyczności
która jest' dziełem tego rzą-du
to rząd prowincjonalny
Quebec ustanowił jednoję-zycznoś- ć
Na mocy ustawy ję-zykiem
roboczym jedynym
oficjalnym i obowiązującym
jest język francuski Natural-nie
iż ustawa ta stanowi jaw-ne
pogwałcenie ustawodawst-wa
ogólnokrajowego narusza
prawa obywatelskie ale na
pocieszenie można dodać iż
w praktyce więcej aniżeli ku-leje-
No i naturalnie posiada
tyle dziur ile paragrafów
Min Munro dowodził iż
dwujęzyczność ułatwia fran-kojęzyczny- m
Kanadyjczykom
lityka wobec Polski była wy-padkową
stosunku "power po-litic- s"
wobec oRsji i pewnych
moralnych zobowiązań wobec
Polski Roosevelt i jego do-radcy
pojmowali sowiecką
strefę wpływów w kategoriach
zbliżonych do Doktryny Mon-roeg- o
Dominanta sowiecka
nie wykluczała pewnych swo-bód
dla Polski strefa wpły-wów
miała być "otwarta" za-równo
dla politycznych wpły-wów
Zachodu jak i dla gospo-darczej
współpracy Oczywiś-cie
Rosja pojmowała tę spra-w- ę
zgoła odmiennie ale wy-daje
się że miała prawo są-dzić
że ogólnikowe deklara-cje
i mgliste zobowiązania do-tyczące
swobód krajów Euro-py
środkowo-wschodni- ej mają
na celu uspokojenie amery-kańskiej
opinii publicznej
Tak zresztą przedstawiał spra-wę
Roosevelt (oczywiście sub
rosa) Moskwa uważała jak
to napisał kiedyś Kennan że
jeśli Ameryce zależało na wy-głaszaniu
humanitarnych ha-seł
o prawach narodów to Ro-sjanie
byli gotowi to robić za
cenę realnej współpracy (na
sowieckich warunkach) mię-dzy
Waszyngtonem i Moskwą
Zarówno w okresie wojny
jak i zaraz po jej zakończeniu
Biały Dom nie miał wizji Eu-ropy
odbudowanej i odgrywa-jącej
rolę czynnika równowa-gi
w świecie Niechętny stosu-nek
Roosevelta do Francji
której odmawiał pozycji mo-carstwowej
ingerencje we
Włoszech! anty-kolonializ- m
nawet pewne niechęci czy za-wiści
wobec Londynu wszy
Milioner z
Prasa krajowa zamieściła
poniższą relację w Polsce
o pewnym holenderskim
milionerze o ciemnej prze-szłości
Próba sprzedaży zrabowa-nych
w czasie okupacji hitle-rowskiej
dzieł sztuki postawi-- '
ła znów na porządku dzien-nym
sprawę okupacyjnej
przeszłości w Polsce holender-skiego
milionera Pietera Ni-colaa- sa
Mentena
Aukcja jego zbiorów która
miała odbyć sie w końcu ub
miesiąca w amsterdamskiej
galerii Van Waav'a została od-łożona
na skutek protestów i
demonstracii szeregu organi-zacji
holenderskich które za-rzuciły
Mentenowi iż jest
zbrodniarzem hitlerowskim
Przypomnijmy że w 1950
r Polska zwróciła sie do Ho-landii
o ekstradycje Mentena
spotkała się jednak wówczas
z odmową rządu tego kraju
Warto w związku z tym wspo-mnieć
również że Menten
skazany został w 1948 r przez
sad w Amsterdamie na 3 lata
więzienia i utratę obywatel-stwa
holenderskiego jednak
rozprawa rewizyjna w 1949 r
ograniczyła ten wyrok do 8
miesięcy
Przeszłością Mentena szero-ko
interesuje się obecnie pra-sa
europejska Amsterdamski
tygodnik "Accent" pisze min
że Menten odpowiedzialny
jest za zabójstwo ok 120 Ży-dów
polskich w Uryczu koło
Stryja w czasie okupacji i że
widziano go wielokrotnie we
Lwowie i Krakowie w mundu-rze
SS Zdaniem dziennikarzy
jednej z rozgłośni w RFN —
Menten jest podejrzany o
udział w życiu publicznym
podczas gdy wielokulturo-wość
ułatwia innym mniej-szościom
rozwijać ich kultu-rowe
właściwości Starał się
przekonać swoich słuchaczy
iż bez przyjęcia zasady dwu-języczności
nie można reali-zować
wielkulturowości
Skłonni jesteśmy zgodzić
się z tym ale — niestety —
poważne zastrzeżenia więcej
sprzeciwy zgłaszają frankoję-zyczn- i
Kanadyjczycy 'I nie
tylko mieszkańcy Quebecu
Min Munro wydaje się je-dnak
być przekonany iż uja-wnione
rozbieżności zostaną
wyrównane a wielokulturo-wość
będzie się rozwijać i po-głębiać'
Nie jest ona-bowi- em
w rzeczywistości czynnikiem
nowym ale bardzo 'dawnym
i powszechnym Występuje
już u kolebki"dziejów Kanai
dy (beh)
wielokulturowość
ITUI&lRd
stko to zdaje się wskazywać
że Waszyngton widział powo-jenny
świat oparty na osi Wa-szyngton-Mos-kwa
wokół któ-rej
grawitowałyby inne pań-stwa
orientujące się na
Wschód lub na Zachód ale
nie zakłócające harmonii wiel-komocarstwowej
Stosunki USA-Polsk-a póź-niej
PRL rozpatrywać należy
oczywiście w tym szerszym
kontekście Pogarszająca sie
sytuacja międzynarodowa rzu-towała
na nie w wyraźny spo-sób
W latach 1945-4- 7 USA
próbuje wywierać pewną pre-sję
na Warszawę przez popie-ranie
Mikołajczyka z jednej
strony a dozowanie pomocy
gospodarczej z drugiej Powo-łuje
się na układy jałtańskie
i Poczdam dające jej prawo
do pewnej ingerencji Usiłuje
utrzymać linie podziału re-żym-społeczeń- stwo
lub inny-mi
słowy popierać to drugie
a powściągać to pierwsze
Waszyngton nie dysponuje
jednak atutami o decydującej
wadze Wciąż jeszcze myśli się
kategoriami "otwartej" strefy
wpływów — widać to w mo-wie
Byrnesa w październiku
1945 r — z równoczesnym
graniem na Niemcy Mowa
Byrnesa w Stuttgarcie we
wrześniu 1946 r ma charak-ter
wyraźnie rewizjonistyczny
— dla doraźnych a wątpli-wych
korzyści taktycznych —
i jest wodą na młyn reżymu w
Warszawie Stany mogą być
coraz łatwiej przedstawiane
jako rzecznik Niemiec a Ro-sja
jako osłona interesów pol-skich
współuczestnictwo w wymor-dowaniu
wielu osób we Lwo-wie
w ramach przestępczej
działalności tzw Einsatzgrup- -
pe Schoengarth a także o
zrabowanie w Polsce dużej
liczby wartościowych dzieł
sztuki W audycji holender-skiej
TV przedstawiony on
zostali min jako jeden z 6
najbogatszych ludzi w Holan-dii'
do której przybył w -- 1943
roku z wagonami dzieł sztuki
Tak więc skandal związany
z próba aukcji w Amsterda-mie
wybuchł zarówno na tle
przeszłości mieszkającego w
Blaricum (Holandia) Mentena
jak i źródeł pochodzenia jego
olbrzymiej kolekcji w skład
której wchodzą min obrazy
rzeźby stara porcelana gobe-liny
O bliższe dane o Mentenie
dziennikarz PAP zwrócił się
do dyrektora Głównej Komi-sji
Badania Zbrodni Hitlerow-skich
w Polsce — prof Cze-sława
Pilichowskiego który
stwierdził:
— Pieter N Menten przy-był
do Polski w 1923 r osie
dlił się w okolicach Stryja
gdzie nabył od Marii Lubo-mirski- ej
ok 4 tys ha lasów
Podjął działalność w przemy-śle
drzewnym W latach póź-niejszych
został konsulem ho-norowym
Holandii w Krako-wie
Jest faktem bezspornym że
pod koniec 1939 r Menten
pojawił sie znów w Krakowie
gdzie Widywano go w towa-rzystwie
funkcjonariuszy SS
Niewątpliwie był wówczas w
kontakcie z gestapo Warto
stwierdzić że członek holen-derskiej
misji repatriacyjnej
Richard Jokel który w latach
1947-4- 8 interesował się osobą
Mentena nie ukrywał podej-rzenia
że był on agentem ge-stapo
Po napaści Niemiec na
ZSRR Menten przybył 5 lipca
1941 r do Lwowa Zajął tu
mieszkanie prof Tadeusza 0-strowsk-iego
który został za-mordowany
na początku lipca
tego roku przez hitlerowców
wraz z innymi profesorami
IwowskimiA W mieszkaniu
tym przydzielonym zresztą
Mentenowi przez gestapo
znajdowało się bardzo wiele
wartościowych dzieł sztuki w
tym obrazy malarzy światowej
sławy które stanowiły częś-ciowo
własność prof Ostrow-skiego
częściowo zaś rodzin
Badenich i Jabłonowskich
Główna komisja posiada ze-znania
świadków którzy
twierdza że Menten brał
udział1 — względnie spowodo-:w- ał
---wy- mordowanie w la-tach
194142 żydowskiej ro
(2)
rabunku dzieł sztuki
Rozgrywka lat 1945-4- 7 sta-nowi
porażkę amerykańską
która odbija sie szerokim
echem w polityce wewnętrz-nej
Książka Bliss Lanea "I
saw Poland betrayed" to nie
tylko oskarżenie Rosji ale
przede wszystkim demokra-tów
rządzących w Waszyngto-nie
Wchodzimy w fazę ofen-sywy
amerykańskiej: Planu
Marshalla Doktryny Trumana
i polityki "powstrzymania"
(Containment) Ta ostatnia
zresztą nie była pomyślana
przez Kennana jako wykreśle-nie
Europy środkowo-wschodni- ej
z rejestru interesów ame-rykańskich
ale w praktyce
dała ten rezultat
Rozróżnienie reżym-naró- d
choć stale podkreślane zacie-ra
sie w pewnym stopniu w
rozwijającej się zimnej woj-nie
Marshall w 1947 r kwes-tionuje
znowu granice na
Odrze i Nyssie Pod naciskiem
Kongresu PRL traci klauzulę
najwyższego uprzywilejowa-nia
W mroku stalinizmu kon-takty
polsko-amerykańsk- ie są
już tylka serią uderzeń i
kontruderzeń: likwidacja pla-cówek
informacyjnych i Czer-wonego
Krzyża zawieszenie
rejsów Gdynia-Ameryk- a zam-knięcie
większości konsula-tów
Zaczyna się faza w której
"państwo polskie na obczyź-nie"
jest pewnego rodzaju
parterem dla Waszyngtonu —
powstaje Radio Wolnej Euro-py
(1951) ACEN (1954) w
Kongresie mówi się o wyzwo- leniu ujarzmionych narodów
(Dok w następnym numerze)
dziny Pistynerów z którą
przed wojna przegrał długo-letni
proces związany z naby-ciem
lasów koło Stryja Wy-mordowani
zostali również ci
wszyscy którzy w tym pro-cesie
zeznawali na jego nie-korzyść
oraz inni obywatele
polscy „pochodzenia żydow-skiego
--w Uryczu i Podhor--
cacłi) Jeden ze świadków
stwierdził że Menten uczynił
to "z zemsty za to że Pis-tyn- er zarzucił mu iż był
szpiegiem niemieckim za co
został aresztowany przez wła-dze
polskie w 1939 r" W oce-nie
osoby Mentena świadko-wie
mają zresztą różne opinie
Postępowanie śledcze prze-ciwko
Mentenowi nie zostało
w Polsce umorzone lecz Głó-wna
Komisja traktuje je jako
otwarte Materiały z tego śle-dztwa
Główna Komisja goto-wa
jest udostępnić władzom
Holandii
W Krakowie — Menten zo-stał
komisarycznym zarządcą
(Treuhaenderem) antvkwaria-tó-w
pożydowskim Miał on
bvć wówczas w bliskich sto-sunkach
z tzw wyższym do-wódca
SS i policii na Gene-ralna
Gubernie SS-obergrup-penfuehr-erem
Krueggerem
oraz z generalnym gubernato-rem
Frankiem Dla nich za-pewne
jak i dla siebie sku-pował
i rabował dzieła sztuki
W latach 1941-4- 2 niejedno-krotnie
przewoził ze Lwowa
do Krakowa wartościowe
przedmioty z mieszkania prof
Ostrowskiego jak też dywany
gobeliny obrazy i inne dzieła
sztuki kupione za bezcen lub
zrabowane przy pomocy funk-cjonariuszy
hitlerowskich
władz okupacyjnych Menten
sam zresztą często występo-wał
wówczas w mundurze SS
a nawet chełpił sie że jest
sonderfuehrerem SS
Gdy w końcu 1943 r wyjeż
dżał do Holandii — władze
GG zezwoliły mu na wywoź z
Krakowa olbrzymiego dobyt-ku
głównie w postaci dzieł
sztuki Na polecenie gestapo
otrzymał wówczas do swej
dyspozycji 3 lub 4 wagony
kolejowe
Jeśli chodzi o ustalenie ja-kie
dzieła' sztuki z 425 które
miały być sprzedane na auk-cji
w Amsterdamie a jest to
tylko część kolekcji Mentena
pochodzą z Polski — to w tej
sprawie wypowiedzą się po
bliższych badaniach historycy
sztuki Główna Komisja po-cz3Ti- iła
już w tym kierunku
odpowiednie kroki Cała spra-wa
budzi — nienową zresztą
— refleksję że za"granicą jest-jeszcz- e
wiele dzieł sztuki zra-bowanych
w czasie okupacji
hitlerowskiej w Polsce
'" "
WIEŚCI z POLSKI
Opzacoioane na poditaiaie pzcuy bajowej
™EE
KONGRES CHIRURGÓW
Dnia 12 bm w Warszawie
rozpoczął obrady XXIII Mię-dzynarodowy
Kongres Chirur-gów
Dziecięcych
Jest to właściwie druga
cześć spotkania specjalistów
które odbyło sie w dniach 7-- 9
bm w Sheffield w Wielkiej
Brytanii
Organizatorami są Brytyj-skie
i Polskie Towarzystwo
Chirurgów Dziecięcych
Do Warszawy przybyło bli-sko
600 chirurgów ze wszyst-kich
kontynentów
Kongres jest najszerszym i
najbardziej kompetentnym
zgromadzeniem specjalistów
w tej dziedzinie zorganizowa-nym
po raz pierwszy w Euro-pie
Wschodniej
Powierzenie organizacji
spotkania Polsce jest wyra-zem
uznania dla polskiej chi-rurgii
dziecięcej jak również
uwieńczeniem wieloletniej
współpracy Polskiego Towa-rzystwa
Chirurgów Dziecię-cych
z towarzystwem brytyj-skim
Obradom kongresu towa-rzyszą
okolicznościowe wysta-wy
— min sprzętu medycz-nego
produkowanego w kra-ju
ROZBUDOWA FLOTY
Łączna nośność floty PŻM
przekroczyła 3 min ton Jesz-cze
na początku roku 1971 ar-mator
ten dysponował zaled-wie
107 jednostkariii o łącznej
nośności niewiele ponad 900
tys ton W ciągu niespełna 5
lat przyrost tonażu wyniósł
więc ponad 2 min ton Zaku-powi
nowych statków towarzy-szyło
wycofywanie z eksploa-tacji
jednostek starych i o
małej nośności W rezultacie
— flota PŻM należy do naj-młodszych
i najbardziej no-woczesnych
w świecie Proces
ten trwa Przewiduje się że
w latach 1976-198- 0 flota PŻM
wzrośnie o 1 min 400 tys ton
nośności
OFIARNOŚĆ
SPOŁECZEŃSTWA
Już w końcu br pierwsze
obiekty Szpitala-Pomnik- a Cen-trum
Zdrowia Dziecka mają
być oddane do użytku Społe-czne
zainteresowanie i ofiar-ność
na ten piękny i szlachet-ny
cel nadal są olbrzymie
Spółdzielcy-inwalidz- i zrze-szeni
w Związku Spółdzielni
Inwalidów przekazali 1 min
zł na budowę szpitala-pomni-k- a
ORYGINALNE MUZEUM
W śmigłu powstanie mu-zeum
wiatracznictwa Wiatra-k- i
— ongiś nieodłączny ele-ment
wielkopolskiego krajo-brazu
— giną Dziś np na te-renie
województwa leszczyń # Z K
DOTACJE
NA BUDOWNICTWO
Neighborhood Improve-men- t
Program ontaryjska
otrzymał od Rządu Federal-nego
i rządu prowincji Onta-rio
dotację w łącznej wysoko-ści
$22900000 przeznaczoną
na pomoc dla budownictwa
mieszkaniowego Pierwszy z
nich udzielił jej na sumę $15-4000- 00
drugi $7500000 U-dzi- ał
w kosztach budowy Ot-tawy
wnosić będzie 50% On-tario
25%
Jeżeli chodzi o poszczegól-ne
miejscowości ontaryjskie
w ilości 30 największe dota-cje
otrzymały: Toronto $3-9750- 00
Sarnia $2190500
London $1782480 Prescott
$1688625 Pembroke $1200-00- 0
i Thunder Bay $1012500
PRODUKCJA RAFINERII
Rafinerie krajowe wyprodu-kowały
w maju 52100000 ba-ryłek
różnych przetworów ro-py
o 04% więcej niż przed
rokiem W miesiącu tym
sprzedano ich 47500000 ba-ryłek
o 39% więcej
f
PRZEWIDYWANE ZBIORY
Przewidywane w br zbiory
zboża wyniosą '443700000 bu-sz- li
w tym około 428700000
buśzli pszenicy Przeciętny
zbiór z jednego akra wyniesie
prawdopodobnie 256 buszla
podczas gdy w 1975 roku wy-noe- ił 247 buszla
S £5J
skiego znajdują się tylko 74
wiatraki z których 6 jest tyl-ko
czynnych:
Urząd Konserwatorski po-stanowił
zachować nieliczne
już wiatraki jako świadectwo
dawnej kultury technicznej
PRASŁOWIAŃSKIE
CMENTARZYSKO
Kolo Sułowa (woj wrocław-skie)
dokonano w tych dniach n
interesującego odkrycia ar i
cheologicznego — natrafiono!:
na prawosłowiańskie cmenta- -
rżysko Odkopano kilkadzie-- i
siat grobów pochodzących zi
okresu 9-- 7 wieku przed Chnl:
W grobach znaleziono bogato i zdobione naczynia gliniane ai
także kultowe grzechotki W
rejonie znaleziska trwają
ce wykopaliskowe i badania'
ŚMIERĆ LOTNIKÓW
W czasie lotu na trasie El
-- !!
blag — Stegna w okolicach''
Stegny uległ wypadkowi sa-- k' molot Aeroklubu Elbląskiego V
Śmierć ponieśli: pilot Marian1
Bohadziewicz oraz instruktor '
aeroklubu 'Zygmunt Chylaj'
Fotoreporter woj ewódzkie f
komendy straży pożarnych
Leonard Poczwajtis doznał po-ważnyc- h obrażeń i w ciężkim p stanie został przywieziony doA
szpitala w Elblągu J
OGRANICZENIA ''!
WYWOZOWE „
Od 14 lipca br obowiązują !n
ograniczenia wywozu z Polski Jl
niektórych towarów ''
Nowe przepisy wprowadziły
zakaz wywozu min skór fu-i- n ter i wyrobów' futrzarskich"
tkanin bawełnianych wełnia-'- i
nych odzieży dla dzieci doM
lat 11 bielizny osobistej obu-:- n
wia paliw ciekłych Zakaz nie''{
dotyczy pamiątek z wy'mienio-- "
nych surowców nabywanych-l- '
najczęściej w sklepach "Cepe-''- c
lii" $
Ograniczono dopuszczalne
do wywozu ilości artykułów' J
spożywczych-zwłaszcza'mięś- a'
drobitC ryb tłuśzćzów':-prze- - "
tworów mleczarskich czeko-"'-lad- y
cukru kawy naturalnej:11'1
Inne nie wymienione w za!r
cze mogą być wywożone tylko' "
w ilościach potrzebnych na"1
czas podróży i pobytu za gra--' ]
nicą nie dłużej jednak' niż''
przez okres 4 tygodni ''
Wprowadzenie tych ograni--ł- i
czeń było konieczne W I pół-r--- ''
roczu br granice Polski prze-v- i
kroczyło około 16 min osób")'
w tym ponad połowa — wy--w
jeżdżając z Polski Wielu tu-- m
rystów w maksymalnym stop-niu
wykorzystywało możliwo-ści
wywozu zarówno artyku-łów
przemysłowych jak i spo-żywczych
A były to ilości nie-bagatelne
A N A D Y
ZWYŻKA CEN GAZU J
Od 1 września cena gazu
produkowanego przez Union
Gas Ltd w Chatham zos'tanie'B1
zwiększona o około 21% co'f'
pociągnie za sobą wzrost ko- - J
sztu ogrzewania jednorodzinnej
niego domu mieszkalnego o j
$65-$7- 0 rocznie Zakłady te-- j
obsługują większość obszarów
Ontario na zach od Toronto]
za wyjątkiem Półwyspu Nia-In- r
gara ?m
LOKATA KAPITAŁÓW urff
Fundusz Canada Pension i Plan ulokował $516500 w '
okresie II kwartału br w fe-deralne
i prowincjonalne obli-'-gac- je
W ub roku w tymsa--1-my- m
okresie ulokował w te"'':
obligacje $489300000 "
urr
PRACOWNICY FEDERALNPjh
"!
Rość pracowników" Rządu '"
Federalnego zwiększyła-si- ę w w
roku budżetowym który za":
kończył się 31 marca o"259%"
i wynosi obecnie 465270 osób"
W tym samym czasie wypła-'- "'
cane im pensje zwiększyły się ''
o 1306% ' wynosząc rocznie7'''
$1420000000 !
DOCHODY 'J
PROWINCJI ALBERTA
Rząd prowincji Alberta uzy-skał
w II kwartale br $447-59331- 9
tytułem opłat za pra'-r"-f
wa eksploatacji ropy naftowej""''
i gazu naturalnego Dochód ze1
sprzedaży ropy i gazu wyniósł H
$379841643- - podczas gdy w"'u
tym samym czasie "W ub roku IV
wynosił $266336215