Zwilazkowiec Alliancer, October 28, 1964

              ę%
TFjffiwiw9?i!
immWcWłł
-
!(
H - lit ł
k
mm
w
itf r
K'
m
M
HV 'Sa
M fi m' K
' jHnfit r
ffi-- r
&- -
j
mm m -
i-
-jw !~wif!=iiMlRia!f (-""rSS-eŁKSĘ
ySTt ijiMŁMaaSŁMVjjftfBiWOTifflijaMW i-ia-"-J jy AJ_ - ? J" T ' - ' 1JW3-I-W
—'—-—'—- ' - -- - - —: -- -:: : — — —————„— -- — —„„„j „„ - IWmwlftWl( ' w r" lttłT £ 'JŁ'X "' "i — 1-- ?- '- -?- "V H - '' rfr - -- -i i'"- - ' tw "f n fi „ " iiLi jyTw Sk " =- - awi : --& -- JŁ v%„t" 7-- --1 M " - iT Zf Ł w "5yŁ t" Łlł'i" t j "S!£
i!
"- - STR2 "ZWIĄZKOWIEC" PAŹDZIERNIK (October) średa 28 — 1964
U"
WJ
!!'
łlnt
1
B- - 1 T!
I
T
iw
'U
j£-&- nt
l-V-ł-
4S
V
i!s:
t!t
-- JKT
rw
ł3NMf
i(
&9
--W i V Wł ftóV lii W
yT
SK
"Związkowiec" (The Alliancer)
Prtated for erery and Saturday by
POLISH ALLIANCE PRESS
Orein1 Związku 'Polaków w Kanadzie wydawany prjes
DyrekcJePrasową: WiWołoszezak przewodniczący A Bufat gŁr
(Redaktor Naczelny) — B Heydenkorn
General Manager Wydawnictwa) — S F Konopka
Prlnłina Manager Drukarni)— K i Marurklawlcz
'PRENUMERATA
Rjwna w Knnfldrfft' £800 1 W Stanach Zjednoczonych
W}
Półroczna $350 i innych" $700
Kwartalna $200 1 Pojedynczy numer lOć
1475 QuccnSiret Vttt Tel LE 1-2-
491 Toronto Onł
Atrthorlicd aa aecond classmail by the Post Office Department Ottawa
and for payment of postage In cash
NIHHmNJf ANE
l1
NASTĘPSTWA
Usunięcie Chruszczowa mia!o na celu przede wszystkim ure-gulowanie
"stosunków z Chinami a w konsekwencji odzyskanie
dawnej pozycji w międzynarodowym ruchu komunistycznym
Oczywiście również inne sprawy wchodziły w rachubę ale i na
przykładzie wyżej wymienionej jednej nie trudno stwierdzić iż
przywódców na Kremlu spotkał zawód
Rozmowy z Chińczykami zostaną prawdopodobnie podjęte
Nastąpi też napewno okresowe odprężenie natomiast nie sposób
przewidzieć czy doprowadzi ono rzeczywiście do wyrównania
wszystkich różnic Jest mało prawdopodobne by stosunki między
tymi obu państwami i partiami wróciły na dawne tory
Ale największym — chwilowo — zaskoczeniem dla nowych
władców jest" li ten ich wysiłek w kierunku naprawy stosunków
z Chinami nie spotkał się z aprobatą innych partii komunisty-cznych
Albo ściślej powitałyby one dążność do naprawy stosunków
gdyby nie towarzyszyło jej nagłe i tajemnicze usunięcie Chrasz-czow- a
"Właściwie dlaczego wywołało to tak wielkie poruszenie w
świecie komunutycznym?
Przecież nie po raz pierwszy zastosowano w Moskwie taką
procedurę! Ba można nawet' powiedzieć iż jest bardzo łagodna
niemal dziecinni wTporównaniu z dawną
___
Stalin usuwał swoich najbliższych współpracowników wy-bitnych
przywódców komunistycznych innych państw i nawet nie
uznał1 za Tpotrzebe informowania o tym kogokolwiek Jedynie w
sfdsunkuddlriiektórych — i kiedy chodziło o sfabrykowanie wiel- -
Kiejaiery pocano _nazwisKa i urządzano poKazowe procesy u
tych'praktykacnstalinowekicK' wcale obszernie mówił Chruszczow
na tajnym posiedzeniu zjazdu delegatów partii komunistycznej
Te ii inne rewelacje- - wstrząsnęły ruchem komunistycznym
gdyżjwielu komunistówutrzymywało'iż nie wiedziało o zbrodniach
stalinowskich o ! niecnych praktykach sowieckich władz Zapew-niali
bxń] że' nie wierzyli doniesieniom prasy "kapitalistycznej"
podejrzewając iźi oczernia ona "ojczyznę proletariatu"
"AlenieHylkó Stalin) i jego podwładni likwidowali po cichu
względnif bardzo głośno pod fałszywymi oskarżeniami zbędnych
lubjniewygodnych towarzyszy współpracowników! Postępowali po- -
i dobhieN przywódcy 'komunistyczni Tw Innycn krajach
'Świat komunistyczny nie znał systemu zwolnienia kogoś z od- -
liliittHtŁ1M1tychlludzizjbł()temllNaturalniev zdarzały' się wyjątki ale te tylko
ii irłłtł AH#i i n iAłfit)n iV' łłf nnKilin łnVn 1%)% f1a3ł ItAjHial
fizycznie zniszczyćStało w tym krwawe były niezbędną
częścią' systemu komunistycznego MWi
tChruszczow~ przetrzymał u boku Stalina kilka czystek"
Który)wspMaziaiaiiWtmch' doszedłszy do władzy postanowił-j- e "ucy
wmzowac Tylko w pierwszym roku rządów zastosował metody
Wedaesday
LIMITED
Edttor-łn-Chl- ef (Kierownik
(Kierownik
krajach
spisku
czystki
który
iUttł Inaktyjcęjisjycgopopnćdnikarrtoyobec Berii 'szefai' bezpieczeń
stwa [groźnego :oprawcy oraz zespom (jego współpracowników
RMgrywkęizUnńyml w tym tznajsilniejszymi rywalami znacznie
wyźej stojącymi Hy" hierarchii partyjnej jak Mołotowem Maleńko-werhBułganine- m
JKagańowiczcm Woroszyłowem przeprowadził
riiemalrw rękawiczkach
Zwołała posiedzenie 'komitetu centralnego na którym oskarżył
swoichprzeciwników o "pntypartyjny spisek" W prasie ukazały
sięlobszerne sprawozdania' Uzasadniono każdy punkt oskarżenia
Później pozbawiono ich urzędów partyjnych i stanowisk rządowych
ŻadnemtijZjtich 'jednak nie" spadł 'włos zgłowy Wszyscy otrzymali
bardzo' podrzędne stanowiska na głuchej prowincji Mołotow mia-nowany
został (ambasadorem w Mongolii a później przedstawiciel-em1
ZSRRfv międzynarodowej komisji energii atomowej dla celów
pokojowych1 we' Wiedniu Odwołano go stamtąd w 1962 r oskar-żając
o 'współdziałanie z Chińczykami przeciwko Chruszczowowi
Ro1 powrocie do Moskwy napiętnowano go ale nie wyrządzono mu
żadnej fizycznej krzywdy
Chruszczow był jeszcze bardziej wyrozumiały wobec Bułga--
nina"')Woroszyłowa i marsz Żukowa których uważał za politycznie
mniej groźnych-Wszys- cy są na emeryturze Wolno przypuszczać
Jże zrezygnował 'ze" stalinowskich metod likwidowania rywali aby
uchronićśię przed podobnym losem Miał oczywiście prawo ocze-kiwać- że kiedy zechcą go usunąć uczynią to przynajmniej w for-mie
zastosowanej przezeń wobec Mołotowa i towarzyszy jeśli nip
jeszcze bardziej łagodniej Omylił się!
'Ale i jego przeciwnicy a' laczej rywale popełnili ogromny
błąd Za jednym zamachem wywołali widmo przeszłości w gronie
komunistów Bo dla świata zachodniego te formy wewnętrznych
porachunków nie mają wielkiego znaczenia Można przecież po-wiedz- ić:
co kraj to obyczaj W jednych krajach nie s-cz-ędzi
się
słów uznania przeciwnikom politycznym a w drugich usuwa się
skrycie przełożonych miesza się ich z biotem neguje się wartość
ich dorobku
Partie komunistyczne uzyskały po śmierci Stalina znaczny
margines swobody Z upływem lat wzrósł on Niektóre partie w
tym i rządząca w Rumunii odsunęły się wcale daleko od Moskwy
Największa partia na Zachodzie: włoska w wielu zasadniczych
sprawach zajmowała odmienne stanowisko aniżeli Chruszczow nie
cofała sięnp przed krytykowaniem1 jego stanowiska wobec sztuki
Wszystkie partie komunistyczne kładły wielki nacisk na podnie-sienie
swej "godności"
Skoro Istnieją komunistyczne partie rządzące to i pozostałe
obowiązuje pewien wyższy 'poziom Stroiły się więc w niektórych
krajach w piórha parlamentarne W stosunkach 'z innymi partiami
podkreślało się równość akcentowano manifestacyjnie prawo do
podejmowania decyzji we własnym zakresie bez potrzeby odwo-ływania
się do Moskwy Naturalnie było to tylko częściowo ścisłe
Chruszczow istotnie unikał zaskakiwania swoich zagranicznych
popleczników "Odwiedzał ich względnie zapraszał na rozmowy do
Moskwy Odnosił się do nich serdecznie Sposób usunięcia Chrusz-czow- a
z władzy musiał więc wstrząsnąć przywódcami komunisty-cznymi
w Europie Stanęło przed nimi widmo Stalina Zareago-wali
szybko gwałtownie W formie bardzo wyraźnej wyrazili swoje
niezadowolenie odcięli się od akcji przywódców kremlowskich
Nie jest to oczywiście jeszcze wypowiedzenie posłuszeństwa
jakkolwiek na taki krok zdobyła się partia we Francji ale jest to
silne ostrzeżenie Sytuacja na Kremlu nie jest ani wyjaśniona ani
ustabilizowana I wcale nie jest wykluczone iż odprężenie na osi
Moskwa-Peki- n spowoduje poważne rozluźnienie związków między
Moskwą a jej przymusowymi europejskimi sojusznikami I to nie
z woli Moskwy
WPŁAĆ SWÓJ DAR NA FUNDUSZ WIECZYSTY
MILENIUM POLSKI CHRZEŚCIJAlCSKIEJ
Czeki wystawiać należy:
i wysyłać na adres:
Canadian Polish Millennium Fund
206 Beverley St Toronto 2B Onł
ADAAł CIOŁKOSZ
1 t " v'"
Londynów październiku ' magali się głosowań w momen-Itac- h
gdy strona rządowa była
POWSZeChne rOWne taine 1 „cJahinna nhnmTinmi alhn iwia7
bezpośrednie prawo głosowania damj i w og6ie sypaii piasek w
to jeszcze nie wszystko W ra-imaszvneo- Drad Nie ma jednakże
mach powyższych czterech przy-miotników
różne kraje mają
różne systemy wyborcze a w
konsekwencji różne systemy po-lityczne
Izba Gmin w Westmin-sterz- e
składa się z posłów wy-branych
w okręgacn jednoman-datowych
O wyborze decyduie
względna większość głosów nie
ma wyborów ściślejszych jaK'we
Francji Przy tej ordynacji wy-borczej
miejsce jest tylko na
dwa wielkie stronnictwa z któ-rych
jedno rządzi a drugie jest
w opozycji Ławy Izby Gmin nie
są ustawione wpółkolu jak w'
parlamentach na kontynencie
europejskim lecz w dwóch wiel-kich
masywach zwróconych twa-rzami
do siebie
zakNłaadleażćałobżey sptrrzoynntiycmtwo które to był aJle krytycy
zajmuje większość miejsc w Izbie
Gmin ma za sobą większość
w kraju Tak jednak już
od dawna nie jest Izba Gmin
jest zbudowana na zasadzie
dwóch stronnictw ale w kraju
są trzy stronnictwa: konserwa-tywne
socjalistyczne i liberalne"
Ponadto geografia wpływów jest
taka że w niektórych rejonach
druzgoczącą przewagę ma je-dno
stronnictwo np socjaliści w
Walii południawej konserwaty-ści
w Kencie w innych rejonach
wpływy rozkładają się bardziej
równomiernie a są okręgi gdzie
o zwycięstwie wyborczym roz-strzyga
kilkaset albo kilkadzie-siąt
albo nawet kilkanaście gło-sów
Obliczono że o kiesce kon
serwatystów w ostatnich
zadecydowało głosów
w dziesięciu okręgach tyle za-brakło
konserwatystom do zwy-cięstwa
Są to jednak rozważania
jałowe nigdy bowiem nie można
z i góry przewidzieć któie okręgi
ostatecznie zadecydują- - gdyż wy
borcy są nieobliczalni ich'zacho-wani- e
się' w jednych wyborach
nie musi się powtorzyćw wybo-rach
następnych Pozostaje fak
tem że przeciętna liczba gło
sów potrzebnych dla uzyskania
mandatu jestidla różnych stron-nictw
różna i 'że liczba ta ulega
wV poszczególnych kampaniach
wyborczych dużym zmianom
Zwycięzcy ostatnich wyborów
(Korespondencja własna "Związkowca")
socjaliści istotnie nie otrzymali
większości gtosów w kraju O-trzym- ali tylko 441% To ich 'jed-nak
wcale' nie zbija z tropu Po-czynając
od roku 1945 w ani je-dnych
wyborach nie zarysowała
się w Wielkiej Brytanii wyraźna
większość Pamiętne wybory ro-ku
1945 które przyniosły socja-listom
393 miejsc w Izbie dały
im tylko 48% głosów w całym
kraju Natomiast wybory roku
1951 w których socjaliści uzy- skali niemal 14 milionów głosów
najwyższą liczbę głosów jaką
którekolwiek stronnictwo kiedy-kolwiek
uzyskało w Wielkiej
Brytanii — przyniosły im klęskę
ieśli chodzi o liczbę miejsc w
Izbie powrócili wtedy do władzy
konserwatyści z Churchillem na
czele uzyskawszy przewagę 26
miejsc nad socjalistami Wycho-dząc
z założenia że decyduie
liczba miejsc w Izbie Gmin a nie
liczba głosów w kraju socjaliści
nie kwestionowali „wówczas zwy-cięstwa
konserwatystów i ich
prawa do rządzenia
PODZIAŁ MANDATÓW
Ostatni podział miejsc jest
sprawiedliwy jeśli chodzi o sto-sunek
głosów socjalistycznych do
konserwatywnych: socjaliści ma-ją
tylko lekką przewagę dwustu
tysięcy głosów i 13 miejsc nad
konserwatystami Jest on nato-miast
bardzo niesprawiedliwy
jeśli chodzi o liberałów którzv
zdobyli ponad 3 miliony głosów
i tylko 9 miejsc Ale zaprowadze-nie
proporcjonalnego podziału
miejsc czego od dawna doma
gają się liberałowie i co wyma- -
WlUCtWa W
noeraiami na powszcen
ny i zdecydowany sprzeciw Kon
sekwencja takiej zmiany byłoby
bowiem obalenie zasady że je-dno
stronnictwo rządzi a drugie
jest w opozycji Czynnikiem de-cydującym
w pewnym
układzie sił stać się stronnictwo
najmniejsze przechylające sie
i raz w jedną raz w druga stronę
tzoy A tymczasem stałość obec-nego
brytyjskiego systemu po-litycznego
jest jego mocną stro-ną
Trzęsienie ziemi w polityce
jest tutaj dopuszczalne mniej
więcej co 5 lat ale nie co kilka
miesięcy!
Pisze o wszystkim bv
odeprzeć zarzut iż socjalistom
trudno będzie rządzie gdyż nie
mają za sobą większości w "kraju
liczyli się z tym argumen-tem
kolejno Attlee Churchill
Eden i Home wiec
nie będzie się z nim liczył także
Harold Wilson Dużo poważniej-szy
jest fakt że rząd ma w Izbie
zaledwie 4 głosy większości
Przypomina się ze drugi rząd
Attlee wyszedł z wyborów roku
1951 z większością 10 głosów i
po 18 miesiącach "musiał podać
się do dymisji tak dokuczyła
partyzantka konserwatystów
którzy przeciągali posiedzenia Iz-by
Gmin do późnej nocy żądali
często sprawdzenia ąuofum do- -
-- fW --- &# UM'aW'jlMltilliłjMUPŁMMrMniM Sl-jdLtti-
Z3ZsZ jfll £L 42JaWŁlJIM
analogii z sytuacją obecną Rząd
Attlee był zmęczony ogromnym
— niebywałym w dziejach parla-mentaryzmu
angielskiego — wy-siłkiem
prawodawczym z lat
1945-195- 0 a ponadto miał prze-ciw
sobie dwa fakty które osła-biły
jego samopoczucie
Fakt pierwszy to wojna
która wywróciła zamie-rzenia
budżetowe i zmusiła do
skierowania kwot przeznaczo-nych
na wydatkispołeczne — na
spieszne dozbrajanie się Drugim
faktem ujemnym byk niezgoda I
we własnych szeregach Partu
Pracy Hugh Gaitskell w owym
czasie kanclerz' skarbu wprowa
dził opłaty za niektóre świadczę
nłi Wnrnrłniimi CJii-iHi- r 7rłrmvi3
systemie Może iJbłąd)
wy- borców
wybo-rach
1666
mogłoby
Macmillan
ko-reańska
tego posunięcia przeholowali
gdy złożyli swe teki w rządzie i
przystąpili do publicznej akcji
przeciw kierownictwu partii By-li
to Aneurin Bevan John Free-ma- n
i Harold Wilson Tak' jest
ten sam Wilson który obecnie
jest premierem Attlee jak wie
my z ieeo wspomnień wypowie
dział się przeciw jakiejkolwiek
drastycznej akcji karnej on tez
ocalił Bevana od wydalenia z
partii Z dalszej perspektywy 'wi
że postąpił trafnie lekar-stwo
byłoby bowiem gorsze od
choroby rozłam byłby najwięk-szym
nieszczęściem jakie mogło-by
wówczas partię spotkać Jed-nakże
dalszym walkom wewnę-trznym
Attlee zapobiec nie po-trafił
ich tematyka rozszerzała
się przyszła potem (rok 1960)
dramatyczna walka o zagadnie-nie
zbroień jądrowych przy
czym partia niemal rozpadła się
SYTUACJA W PARTII
Ale na jesieni 1962 roku fale
wzburzonych namiętności opa-dły
Gaitskell następca Attlee na
stanowisku leadera miał teraz
za sobą jednolitą na nowo zgo-dną
i entuzjastyczną organizację
partyjna Instynkt samozacho-wawczy
ostrzegł' wszystkich że
dalsze spory a w ich konsek-wencji
jeszcze jedna (czwarta z
rzędu) klęska wyborcza może
być grobem partii Gaitskell
umiał wysunąć temat który zje
dnoczył partię Byt nim niecnę-tn- y
a nawet negatywny stosunek
do sprawy przystąpienia do
Wspólnego Rynku Temat okazał
się 'dobrze wybrany bo po prze-mówieniu
Gaitskella pierwszy
złożył mu hołd Frank Cousins
ten sam który dwa lata przed-tem
w Scarborough w roku
1960 niemal rozwalił partie w
walce z Gaitskellem Gaitskell
iwkrótce po swym tryumfie
zmarł nie dożył zwycięstwa wy-borczego
ale sprawiedliwość na-kazuje
przyznać że on je przy-gotował
Tu przechodzimy do Wilsona
który został po zgonie Gaitskella
wybrany leaderem' parlamentar-nym
Partii Pracy O wyborze za-decydowały
walory intelektual-ne
Wilsona Jest rzeczą bardzo
znamienną że Partia Pracy par-tia
na wskroś robotnicza jeśli
chodzi o skład jej szeregów wy-suwa
z reguły na naczelne sta-nowiska
polityczne ludzi o grun-townym
wykształceniu tak było
z Attlee tak było z Gaitskellem
tak jest teraz z Wilsonem Otóż
Wilson jest świetnym ekonomi-stą
W polityce okazał się też
świetnym taktykiem' W ciągu je-dnego
roku odkąd 'objął kiero-wnictwo
partii zlikwidował w
niej wszystkie tendencje frak-cyjne
Grupy lewicowe jak Vic-tor- y
for Socialism rozwiązały
się by nie stwarzać trudności
przywódcy który sam wyszedł z
lewicy Grupy prawicowe jak
Campaign for Demoćratic So-cialism
zaniechały swej dzia-łalności
z lojalności dla kiero--
_ _ ttałnhv tictnnnwipntn nlrrncrńw TOrtVinegO grze Dy
wielomandatowych napotyka — przecież coś więcej niż wpływ
poza —
tvm
Nic
mu
: Ł
'
' -- - ' — u '
'
'
„
r
i
-
"
dać
U°
i znaczenie grup iraKcymycn
bo samo istnienie Partii Pracy
W toku kampaniiwyborczej wi-doczne
było że cały ciężar for
mułowania stanowiska partii
wziął na siebie Wilson Chodziło
o to by partia mówiła jednym
głosem uniemożliwiając konser-watystom
podchwytywanie róż-nic
w sformułowaniach i w pro-gramie
Należy liczyć się z tym że dzi-siejsza
zgodność w szeregach so-cjalistów
utrzyma się Pamieć
destrukcyjnych skutków rebelii
Bevana będzie działała nawet na
zapalczywe natury hamująco
Wilson zresztą zaprosił do swego
rządu ludzi wszystkich odcieni
od skrajnej prawicy partyjnej
jak Patrick Gordon-Walke- r do
skrajnej ale niekomunistycznej
lewicy jak Barbara Castle Po-wołując
do rządu Franka Cousin-s- a
zapewnił związkom zawodo-wym
wpływ na politykę społecz-ną
rządu a zarazem pociągnął je
— jeśli nie formalnie to fakty-cznie
— do współodpowiedzial-ności
Nie będzie to'jednak przy-słowiowy
woz zaprzężony w ry-bę"
raka i łabędzia- - gdyż nad
rządem górować będzie indywi-dualność
Wilsona-- : Z całą pewno-ścią
będzie on prawdziwym a
nie malowanym szefem rządu
Podciąć nogi rządowi mogłoby
?WWlrPggl
tlko gwałtowne pogorszenie się
sytuacji międzynarodowej albo
ostry kryzys gospodarczy
PROGRAM RZĄDOWY
Wniosek stąd taki że nie na-leży
liczyć się z rychłym rozwią-zaniem
parlamentu i z nowymi
wyborami Co prawda zupełnie
wyjątkowo zdarza się by parla-ment
"dotrwał do końca swej
5-letn- iej kadencji (takim wyjąt-kiem
był poprzedni parlament)
więc i obecny parlament zapew-ne
5 lat nie przetrwa Ale też
trzeba pamiętać- - że określenie
terminu rozwiązania parlamentu
jest przywilejem premiera Na-leży
przyjąć że Wilson_ nie bę-dzie
niepotrzebnie spieszył się z
rozwiązaniem Izby Gmin a gdy
ją już zechce rozwiązać — sam
oznaczy termin i temat wokół
którego rozegra się następna
walka wyborcza Z całą pewno-ścią
będzie to temat niewygodny
dla konserwatystów Jak powie-dzieliśmy
wyborcy są nieobli-czalni
ale możemy być pewni
że Wilson będzie tak manewro-wał
by następne wybory wzmo
cniły Partię Pracy JNie oęazie
też szukał-sojusz- u z liberałami
Partia Pracy powstała i wyrosła
w toku długiego procesu odry-wania
się klasy robotniczej od
liberałów że ani konserwaty-stom
ani liberałom — pomimo
buńczucznych okrzyków — wca
le nie spieszno do nowych wybo-rów
Wybory są wielkim wysił-kiem
finansowym organizacyj-nym
i politycznym i nikt nie mo-że
sobie na taki wysiłek zbyt czę-sto
pozwolić
Pozostaje kwestia programu
rządowego Program ten nie jest
tajemnicą bo został ogłoszony
w manifeście wyborczym Partii
Pracy Wilson będzie się starał
naśladować Attlee który w ciągu
jednej kadencji parlamentarnej
wykonał w całości program wy-borczy
z roku 1945 ("Lct Us Face
the Futurę") Błędne są przypu-szczenia
że Wilson rozwodni
obecny program ("The New Bri-tain- ") odwrotnie będzie sie sta-rał
wykonać go w całości Sądzić
więc należy że nie zrezygnuje z
renacjonalizacji stali która jest
właściwie jedynym wyraźnie
socjalistycznym pociągnięciem
(Dokończenie na str 7)
W czasopiśmie "Slavica Cana-diana- "
wydawanym w-- 1 Winni-peg- u
przez Canadian Association
ofSlavist Polish Research Insti-tut- e of Canada i Ukrainę Free A-cade-my
of Sciences ukazała się
recenzja książki red B Hey-denkor- na pt "Związkowiec"
Recenzent p T KRYCHOWSKI
pisze:
"Red B Heydenkorn pol-ski
dziennikarz posiada głę-boką
znajomość spraw i pro-blemów1
polskiej grupy etnicz-nej
w Kanadzie Obok wielu
artykułów jakie zamieścił w
obydwóch pismach polskich
wydawanych w Toronto napi-sał
dwie większe prace o stru-kturze
socjalnej polskiej gru-py
w Kanadzie które ukaza-ły
się w "Kulturze" — 'najbar-dziej
wpływowym polskim
miesięczniku wydawanym w
Paryżu przez grupę niezależ-nych
imigrantów
Autor wielokrotnie zajmo-wał
się tą tematyką w licz-nych
artykułach niestety jed-nak
nie opracował tego mate-riału
w jedno duże studium
które dałoby pełny obraz roz-woju
osiągnięć polskich imi-grantów
Jego ostatnia książka jest
również tylko fragmentem te-go
co mogłoby być zwartą hi-storią
polskich imigrantów
ich społecznych i politycz-nych
i gospodarczych proble-mów
Jest to 'monografia pol-skiego
pisma mianowicie
"Związkowca" opublikowana
z okazji jego 30-lcci- a
To zresztą pierwsza mono-grafia
tego rodzaju Pierwsze
studium zajmujące się jed-nym
tylko pismem w odróż-nieniu
od świetnej pracy dra
W Turka "Polish-Language- s Press in Canada" które jest
historią wszystkich publikacji
w języku polskim w Kana-dzie
B Heydenkorn zajął się
jednym pismem opuszczając
dzieje ostatnich jego pięciu
lat kiedy to został członkiem
redakcji "Związkowca"
Autor postawił sobie za za- danie przedstawienie czytel-nikowi
nie tylko historii pis-m- a lecz również tła wydarzeń
i formowanie się polskiej spo- łeczności Ta żywo napisana
monografia pisma przedsta-wia
jednocześnie aktualne
problemy Polaków w Kana-dzie
ichL nastawienie do no-wego
kraju i stosunek do da-wnej
ojczyzny '
Z książki tej można dowie-dzieć
się jakie zmiany doko-nały
się w społeczności polo-nijnej
która z napływem po
drugiej wojnie światowej no-wej
fali imigrantów otrzymała
pokaźną llośćt wysoko wy- kształconych ludzi jakich po-przed- nio niev było
___ —iiys i
W i wsrcio z Frfrtioiwskv i
Opracowane na podstawie prasy krajowe
DLA INDONEZJI
Dnia 14 października br pod-niesiono
banderę na 10-tysięcz-n-iku
o nazwie "Johannes Latu-harhar- y"
zbudowanym w stoczni
szczecińskiej dla indonezyjskiego
armatora
Statek ten jest ostatnim z du-żej
serii jednostek zbudowanych
w tej stoczni dla Indonezji W
ciągu ostatnich kilku lat szcze-cińscy
stoczniowcy zbudowali dla
Indonezji: 4 drobnicowce 7 piel-grzymowc- ów
oraz 3 10-tysięczni-
-ki
W najbliższym czasie ostatni
10-tysięczn- ik zabudowany w
Szczecinie dla Indonezji opuści
stoczniowe nabrzeża i pod do-wództwem
kapitana Rasjida po-płynie
do Djakarty swego ma-cierzystego
portu
FESTIWAL KULTURY
STUDENCKIEJ
Działalności kulturalnej Zrze-szenia
Studentów Polskich w bie-żącym
roku akademickim po-święcone
były w Warszawie o-bra- dy
Komisji Kultury Rady Na-czelnej
ZSP
W bogatym programie zamie-rzeń
jaki 'nakreślił sobie ruch
studencki na czoło wysuwa się
zakrojona na szeroką skalę im-preza
która zostanie organizowa-na
w maju przyszłego roku w
Warszawie — III ogólnopolski
festiwal kulturalny studentów
który uświetni obchody 700-leci- a
stolicy
WYSTAWA RZEMIOSŁA
W Warszawie przy ul Miodo-wej
14 otwarto Ogólnopolską
Wystawę Wyrobów Artystycz-nych
Rzemiosła
Na wystawie zgromadzono po-nad
700 eksponatów wyproduko-wanych
przez rzemieślników ze
wszystkich regionów
Szczególnym zainteresowa-niem
zwiedzających będą się z
pewnością cieszyć wyroby gra-werskie
bursztynowe tkackie
snycerskie wyroby z drewna
ceramiki złota itd
Otwarta wystawa ma na celu
dokonanie przeglądu dorobku
różnych rzemiosł a także aby
najbardziej wartościowe wyroby
rzemieślnicze mogły dotrzeć po-przez
sieć handlową do miesz-kań
@ "Iwiązkowcu" w Slama Oanadiana
Fakt że Polska stała się
członkiem bloku sowieckiego
odbił się poważnie na struktu-rze
społecznej polskiej imigra-cji
w Kanadzie Ci którzy' byT
li gotowi do powrotu do Pol-ski
postanowili tutaj pozo-stać
Zaczęli interesować się
zagadnieniami kanadyjskimi
brać 'czynny udział w życiu te-go
kraju
Autor podkreśla różnicę
między prasą polską a prasą
polskiej grupy etnicznej
Pierwsza jest wyłącznie poli-tyczna
i zajmuje się proble-mami
odnoszącymi się do
Polski i narodu polskiego w
ogólności Bez względu na po-lityczne
zabarwienie tych pu-blikacji
są one przeciwne o-becn- emu systemowi w Polsce
i pragną jego zmiany Nato-miast
polska prasa etniczna
związana jest z krajem osie-dlenia
i jego problemami Pi-sma
te są bliskie swoim gru-pom
etnicznym wyrażają icli
nastroje zainteresowania i po-magają
imigrantowi w inte-gracji
Mają one lokalno-et-niczn- y charakter a jeżeli po- siadają jakieś powiązania po- lityczne to tylko z partiami
nowego kraju Oczywiście są
one zainteresowane biegiem
wypadków w Polsce ale spra-wy
kraju osiedlenia są" dla
nich najważniejsze
Pismo etniczne jest natural-nym
tworem warunków Pier-wszymi
wydawcami polskich
pism etnicznych były organi-zacje
społeczne i z ich grona
pochodzili redaktorzy Z za-wodowego
punktu widzenia
były to raczej pisma słabe a-- le
służyły swoim celom Ich
czytelnicy przeważnie farme-rzy
i robotnicy nie byli zbyt
wymagający Byli dumni że
mają pismo wydawane we
własnym języku
Ze zmianą struktury społe-cznej
polskiej imigracji zmie-nił
się również charakter tych
pism
Autor monografii "Związ-kowca"
twierdzi że polskie
pismo etniczne musi mieć
mocne więzy z krajem osied-lenia
musi wyrażać potrzeby
i zainteresowania etnicznej
grupy i nigdy nie powinno
być instrumentem jakiegokol-wiek
zewnętrznego ośrodka
Wydaje mi się że stwier-dzenie
to odnosi się do pew- nych czynników w Polsce któ-re
chciałyby aby polskie cza-sopisma
i publikacje wydawa-ne
zagranicą popierałyichpo-lityczn- ą i propagandową
działalność
Monografia "Związkowca"
B_ Heydenkorna jest zdaniem
wszystkich polskich recenzen-tów
doskonałym studium pol-skiego
pisma etnicznego t
T KRYCHOWSKI
KOLEJKA PODZipnW
W Warszawie ma być zb„ wana kolejka podziemna
Pierwsza linia wynosić"
około 16 kilometrów dłumfil
ciągnąc się będzie równolŚrfcil
Wisły przez całą długość -- szawy od krańców Mokotowa Żoliborza w
TRUCIZNA
truWło sKięosszpailriyntiuesekmilkma etyolsoób & Chorzy zostali natychmiast m? wiezieni do szpitala gdzie r£ wczyasriułkkówzmlaerkłarzypozMositkaoliłaićh(oVnr
przebywają w szpitalu y
Jak wynika z przeprowadzone
gtuos pmrzeetzylomwilyicjęzośslteadł ztswkraadzsiopny
w pewnym zakładzie pracy
PO RAZ PIERWSZY
W II Klinice Chirurgicznej '
Wojskowej Akademii Medycznej'
wdr ŁJoadnzia Pkriuesrozywńasnkeijegporzez prof no zabiegu wszycia sztuczCnoekjonaz---' astawki w serce
Jest 'to pierwsza tego rodzaju operacja w Polsce Posłużono sie amerykańską zastawką dr Star--r- a
MŁODZIEŻ ZAGRANICZNA
Według informacji radia wa- rszawskiego w pierwszym tygo-dniu
października br rozpoczęli) naukę na Studium Języka Po-lskiego
w Łodzi 300 studentów z 50 krajów świata W ciągu rofoi słuchacze kursu języka' polskie- -' go poznają historię geografie o-- raz współczesne zagadnienia g-ospodarcze
i polityczne Polski
Po ukończeniu Studium m!
uiiui idgimm-iu- a i uqjutznie siu- - dia ha polskich uczelniach Po
raz pierwszy w roku bieżacra
na Studium Języka Polskiego w
i Gwatemali
WIEJSKIE OŚRODKI ZDROWIA
"Gromada Rolnik Polski1 if
formuje" że w latach 1965-197- 0
ze składek społeczeństwa wyła- -
dowanych będzie 1400 wiejskich'
ośrodków zdrowia oraz kilka-- ] dziesiat szkół zawodowych i in- -' tematów i
Rząd bowiem nie ma pieniędzy]
i dlatego wieś 'sama będzie nra-- 5 siała sfinansować te inwestycje
w nowej pięciolatce Z dalszjch
informacji tego czasopisma 'd-owiadujemy
się także że w h-- j
tach 1965-197- 0 organizacja dna--
łająca w kraju pn Społeczny
Fundusz Odbudowy Stolicy zbie- -
rze wśród ludności kwotę około
51 miliarda złotych
: Warto tu przypomnieć że o-gó- lna
wartość tzw czynów sp-ołecznych
w latach 1956-196- 3 w-yniosła
ponad 12 miliardów zło-- "
tych a w'roku bieżącym według
zapowiedzi Radia Warszawa wy
niesie blisko 5 miliardów zł-otych
CO PISZĄ?
Z analizy obrotów handlowych
spółdzielczości zaopatrzenia i
zbvtu za I półroczne br wyw
że w dziale artykułów spozyw- -
czych największy stosunkowo
wzrost sprzedaży osiągnęła na
wsi kawa ziarnista — Jesu w
takim sainym okresie roku utee--
głego poszło jej 77 ton to oW
nietaż'385
Jeśli ouż mowa o napojach-odnoluj- my
spadek zakupów m
nów wyżej procentowych wa--
żuje się że wódek czystych isj
rytusu sprzedano na wsi wip
roczu br o 12 min litrów mnie)
niż w analogicznym okresie na
ubiegłego Wódek gatunkowya
poszło o 21 tys litrów mniej
Mniejszym również pomod-leniem
cieszyły się papierosy-Prawd- a
— konkurencją san
kioski i kluby "Ruchu" ale sn
mo wszystko sklepy społdae
sprzedały mniej papierosów w
528 min sztuk
LICZEBNOŚĆ ZWIĄZKÓW
ZAWODOWYCH
W roku ubiegłym seRg
związkowe powiększyły sieio
200 tys osób - do 6971&ŁJ
związkach zawodowych jest
935 proc ogółu zatrudniona
w zakładach w których dag
organizacje związkowe 1
szość związkowców — K
— to pracownicy im
ty stanowią 13 nwłi 1 R41 tvs 7WiaZK0W" w
przekroczyło 30 roku iyaa- -
Kennśrńri 22 działa jącycn o Uf
cnie związków zwodo)®!
zrzeszenia liczące Ppmim
liona członków Są to zW
wodowef Pracowników Hi
Spółdzielczości MdaMgi
Górników Pracowników
wnictwa i Przemysłu NftfEfe
Budowlanych fnmLsf
spodarki Komunalnej M?W
słu Terenowego oraz m1-- --
mysłu i
Włókienniczego
Największymi skupis:
związkowców są ™F%%
Katowice — 1259 &£"S&
wa — 827 tys
tys Łód- ź- 568 tys oraz
ków— 555 tys g
ba
W ciągu ostaunegu --£-_
i rad zaktaaowji" c££
31200 do 31800 a liczu 73
tkyóws'itycwhyrnaodsizwoębKeScnZi}e1 £
osób =- - "
i