000259a |
Previous | 2 of 6 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
|
This page
All
|
r STR: 2
Sf
IM
11
jlt
li]
ft
lSl
--i -
Printed for ererj Wednesday ind Satodajr by:
związkowiec" (The Alliancer) TeL LE 1-2-
492
POLISH ALLIANCE PRESS LIMITED
aaux ZwlukU FoUŁOw w Kanadzie wyaawuny przez uyrezcjs rruow
' Rtyktor P Cldsowtkl Klar Drukarni K J Maiurkltwlci Kltr Adm ft Frlkka
' ' PRENUMERATA
Roczna w Kanadzie _ $600 1 W Stanach Zjednoczonych
Półroczna $350 Innych krajach $700
Kwartalna $200 1 Pojedynczy numer 10?
1475 Queen Stretł West — Toronto Ontario
Authorised os Second Class Mail Post Office Department Ottawa
irackie zaskoczenie
Sytuacja w Iraku jest jeszcze płynna 1 przedwcześnie byłoby
wyciągać ostateczne wnioski kreślić perspektywę dalszego rozwo-ju'wypadków
Warto natomiast zastanowić się nad tym jak mogło
dojść do tych wydarzeń jak to się stało że dosłownie cały świat
został zaskoczony?
Przecież jeszcze przed dwoma z góry tygodniami bawił w
Londynie prem Said prowadził poufne rokowania z rządem
brytyjskim uzgadniał plany dalszego działania mające na celu
wzmocnienie Paktu Bagdadzkiego Ten stary doświadczony poli-tyk
obdarzony przydomkiem lisa powinien niewątpliwie bardziej
aniżeli ktokolwiek inny wiedzieć co w trawie piszczy Nie był
to przecież żaden demokrata przywódca stronnictwa opierającego
się na zwycięstwie wyborczym ale wschodni "polityk" któremu
nie obce były żadne metody Miał szeroko rozgałęziony aparat
policyjno-donosiciels- ki a obok wojsko ściślej dowódców których
zmieniał dobierał według stopnia osobistego zaufania I ta właśnie
siła okazała się jego i Iraku słabością
Ten sam układ jaki istniał — i istnieje — w Iraku znajdu-jemy
nie tylko we wszystkich krajach arabskich ale i w wielu
innych Znamionuje on państwa rządzone systemem dyktatury
Pozornie wydaje się to nieprawdopodobne niewiarygodne ze
vten system posiadający jak wspomnieliśmy rozgałęziony aparat
! policyjny aparat stałego ucisku terroru znajduje się pewnego
dnia w obliczu najzupełnie nieoczekiwanych wypadków Zdarza
się że potrafi nad nimi zapanować Dzieje się to wówczas gdy
ten aparat jest wysoce sprężysty bezwzględny i całkowicie lojalny
wobec władców ale gdy i jego ogarnia rozkład gdy jest chociażby
częściowo rozprzężony wówczas pada pod uderzeniem nieoczeki- -
wanego przeciwnika
' Zewnętrznie nic nie wskazywało by przeciwnicy i rywale
Saida zdolni byli do jakiejś akcji Przecież przez lata likwidował
" ich Najmniejsza akcja opozycyjna spotykała się z natychmiastową
odpowiedzią Said musiał jednakże doskonale wiedzieć że jego
zaplecze jest jeszcze węższe aniżeli jego odpowiedników w innych
państwach arabskich Sam fakt że przez tyle lat utrzymywał się
prżywładzy odsuwając wszystkich innych wystarczał dla scemen-towąni- a bloku niezadowolonych
u i Said jak każdy dyktator bagatelizował sygnały ostrzegawcze
Był przekonany że stosując wypróbowane metody działania po-trafi
opanować każdą sytuację A dlatego że nie posiadał zaplecza
musiał stale manewrować Usadowienie się Nassera w Egipcie
(proklamacja Zjednoczonej Republiki Arabskiej gwałtownie spo-pularyzowała
osobę dyktatora egipskiego we wszystkich państwach
' arabskich Nasser stał się symbolem Nikt nie wdawał się w
' "szczegóły polityczne nie analizował jego przemówień Porywał
owe masy wzniecił ogień nacjonalistyczny dumę narodową
Nuri Said zrozumiał wprawdzie niebezpieczeństwo płynące
z Egiptu lecz nie posiadał środków przeciwdziaania Znalazł się
iv przymusowej sytuacji i deklarował nawet poparcie dla Nassera
żąrówho w zatargach z Izraelem jak i z Wielką Brytanią i Francją
►-P-rzecież
nacjonalizm rozdmuchany przez Nassera nie jest egip-skim
lecz ogólno-arabski- m a ludność Iraku jest też arabską więc
czym miał odpowiedzieć? Kultem monarchii? Ród Haszemitów
' -- zbyt rkrótko jest 'tam na tronie by stać się jakimś symbolem
'- - zjednoczenia rozróżnienia Forma rządów w jednym i drugim
"państwie niczym sie nie różniła' I 'tu' i tam decydują grupki
r sprzyśiężenia W obu państwach jedyną realną siłę stanowi wojsko
Hierarchiczna organizacja sił zbrojnych ułatwiła Saidowi pa- nowanie ale i doprowadziła do jego upadku Wystarczyło bowiem
by -- zawiązało się tajne porozumienie grupy wyższych oficerów by
' podzielili między sobą zadania aby obalić rząd i ustrój Żołnierze
wykonywali tylko rozkazy swoich przełożonych Postępowali tak
-- jak 'czynią żołnierze wszędzie na świecie Tam gdzie społeczeń-- '
stwo nie ma wpływu na bieg spraw państwowych gdzie nie decy-duje
o kierunku polityki nie wybiera swoich przywódców zawsze
są możliwe podobne niespodzianki zaskoczenia Wielu dyktatorów
runęło przecież na krótko-p- o zwycięskich plebiscytach co zebraniu
milionów głosów! Wystarczył bowiem jeden gwałtowny zryw
by rozwalić fasadę trwałości Nowa grupa spiskowców pozbawiona
jest również szerokiego zaplecza a żywot jej może się zakończyć
szybko i gwałtownie Ludność Iraku w dalszym ciągu bowiem
jest(tylko przedmiotema nie podmiotem działania
Wypadki" --wvtoku są świadectwem słabości każdego ustroju
dyktatorskiego 'dowodzą iż każde zaskoczenie1 jest możliwe
V Konwersja długów
Rząd ogłosił wielką największą w dziejach Kanady operację
finansową a mianowicie konwersję zadłużenia państwowego w
wysokości $6500000000
' Nataką sumę znajdują się obecnie w rękach około 2000000
indywidualnych posiadaczy i spółek obligacje pożyczki wojennej
- t zw Victory Bonds Obligacje te są oprocentowane na około 3%
i -- płatne są w ciągu najbliższych 8 lat w tym wartości $1500000
w bieżącym roku a $1000000000 w następnym
Rząd postanowił przedłużyć okres wykupu tych wszystkich
obligacji podwyższając jednocześnie stopęprocentową aż do 45%
Ponadto każdy posiadacz obligacji otrzyma pewną sumę wyró-wnawczą
premię za przedłużenie swoich obligacji ściślej za ich
konwersję to znaczy zmianę na inne obligacje Cała operacja ma
jednak charakter dobrowolny to znaczy że właściciele obligacji
mogą skorzystać z oferty rządowej a mogą --również zatrzymać
obecne a więc zrealizować ję w określonych terminach Jaki jest
cel tej operacji wymiany obligacji?
Z wyjaśnień prem Diefenbakera i min skarbu Fleminga
wynika że zmierza ona do uzdrowienia rynku finansowego do
idiuuuuwtuud leuucuuji Miuacyjuycu uo umożliwienia powaznycn
inwestycyj państwowych i samorządowych
Czynniki rządowe wywodzą że przez odroczenie spłaty około
40% wszystkich długów państwowych otworzy rynek dla nowych
mniejszych pożyczek czy to rządów prowincjonalnych czy władz
samorząaowycn irzeoa Dowiem mieć na uwadze że wielkie
pożyczki organów publicznych są głównie pokrywane przez banki
spółki finansowe towarzystwa ubezpieczeniowe itp Z chwilą więc
gdy rząd federalny nie wystąpi z nową pożyczka a dawne długi
państwowe ulegają niejako czasowemu' zamrożeniu rynek finan-sowy
będzie w stanie dostarczyć gotówki na pokrycie projekto-wanych
pożyczek dla szeregu robót inwestycyjnych Rząd fede-ralny
natpmiast na pokrycie swoich potrzeb będzie-móg- ł korzystać
z ustJaawkowwioęc przzetewgiodzwiaynnyickha krzreąddytnóiwe rozzpBisaanłkunowKeajnapdoyżyczki lecz
przeprowadza zmianę dawnej i mianowicie Victory Bónds Tylko
posiadacze tych obligacji mogą skorzystać z oferty rządowej
Mogą i powinni Oferta ta bowiem jest wysoce dla nich korzy-- 1 stna' a jednocześnie przyjmując ja spełniają obowiązek obywatelski
Udomodżalliswzeiagjoą raokzcwjęojuzmiierrozzabląucdaowdyo oKżaynwaidenyia życia gos-podarczego
Zjazd łłumaczy w Warszawie
2bm w Pałau Kultury i Nau-- "
ki odbyło się uroczyste otwarcie
I Międzynarodowego Zjazdu Tłu-maczy
Literatury Pięknej Ziazd
otworzył prezes Polskiego PEN- -
Cliibu JanParandowski
' Pierwszy Międzynarodowy
ZjazdTiumdczy Literatury Pie-Jcnelizorganizow-any
został dzie-- Jfts inicjatywie polskieeo PEN- -
"Clubu- - i dlategcL też odbywa sie
ortt"w"tWarszawie Bierze w nim
~lidziałponad}'5p -- przedstawicieli
16 państw a przedstawiciele dal
szych 4 państw znaidują sie jesz-cze
w drodze Zjazd trwać będzie
do 2 bm
Tematyka obrad obejmuje na-stępujące
zagadnienia:
1 rola tłumacza literatury pię-knej
w literaturze współczesnej i zbliżenie między narodami:
2 or-oblem-y
sztuki'-- i teorii
przekładu
3 problemy zawodowe tłuma-czy
4 środki poełebiania między
narodowej wymiany literackiej
WACŁAW BIEDRONKA
żółtego złocistego piasku jest
pełno na rozległych pustyniach
Bliskiego i Dalekiego Wschodu
i nie jest on błogosławieństwem
nie daje środków do życia Ale są
tereny pustynne bardziej warto-ściowe
aniżeli najbardziej żyzna
ziemia aniżeli wielkie fabryki ani-żeli
kopalnie złota i diamentów
Bo gdzieniegdzie piaski kryją
wielkie bogactwa pokrywają po-kłady
płynnego paliwa: nafty
Irak jest takim państwem pu-stynnym
żyjącym z nafty To jego
krew biegnąca przez żyły a ze jest
to płyn posiadający ogromne zna
czenie dla gospodarki narodowej
każdego państwa płyn dający ol
brzymie dochody płyn niezbędny
cna każdej machiny wojennej —
losy Iraku nie były obojętne dla
wielkich mocarstw Każde z nich
chciało sobie zabepieczyć możliwie
największe wpływy to jest ustano
wić kontrole nad źródłami nafty
Obszar Iraku wynosi 116600 mil
kwadratowych na których mieszka
około 5 milionów ludności Około
3500000 jest wyznania mahome- -
tańskiego ponad 100000 należy do
wyznań chrześcijańskich a pozo-stali
do różnych sekt Znakomita
większość ludności jest arabska
nie brak jednak i mniejszości w
tym bardzo wojowniczych szczepów
górskich jak Kurdowie Ci nie są
ani Arabami ani — co istotniejsze
— zwolennikami państwa irackie-go
Podobnie jak i ich bracia po
stronie perskiej nie przestają
walczyć o własne prawa narodowo-ściowe
własny organizm pań-stwowy
Jak wiele innych państw tego
rejonu Irak jest młodym tworem
a narodziny jego są jak najbar-dziej
ściśle związane z wielką po-lityką
a przede wszystkim z Wiel-ką
Brytanią Ona bowiem stała u
kolebki tego państwa
Legendarna postać wywiadu bry
tyjskiego płk Lawrence (Lawren-c- e
of Arabia) nie był ojcem Iraku
ale jego działalność spowodowała
narodziny tego państwa Musimy
się więc cofnąć nieco wstecz by
móc jaśniej zrozumieć ostatnie
wypadki
Dla Wielkiej Brytanii akcja wo-jenna
w latach 1914—1918 prze-ciwko
Turcji miała przede wszyst-kim
jeśli nie głównie na celu
oderwanie od niej krajów arab-skich
i udaremnienie by nie stały
się one terenem ekspansji niemiec
kiej Polityka niemiecka w tym
okresie streszczała się w sławnym
wymownym projekcie kolei żelaz-nej
"Berlin— Bagdad" Oznaczało to
hic tylko zagrożenie brytyjskiego
szlaku do Indii ale usadowienie się
na trasie w miejsce słabej Turcji
silnych Niemiec Było to dosta-tecznie
ponure widmo wymagają-ce
zdecydowanego przeciwdziałania
a do tego jeszcze aocnoazua
i nafta
Polityka brytyjska szukała so
juszników terenowych i Znalazła
ich w ambitnych ale biednych
szejkach arabskich podwładnych
ówczesnego wielkiego imperium
ottomańskiego Nie wszyscy oni
byli w złych stosunkach z szachem
tureckim Wręcz przeciwnie wielu
(dokończenie 7 słr 1)
Gdańsk" w odróżnieniu od Gdy-ni
znalazł się w ruinach j zglisz-czach
I nie tyle bezpo-średnich
działań wojennych ile
następstw tragicznego zbiegu o-koliczn- ości niemiecka
uszła z Gdańska na długo przed
wkroczeniem wojsk sowieckich
Miała świadomość swoich zbrod-ni
wobec Polski i wolała nie spot
kać się z gospodarzami Gdy w
opustoszałe miasto pocisk
zapalający nikt nie gasił
a płomień przerzucał się z bu-dynku
na budynek W ten spo-sób
ognia padły całe uli-ce
Zmieniające się oddziały woj-skowe
koczujące w ocalałych bu-dynkach
napewno nie otaczały
ich opieką wielu
Gdańsk po objęciu przez admini-strację
polską znajdował się w
takim samym jeśli nie gorszym
stanie jak Warszawa Tu i tam o- -
calałv całkowicie jakieś dzielni-ce
bloki czy poszczególne domy
ale całość p"rzodstawiała potwor-ny
obraz
Zresztą po dzień Gdańsk
nie wyleczył się jeszcze z tvch
ran się jed-nak
metodycznie z upadku i po-woli
przybiera obraz
jeszcze piękniejszego aniżeli
miasta I tutaj grupy spe- cjalistów z miłością do tradycji
wiernie odtwarzają przeszłość ar- chitektoniczna pomniki związku
i przynależności do Rzeczypospo-litej
Polskiej
Trudno byłoby właściwie
mówić oddzielnie o i
Gdyni gdyż gospodarka admi-nistracja
tych miast jest ściśle
zespolona Doszedł trze-ci
ipartner: Sooot i mamv "trńi
mieście" Rozciąga sie na olbrzy
"ZWIĄZKOWIEC" LIPIEC (Jury) Sobota 19 — 1958 m
pobierało wysoki" uposażenia po-siadało
swobodę działania na swo-ich
terenach Turcy bowiem nie
wielkich tendencji cen-tralistycznych
ani zbytniego zain-teresowania
rozległymi terytoriami
arabskimi
Brytyjczycy szukali więc tych
którzy mieli porachunki ze Stambu-łem
Oczywiście takich nie brakło
W formowaniu frontu antytureckie-g- o
odegrał główną rolę płk La-wren- ce
młody archeolog brytyjski
obdarzony olbrzymim talentem po-litycznym
Znał nie tylko wspania-le
język arabski lecz musiał żyć
jak każdy syn pustyni Tym wła-śnie
zjednywał sobie przyjaciół
tym górował nad wszystkimi inny-mi
Europejczykami rożnymi agen-tami
państw europejskich działają-cych
na tym terenie
Lawrence zorganizował lotne od-działy
bojowników arabskich pro-wadząc
ataki na linie komunika-cyjne
zaopatrzeniowe Turcji i jej
sojuszników Jego najbliższym
współpracownikiem i serdecznym
przyjacielem był rówieśnik młody
emir Fajzal z rodu Haszemitów
młodszy brat emira Abdullaha póź-niejszego
króla Transjordanu
Oczywiście współpraca nie była
bezinteresowna lecz opierała się
na konkretnych zobowiązaniach
rządu brytyjskiego Londyn zapo-wiadał
poparcie Haszemitów w ich
dążeniach do usadowienia się na
tronach państw arabskich które
miały powstać na gruzach
ottomańskiego
O tym że istniały bardziej so-lenne
bardziej obowiązujące tajne
układy między Wielką Brytanią a
Francją w sprawie podziału tych
terytoriów nie wiedział ani płk La-wrence
ani tymbardziej jego arab-scy
przyjaciele
Jest wysoce czy Bry-tyjczycy
w tym czasie w ogóle pro-jektowali
zorganizowanie państwa
Iraku — walczyli bowiem przede
wszystkim o źródła naftowe I naj
cięższa batalia - rozegrała się na
różnych tajnych konferencjach o
łup w postaci akcji towarzystwa
naftowego kontrolowanego przez
Turcję i Niemcy Walka ta trwała
jeszcze długie lata po zakończeniu
wojny gdyż iiStany Zjednoczone
zgłosiły swoje prejensje Co prawda
nie rząd lecz amerykańskie spółki
naftowe I wymusiły one od rządu
brytyjskiego sprzedaż znacznego
portfelu akcji
Młody Fajzal chciał zostać kró
lem Syrii i znalazł się zresztą w
Damaszku przed Francuzami Pa
ryż jednak nie był skłonny pogo
dzić się z faktami dokonanymi ale
powoływał się na ukła-du
z Londynem Rozczarowany
i zawiedziony Fajzal musiał opusz-czać
Damaszek Wówczas to rząd
brytyjski skierował go do Bag
dadu
Z początku władza jego była
czysto tytularna Naprzód stanął
na czele rady państwowej spełnia-jąc
rolę niby prezydenta u boku
brytyjskiego Wysokiego Komisa-rza
faktycznego władcy nowoutwo-rzonego
państwa W sierpniu 1921
r w wyniku plebiscytu Wysoki
isJS£Fi ejisFb gcoćśs ecj&rs l WYCIECZKA S0 P@LSKI
wskutek
Ludność
padł
pastwą
Zdaniem
wojennych Dźwiga
bodajże
da-wniej
ujawniali
impe-rium
wątpliwe
brzmienie
różni się Jest rezerwuarem mie-szkaniowym
najpiękniejszym
nadmorskim miejscem odpoczyn-kowym
uroczym schroniskiem
przed hałasem' codziennymi kło-potami
Naturalnie tylko w lecie
gdyż w innych porach zmienia
się na komfortowy ośrodek mie-szkaniowy
Tam też wyrosły no-we
dzielnice mieszkaniowe prze-ważnie
jednorodzinnych domów
W czyim sa ręku?
Ano różnych ale bez uciążli-wych
poszukiwań łatwo ustalić
że powstały one z kapitałów ma-rynarzy
i innych pracowników
morskich Bezpośrednich i po- średnich' Naturalnie przesadą
byłoby twierdzić iż ten
został zdobvty zawsze w sposób
bardzo legalny Lecz to jest in-na
sprawa i nasza
-- "Trójmieście'-' liczy obecnie
400000 ludności a mianowicie
Gdańsk — 200000 Gdynia —
130000 i Sopot 70 000 Niemcy
iak już wspomnieliśmy uciekli
Pozostało zaledwie kilka starych
rodzin gdańskich Nowa ludność
— oczywiście poza Gdynia do
której powrócili wszyscy dawni
mieszkańcy składa się głównie
z przybyszów "zza Buga" — jak
mówią Pozostali też naturalnie
autochtoni: Inteligen-cja
kaszubska wydaje własny
dwutygodnik o bardzo ograniczo-nym
bo 4000 egzemplarzy
Gdańsk jest mózgiem "Trój-mieścia- " Tuta i bowiem mieszczą
się wyższe uczelnie instytuty i
zakłady naukowe Politechnika
otrzymała poważny zastrzyk ze
Lwowa przyjmując poważne gro
no proiesorow i pracowników
naukowych Z tej uczelni wyszła
mim ODszarze tworzącym prze- - młodych specjalistów
ciez jedność Naturalnie Sopot dzięki którym" rozwijają się stocz
Komisarz proklamował emira Faj-zal- a
pierwszym królem Iraku
W istocie jednak królem uczy-niła
go Gertrudę Bell również ar-cheolog
brytyjski świetna znaw-czyni
terenu główna ale i nieofi-cjalna
reprezentantka brytyjska w
tym terenie Zajęła przy Fajzalu
miejsce płk Lawrence i az do koń-ca
swojego życia — zmarła w Bag-dadzie
12 lipca 1927 r — pozo-stała
doradcą i rzecznikiem
Irak znajdował się jednak pod
mandatem brytyjskim w ten spo-sób
Wielka Brytania zabezpieczyła
sobie pełną kontrolę oraz czas na
zorganizowanie odpowiednich władz
terenowych z udziałem ludości tu
bylczej Przecież dotychczas nie
istniało pojęcie narodowości irac-kiej
Ludność tego państwa niczym
nie różni się od ludności sąsiadu-jącej
Syrii czy Transjordanu Bry-tyjczycy
utrzymywali w Iraku gar
nizony wojskowe ekipy wszelkiego I
rodzaju ekspertów no i oczywiście
mieli swoim ręku źródła naftowe
i rafinerie
W październiku 1932 r Liga Na
rodów na wniosek Wielkiej Bryta-nii
uznała jej mandat nad Irakiem
za skończony i przyjęła to państwo
w swoje szeregi Tym samym Irak
stał się niezależnym suwerennym
państwem Oczywiście z wszystki-mi
zastrzeżeniami jakie należy sto-sować
d:o tak młodego małego
i dość sztucznego tworu państwo-wego
W istocie była to niezależ-ność
pod opiekuńczymi skrzydłami
Wielkiej Brytanii która traktatami
zapewniła sobie odpowiednie sta-nowisko
i wpływy
Gwałtowna śmierć z rąk zama-chowców
rywali nie należy do wy-jątków
w świecie arabskim Wolno
by nawet zaryzykować twierdzenie
że należy to do lokalnych tradycji
obyczajów
Nie wierzy się przede wszystkim
w naturalą śmierć możnych Gdy w
1933 r zmarł nagle w Szwajcarii
król Fajzal utrzymywano że został
otruty przez rywali A gdy następ-nie
dnia 4 kwietnia 1939 r zginął
w wypadku samochodowym młody
król Ghazi rozeszła się wieść e
wypadek nie był dziełem przypad-ku
lecz został zorganizowany
Straty powodziowe Polsce
Powodzie huragany gradobi-cia
i pożary spowodowały w I
połowie br straty oceniane na
ponad 768 min zł Są one prze-szło
dwa razy wyższe niż zni-szczenia
wyrządzone przez klęski
żywiołowe w ciągu ub r
Do sumy tej nie wliczono jesz-cze
strat szacowanych wstępnie
przez PZU na ponad 50 min zł
jakie wyrządziła powódź i opady
gradowe w ostatnich dniach
czerwca br w województwach:
opolskim wrocławskim i zielono-grski- m
Bardzo duże straty poniosła
wieś w uprawach roślinnych Po-nad
162 tys gospodarstw zgłosiło
szkody wyrządzone przez powo-dzie
i gradobicia za co ubezpie-czeni
otrzymają ok 160 min zł
W pierwszej połowie br zareje-strowano
ok 145 tys różnych
lnie polskie szczecińskiej spotkałem
W tych stoczniach buduje się
wielkie oceaniczne jednostki
Mają one zamówienia aż do 1960
r i mogłyby otrzymać jeszcze
więcej I dlatego też ciągle pla-nuje
się ich rozbudowę Buduje
się flotę handlową i rybacką
statki oceaniczne i przybrzeżne
— A skąd tylu specjalistów?
W słyszę huragan
śmiechów
— Wyszkoliliśmy wychowali-śmy
Proszę nie zapomnieć że
jednak minęło już 13 lat od za- kończenia wojny Napewno pra-cowaliśmy
z początku kiepsko a-l- e ta skromna kadra jaką mieli-śmy
przed wojną dokonała cu-dów
Dwoiła sie i troiła Niektó-rych
robotników przeszkoliliśmy
w ZSRR I wszysko to szło pioru-nem
Pokazaliśmy że potrafimy
sobie sami dać radę bez dorad-ców
ze starych narodów mor
skich
Z taką sama opinia spotka-łem
sie w Szczecinie Obroty te
go portu są największe równają
sie bowiem obrotom Gdańska i
Gdyni a nawet są wyższe Cały
handel z skandynaw-skimi
idzie przez Szczecin Jest
on również głównym portem wę- glowym
Z dwóch dawnych stoczni nie
mieckich jedna została odbu-dowana
a właściwie na nowo
zbudowana Wre tam jak w ulu
Cały teren jest w ruchu gdvż
wznosi się dalsze budynki wid-nieją
szkielety stalowe drueiei
stoczni Stocznia w Szczecinie ma
do 1965 r Dotych
czas budowała jednostki o mniej-szej
wyporności a przy
stąpiono do konstrukcji iedno--
sieK o wyporności 16000 ton
btocznie polskie maia zamó
wienia z różnych państw Jed:
nym z ostanich klientów jest np Brazylia Na terenie stoczni
Zagadkowa śmierć króla Ghazi
wy wołała rewoltę w Iraku a w
czasie krwawych zamieszek zginął
konsul brytyjski w Mossulu Utrzy-mywała
się bowiem wśród pewnej
części ludności opinia ze Ghazi za-mierzał
prowadzić odmienną od oj-ca
politykę że szukał większej sa-modzielności
i kontaktów z Niem
cami
Następcą jego a więc trzecim
kolejnym królem został
4-let- ni syn Fajzal W tych warun
kach władza przypadła wujowi
księciu Abdul Illah którego pro-klamowano
regentem
Trudno oczywiście mówić o dzia-łaniu
w Iraku szerokich mas stron-nictw
politycznych gdyż mamy
zazwyczaj do czynienia z małymi
lecz wysoce ambitnymi grupami
w których wyżsi wojskowi odgry-wają
decydującą rolę Każdy z
ambitnych polityków czy wojsko-wych
szuka jakiegoś oparcia ze-wnętrznego
Na tle rywalizacji do
chodzi do przewrotów zamachów
zabójstw itp
Abdul Illah znalazł swojego naj
groźniejszego rywala w osobie Li
Raszida którj w oparciu o Niem-ców
usiłował radykalnie zmienić
kierunek polityki Brytyjczycy je-dnak
nie wahali się długo i zbroj
ną ręką zlikwidowali powstanie W
dniu 1 kwietnia 1941 r książę Ab-dul
Illah potajemnie opuścił Bag-dad
wywożąc jednocześnie najcen-niejszy
skarb to jest nieletniego
króla Fajzala II by 22 maja tegoż
roku powrócić po całkowitym
zgnieceniu powstania
i
Raszid zawisł na szubienicy A
cień tej szubienicy spoczywał na
niejednym posunięciu politycznym
regenta który na tym stanowisku
pozostał do dnia 2 maja 1953 r a
więc dnia pełnoletności 18 roku
życia króla Fajzala
Nie skończyła się jednak jego
rola polityczna gdyż właśnie ksią-żę
Abdul Illah był duszą prozacho-dniej
polityki Iraku należał do
najwierniejszych sojuszników bry-tyjskich
Przypłacił za to życiem
Zlikwidowała go grupa młod-szych
ambitnych oficerów takich
samych których przy pomocy
złamał w maju 1941 r
Nie jest to zapewne ostatni roz-dział
historii burzliwego kraju
posiadającego naftę
Bo nafta pachnie krwią
w
wvnadków strat w pogłowiu
zwierząt gospodarskich Z tego
tytułu PZU wypłacił ok 364 min
zł odszkodowań Tegoroczne kie-ski
żywiołowie poważnie zni-szczyły
również ponad 23
Zniszczenia te osza-cowano
na blisko 103 min zł
Straty w mieniu oce-nia
PZU na ok 141 min zł
WZROST PRZESYŁEK
W ciągu pierwszych 5 miesię-cy
br nadeszło ogółem do Pol-ski
15 min paczek z czego 1200
tysięcy — drogą a reszta
— drogą morską W porównaniu
z analogicznym okresem roku
ubiegłego stanowi to wzrost o
60 tys paczek Drogą lądową
najwięcej przesyłek wpłynęło w
marcu — 76535 dużych paczek
i 162782 tzw "listówek"
(fCsujłaiK) e&sjiscrs (fCsora śtozya (fcora (fŁcara
pożaru
jeszcze
kapitał
Kaszubi
na-kładzie
plejada
budownictwo wodne dwóch
odpowiedzi
państwami
obecnie
państwa
Bry-tyjczyków
budynków
ruchomym
lądową
inżynierów egipskich przejmu-jących
statki wykonane dla
Egiptu
Szczecin najmłodszy brat jest
też i miastem młodych ludzi
wielce ambitnych Cała admin-istracja
państwowa i gospodarcza
znajduje się w rękach ludzi któ-rzy
ledwie przekroczyli 30-tk- ę
Na około 260000 ludności po- nad 40% jest w wieku do lat 18
Czynnych zawodowo jest ponad
100000 co również jest bardzo
wysoką normą
Całkowicie zniszczoną była tyl-ko
dzielnica przyportowa dolna
część miasta Jest ona w dalszym
ciągu w gruzach ale prowadzi
jakieś roboty Natomiast
odbudowano zniszczone domy w
innych dzielnicach oraz wznie-siono
szereg nowych Największy
wysiłek włożono w odbudowę
portu nadbrzeża i linii kolejo-wych
Sieć kolejowa tak istotna
dla żvcia każdego portu została
znakomicie rozszerzona Wszyst-kie
urządzenia portowe są nowe
jak mnie zapewniano pochodze- nia amerykańskiego Podobnie
jak w innych miastach Ziem Za-chodnich
tak i w Szczecinie ma-my
do czynienia z nowa ludnoś-cią
Pochodzi dosłownie z wszyst- kich stron Polski w tym wcale
poważny odsetek z Poznania
w di sza wy i wojewoaztw cen-tralnych
Zdumiewające jest że w Szcze- cinie stosunkowo szybko wytwo- rzył sie lokalny patriotyzm Być
może jest on nieco sztuczny a-l- e niewątpliwie istnieje A zwa-żywszy
tak wielki odsetek mło-dzieży
trzeba zakładać że nie- bawem znajdzie on prawdziwe
rseilanlinee podstawy Zakorzeni się
Jakkolwiek Szczecin jest mia- -
Ąienrwyoitnie przemysłowym —
a może właśnie dlatego — posfa-- ' da huty fabryki motorów mo
Wieści z Polski
EGZAMINY DO SZKÓŁ
WYŻSZYCH
Od 2 do 15 lipca trwały szkołach wyższych egzamuj
waicuiic riLysmuiin in „ fflji: noAłpm nlf 49 tuć mlnj! Łt SM
o 45 tys mniei niz w ™v L ki
ełvm m
Kobiet zgłosiło się ponad % fm
vDularnj e wswrojdni knohŁiipctguicnie„vth CTSjS
-- - — -- w om M Ml rfA'1G medyczne (60 proc spośród Q '§t
ayaaiow na AKaaem p iu kWi
czne) "cu' m
Ilość miejsc we wszystkich
linrtA minnh ! m nn_Ł i " i kuiieimcuusczukójił awrtyystyyciznnyc(hZ) wwyynka
si ponad 20 tys a więc na jedno
nncjsuc jjiyudua i Kanoydatół
W Warszawie składało w śrn
pisemne egzaminy około 8 tysif
Wj arsmzauwu ski pioubuiuł wunitwymersyrtoebt zdaje się swój rekord — 0 przy jęcie stara się tu około 3 tysiące osób
KOSZTOWNE POŻARY
Spłonęły Zakłady Przemyśla
weniidiiegu w ŁlucienCU (woj i
nuaiicuiuoiuc ugien powstał Drzif głównym wejsnu na oddziijfi''
zgrzemareK vo a min płomie-- P nie objęły wszystkie hale
dukcyjne Mimo natychmiaskf
wej akcji ratowniczej nie udalof A
się mc uiaiuwac aiKOWltemi6
zniszczeniu uległy gotowe arty kuły (pledy koce) Straty sięgaU
ponau ni min zi
W Pełnicy (pow świdnkai
spłonął doszczętnie młyn pan siwowy siraiy ODiicza się m przeszło 5 min zł Dochodzenie
prowadzi komisia złożona
przedstawicieli Komendy Glo-- I wnej Straży Pożarnej i prokura
tury
w ourazu pow Łapy w za budowaniach gospodarskich A dama Grabowskiego wybuchł po--R żar który szybko przerzucił siff
na inne budynki Łącznie spłonę-- p
iy zaouaowania m gospodarzy!
mianowicie 4 budynki mieszkał
ne 14 stodół 15 chlewów na rzędzia rolnicze i sprzęt domo
wy oraz znaczna ijosć inwenta
rza Żvwe20 Poszkodowani nkr
ślają straty na ponad milion i §$t
nymyn puzaru iroiycnczas me ustalono
TOW IM M KONOPNICKIEJ
11 bm powstało w Warszawie
TnWnr7Vctwn im iAxTaoiimłii iTiuTininUntnJnutr cjpf- -
Wytyczyło ono sobie jako cel ĘŚ%
działalności szerzenie kultu twór łtf czości wielkiej autorki UDorzał SM?
kowanie jej muzeum w Żarnon ĘĘm
cu fundację pomników i tablit $$fi
pamiątkowych w miejscach zwią Mfff
-- anvch z iei osobą Postanowiom WfM
także popierać prace naukowi fM%
związane z twórczością poetki 'wMi
NOWE ŹRÓDŁA NAFTOWE
W wyniku prowadzonych prat $?!):
nnszi]ktwnwP7Vfh nn PnHtarm fUa?
r - -- ~ wŁ U A WM ~~1V ciu odkryto nowe złoża TopymrSm
towej w okolicach Ustrzyk Doi
nych
W rpinnio rvm ThnHnwnTin nn SMrwii
-- — J-- -- kJHI UkfMUW IM1V - 'łS we szvby naftowe i przystąpiono MM
ich eksoloatacii Jak wvka2UPfe
i i Ł "j5rt(25"3' ią Daaania geologiczne roDoni®&©
sI ne piaskow—ce —c'iągną' się niM- Si'Ą1'PfJRft
przestrzeni kilkunastu kilomeMs
trow Wkrńtrp nryustnni sifl di Si'£a
budowy dalszych szybów i wier m
ceń poszukiwawczych '$M$M
js-sc- rS ezs&ćSt fc_ciU£Fł (fCŁsu csndjj tfca fĘ
dziś
dziś
Gdańsku
nie
jego
już
zamówienia
tys
dwa
tam
tocykli nawozów sztucznych Kjfefl
mentownie itp — pełno tut#
zieiencuw miejsc spacerowym
— lo idealne miasto dla dzie
ci — objaśniała młoda M Irrt 1 £ — _l_x_-ł- _ T)n na uwujga iiimeuucn uzieci " '
znanianKa uayby mnie iw
innePO wiaynłn 7P S7Pzeń ¥
nem to ten fakt przemawiałby
U
śrm
do
mi mai
J_:_~: vM
juz
nip
za rnmnswtHpnipm wirr tvvj tn mipwśrie rłl'M
M
inni rozmówcy zapewniali iui
że ruch odpływowy był tutaj n :Wm
znaczny mimo ciężkich czasów wiy
tak zwanego "okresu minionf
6U maciej iu wygiuuaiu - Mj miast po wsiach Moi rozmów) s
i
p
Sfo9
-- 2t7
'J!?-Vra- A?
twierd-zil- i ze wynikało to gw mm
nie z faktu że ziemia iest mals MIS
urodzajna że wymaga innefo
oucaouzenia się wieiKiej nu1 wp 14
nawozów sztucznych itp No4?Mf
gospoaarze przeważnie z "wt% sów lub województw centralnyM
zniechęcali sie nmnnwnńzenii-msi- ?
i opuszczali swoie gospodarstw! S&f
Ten proces został już zahamowwk
ny Obok rolnictwa rozwiniefe%
iest rybołóstwo zarówno óziemmf
rolnych Je$aEgB
w tym województwie znaczny °Ka setek dawnych żołnierzy z woKsgOso
wództw wschodnich i południ}'
wnucnłinHninli D"arwećli OltSiB?! si
tutai gdzieniegdzie nawet nazflJV '
swoich dawnych wsi rgf Miał Szczecin również ambicjjjji
nunuraino uieracKie iec y"'fjSy£l
— jak i inne miasta — 0"an4SM
syrenich wdzięków Warszawy bmm
Jeśli Nowa Huta symbou'wfe
gwałtowny proces uprzemyspsgdf
wienia to Szczecin Gdynia fffflif
Gdańsk dokładając się do teffragl
walnie głoszą jednocześnie o %$W%-alny- m froncie morskim PopJlłJI
o tym że weszła na szeroMfft
światowe szlaki wodne Z wb8l&Sni
bandera i że -- dostarcza nntIJ1f państwom jednostek' morskich fcgf I to iest jedno z trwałych f§M
sia-głle-c
Msfam
E5 tlsydiWmmĘ
mwm&m
Object Description
| Rating | |
| Title | Zwilazkowiec Alliancer, July 19, 1958 |
| Language | pl |
| Subject | Poland -- Newspapers; Newspapers -- Poland; Polish Canadians Newspapers |
| Date | 1958-07-19 |
| Type | application/pdf |
| Format | text |
| Identifier | ZwilaD2000223 |
Description
| Title | 000259a |
| OCR text | r STR: 2 Sf IM 11 jlt li] ft lSl --i - Printed for ererj Wednesday ind Satodajr by: związkowiec" (The Alliancer) TeL LE 1-2- 492 POLISH ALLIANCE PRESS LIMITED aaux ZwlukU FoUŁOw w Kanadzie wyaawuny przez uyrezcjs rruow ' Rtyktor P Cldsowtkl Klar Drukarni K J Maiurkltwlci Kltr Adm ft Frlkka ' ' PRENUMERATA Roczna w Kanadzie _ $600 1 W Stanach Zjednoczonych Półroczna $350 Innych krajach $700 Kwartalna $200 1 Pojedynczy numer 10? 1475 Queen Stretł West — Toronto Ontario Authorised os Second Class Mail Post Office Department Ottawa irackie zaskoczenie Sytuacja w Iraku jest jeszcze płynna 1 przedwcześnie byłoby wyciągać ostateczne wnioski kreślić perspektywę dalszego rozwo-ju'wypadków Warto natomiast zastanowić się nad tym jak mogło dojść do tych wydarzeń jak to się stało że dosłownie cały świat został zaskoczony? Przecież jeszcze przed dwoma z góry tygodniami bawił w Londynie prem Said prowadził poufne rokowania z rządem brytyjskim uzgadniał plany dalszego działania mające na celu wzmocnienie Paktu Bagdadzkiego Ten stary doświadczony poli-tyk obdarzony przydomkiem lisa powinien niewątpliwie bardziej aniżeli ktokolwiek inny wiedzieć co w trawie piszczy Nie był to przecież żaden demokrata przywódca stronnictwa opierającego się na zwycięstwie wyborczym ale wschodni "polityk" któremu nie obce były żadne metody Miał szeroko rozgałęziony aparat policyjno-donosiciels- ki a obok wojsko ściślej dowódców których zmieniał dobierał według stopnia osobistego zaufania I ta właśnie siła okazała się jego i Iraku słabością Ten sam układ jaki istniał — i istnieje — w Iraku znajdu-jemy nie tylko we wszystkich krajach arabskich ale i w wielu innych Znamionuje on państwa rządzone systemem dyktatury Pozornie wydaje się to nieprawdopodobne niewiarygodne ze vten system posiadający jak wspomnieliśmy rozgałęziony aparat ! policyjny aparat stałego ucisku terroru znajduje się pewnego dnia w obliczu najzupełnie nieoczekiwanych wypadków Zdarza się że potrafi nad nimi zapanować Dzieje się to wówczas gdy ten aparat jest wysoce sprężysty bezwzględny i całkowicie lojalny wobec władców ale gdy i jego ogarnia rozkład gdy jest chociażby częściowo rozprzężony wówczas pada pod uderzeniem nieoczeki- - wanego przeciwnika ' Zewnętrznie nic nie wskazywało by przeciwnicy i rywale Saida zdolni byli do jakiejś akcji Przecież przez lata likwidował " ich Najmniejsza akcja opozycyjna spotykała się z natychmiastową odpowiedzią Said musiał jednakże doskonale wiedzieć że jego zaplecze jest jeszcze węższe aniżeli jego odpowiedników w innych państwach arabskich Sam fakt że przez tyle lat utrzymywał się prżywładzy odsuwając wszystkich innych wystarczał dla scemen-towąni- a bloku niezadowolonych u i Said jak każdy dyktator bagatelizował sygnały ostrzegawcze Był przekonany że stosując wypróbowane metody działania po-trafi opanować każdą sytuację A dlatego że nie posiadał zaplecza musiał stale manewrować Usadowienie się Nassera w Egipcie (proklamacja Zjednoczonej Republiki Arabskiej gwałtownie spo-pularyzowała osobę dyktatora egipskiego we wszystkich państwach ' arabskich Nasser stał się symbolem Nikt nie wdawał się w ' "szczegóły polityczne nie analizował jego przemówień Porywał owe masy wzniecił ogień nacjonalistyczny dumę narodową Nuri Said zrozumiał wprawdzie niebezpieczeństwo płynące z Egiptu lecz nie posiadał środków przeciwdziaania Znalazł się iv przymusowej sytuacji i deklarował nawet poparcie dla Nassera żąrówho w zatargach z Izraelem jak i z Wielką Brytanią i Francją ►-P-rzecież nacjonalizm rozdmuchany przez Nassera nie jest egip-skim lecz ogólno-arabski- m a ludność Iraku jest też arabską więc czym miał odpowiedzieć? Kultem monarchii? Ród Haszemitów ' -- zbyt rkrótko jest 'tam na tronie by stać się jakimś symbolem '- - zjednoczenia rozróżnienia Forma rządów w jednym i drugim "państwie niczym sie nie różniła' I 'tu' i tam decydują grupki r sprzyśiężenia W obu państwach jedyną realną siłę stanowi wojsko Hierarchiczna organizacja sił zbrojnych ułatwiła Saidowi pa- nowanie ale i doprowadziła do jego upadku Wystarczyło bowiem by -- zawiązało się tajne porozumienie grupy wyższych oficerów by ' podzielili między sobą zadania aby obalić rząd i ustrój Żołnierze wykonywali tylko rozkazy swoich przełożonych Postępowali tak -- jak 'czynią żołnierze wszędzie na świecie Tam gdzie społeczeń-- ' stwo nie ma wpływu na bieg spraw państwowych gdzie nie decy-duje o kierunku polityki nie wybiera swoich przywódców zawsze są możliwe podobne niespodzianki zaskoczenia Wielu dyktatorów runęło przecież na krótko-p- o zwycięskich plebiscytach co zebraniu milionów głosów! Wystarczył bowiem jeden gwałtowny zryw by rozwalić fasadę trwałości Nowa grupa spiskowców pozbawiona jest również szerokiego zaplecza a żywot jej może się zakończyć szybko i gwałtownie Ludność Iraku w dalszym ciągu bowiem jest(tylko przedmiotema nie podmiotem działania Wypadki" --wvtoku są świadectwem słabości każdego ustroju dyktatorskiego 'dowodzą iż każde zaskoczenie1 jest możliwe V Konwersja długów Rząd ogłosił wielką największą w dziejach Kanady operację finansową a mianowicie konwersję zadłużenia państwowego w wysokości $6500000000 ' Nataką sumę znajdują się obecnie w rękach około 2000000 indywidualnych posiadaczy i spółek obligacje pożyczki wojennej - t zw Victory Bonds Obligacje te są oprocentowane na około 3% i -- płatne są w ciągu najbliższych 8 lat w tym wartości $1500000 w bieżącym roku a $1000000000 w następnym Rząd postanowił przedłużyć okres wykupu tych wszystkich obligacji podwyższając jednocześnie stopęprocentową aż do 45% Ponadto każdy posiadacz obligacji otrzyma pewną sumę wyró-wnawczą premię za przedłużenie swoich obligacji ściślej za ich konwersję to znaczy zmianę na inne obligacje Cała operacja ma jednak charakter dobrowolny to znaczy że właściciele obligacji mogą skorzystać z oferty rządowej a mogą --również zatrzymać obecne a więc zrealizować ję w określonych terminach Jaki jest cel tej operacji wymiany obligacji? Z wyjaśnień prem Diefenbakera i min skarbu Fleminga wynika że zmierza ona do uzdrowienia rynku finansowego do idiuuuuwtuud leuucuuji Miuacyjuycu uo umożliwienia powaznycn inwestycyj państwowych i samorządowych Czynniki rządowe wywodzą że przez odroczenie spłaty około 40% wszystkich długów państwowych otworzy rynek dla nowych mniejszych pożyczek czy to rządów prowincjonalnych czy władz samorząaowycn irzeoa Dowiem mieć na uwadze że wielkie pożyczki organów publicznych są głównie pokrywane przez banki spółki finansowe towarzystwa ubezpieczeniowe itp Z chwilą więc gdy rząd federalny nie wystąpi z nową pożyczka a dawne długi państwowe ulegają niejako czasowemu' zamrożeniu rynek finan-sowy będzie w stanie dostarczyć gotówki na pokrycie projekto-wanych pożyczek dla szeregu robót inwestycyjnych Rząd fede-ralny natpmiast na pokrycie swoich potrzeb będzie-móg- ł korzystać z ustJaawkowwioęc przzetewgiodzwiaynnyickha krzreąddytnóiwe rozzpBisaanłkunowKeajnapdoyżyczki lecz przeprowadza zmianę dawnej i mianowicie Victory Bónds Tylko posiadacze tych obligacji mogą skorzystać z oferty rządowej Mogą i powinni Oferta ta bowiem jest wysoce dla nich korzy-- 1 stna' a jednocześnie przyjmując ja spełniają obowiązek obywatelski Udomodżalliswzeiagjoą raokzcwjęojuzmiierrozzabląucdaowdyo oKżaynwaidenyia życia gos-podarczego Zjazd łłumaczy w Warszawie 2bm w Pałau Kultury i Nau-- " ki odbyło się uroczyste otwarcie I Międzynarodowego Zjazdu Tłu-maczy Literatury Pięknej Ziazd otworzył prezes Polskiego PEN- - Cliibu JanParandowski ' Pierwszy Międzynarodowy ZjazdTiumdczy Literatury Pie-Jcnelizorganizow-any został dzie-- Jfts inicjatywie polskieeo PEN- - "Clubu- - i dlategcL też odbywa sie ortt"w"tWarszawie Bierze w nim ~lidziałponad}'5p -- przedstawicieli 16 państw a przedstawiciele dal szych 4 państw znaidują sie jesz-cze w drodze Zjazd trwać będzie do 2 bm Tematyka obrad obejmuje na-stępujące zagadnienia: 1 rola tłumacza literatury pię-knej w literaturze współczesnej i zbliżenie między narodami: 2 or-oblem-y sztuki'-- i teorii przekładu 3 problemy zawodowe tłuma-czy 4 środki poełebiania między narodowej wymiany literackiej WACŁAW BIEDRONKA żółtego złocistego piasku jest pełno na rozległych pustyniach Bliskiego i Dalekiego Wschodu i nie jest on błogosławieństwem nie daje środków do życia Ale są tereny pustynne bardziej warto-ściowe aniżeli najbardziej żyzna ziemia aniżeli wielkie fabryki ani-żeli kopalnie złota i diamentów Bo gdzieniegdzie piaski kryją wielkie bogactwa pokrywają po-kłady płynnego paliwa: nafty Irak jest takim państwem pu-stynnym żyjącym z nafty To jego krew biegnąca przez żyły a ze jest to płyn posiadający ogromne zna czenie dla gospodarki narodowej każdego państwa płyn dający ol brzymie dochody płyn niezbędny cna każdej machiny wojennej — losy Iraku nie były obojętne dla wielkich mocarstw Każde z nich chciało sobie zabepieczyć możliwie największe wpływy to jest ustano wić kontrole nad źródłami nafty Obszar Iraku wynosi 116600 mil kwadratowych na których mieszka około 5 milionów ludności Około 3500000 jest wyznania mahome- - tańskiego ponad 100000 należy do wyznań chrześcijańskich a pozo-stali do różnych sekt Znakomita większość ludności jest arabska nie brak jednak i mniejszości w tym bardzo wojowniczych szczepów górskich jak Kurdowie Ci nie są ani Arabami ani — co istotniejsze — zwolennikami państwa irackie-go Podobnie jak i ich bracia po stronie perskiej nie przestają walczyć o własne prawa narodowo-ściowe własny organizm pań-stwowy Jak wiele innych państw tego rejonu Irak jest młodym tworem a narodziny jego są jak najbar-dziej ściśle związane z wielką po-lityką a przede wszystkim z Wiel-ką Brytanią Ona bowiem stała u kolebki tego państwa Legendarna postać wywiadu bry tyjskiego płk Lawrence (Lawren-c- e of Arabia) nie był ojcem Iraku ale jego działalność spowodowała narodziny tego państwa Musimy się więc cofnąć nieco wstecz by móc jaśniej zrozumieć ostatnie wypadki Dla Wielkiej Brytanii akcja wo-jenna w latach 1914—1918 prze-ciwko Turcji miała przede wszyst-kim jeśli nie głównie na celu oderwanie od niej krajów arab-skich i udaremnienie by nie stały się one terenem ekspansji niemiec kiej Polityka niemiecka w tym okresie streszczała się w sławnym wymownym projekcie kolei żelaz-nej "Berlin— Bagdad" Oznaczało to hic tylko zagrożenie brytyjskiego szlaku do Indii ale usadowienie się na trasie w miejsce słabej Turcji silnych Niemiec Było to dosta-tecznie ponure widmo wymagają-ce zdecydowanego przeciwdziałania a do tego jeszcze aocnoazua i nafta Polityka brytyjska szukała so juszników terenowych i Znalazła ich w ambitnych ale biednych szejkach arabskich podwładnych ówczesnego wielkiego imperium ottomańskiego Nie wszyscy oni byli w złych stosunkach z szachem tureckim Wręcz przeciwnie wielu (dokończenie 7 słr 1) Gdańsk" w odróżnieniu od Gdy-ni znalazł się w ruinach j zglisz-czach I nie tyle bezpo-średnich działań wojennych ile następstw tragicznego zbiegu o-koliczn- ości niemiecka uszła z Gdańska na długo przed wkroczeniem wojsk sowieckich Miała świadomość swoich zbrod-ni wobec Polski i wolała nie spot kać się z gospodarzami Gdy w opustoszałe miasto pocisk zapalający nikt nie gasił a płomień przerzucał się z bu-dynku na budynek W ten spo-sób ognia padły całe uli-ce Zmieniające się oddziały woj-skowe koczujące w ocalałych bu-dynkach napewno nie otaczały ich opieką wielu Gdańsk po objęciu przez admini-strację polską znajdował się w takim samym jeśli nie gorszym stanie jak Warszawa Tu i tam o- - calałv całkowicie jakieś dzielni-ce bloki czy poszczególne domy ale całość p"rzodstawiała potwor-ny obraz Zresztą po dzień Gdańsk nie wyleczył się jeszcze z tvch ran się jed-nak metodycznie z upadku i po-woli przybiera obraz jeszcze piękniejszego aniżeli miasta I tutaj grupy spe- cjalistów z miłością do tradycji wiernie odtwarzają przeszłość ar- chitektoniczna pomniki związku i przynależności do Rzeczypospo-litej Polskiej Trudno byłoby właściwie mówić oddzielnie o i Gdyni gdyż gospodarka admi-nistracja tych miast jest ściśle zespolona Doszedł trze-ci ipartner: Sooot i mamv "trńi mieście" Rozciąga sie na olbrzy "ZWIĄZKOWIEC" LIPIEC (Jury) Sobota 19 — 1958 m pobierało wysoki" uposażenia po-siadało swobodę działania na swo-ich terenach Turcy bowiem nie wielkich tendencji cen-tralistycznych ani zbytniego zain-teresowania rozległymi terytoriami arabskimi Brytyjczycy szukali więc tych którzy mieli porachunki ze Stambu-łem Oczywiście takich nie brakło W formowaniu frontu antytureckie-g- o odegrał główną rolę płk La-wren- ce młody archeolog brytyjski obdarzony olbrzymim talentem po-litycznym Znał nie tylko wspania-le język arabski lecz musiał żyć jak każdy syn pustyni Tym wła-śnie zjednywał sobie przyjaciół tym górował nad wszystkimi inny-mi Europejczykami rożnymi agen-tami państw europejskich działają-cych na tym terenie Lawrence zorganizował lotne od-działy bojowników arabskich pro-wadząc ataki na linie komunika-cyjne zaopatrzeniowe Turcji i jej sojuszników Jego najbliższym współpracownikiem i serdecznym przyjacielem był rówieśnik młody emir Fajzal z rodu Haszemitów młodszy brat emira Abdullaha póź-niejszego króla Transjordanu Oczywiście współpraca nie była bezinteresowna lecz opierała się na konkretnych zobowiązaniach rządu brytyjskiego Londyn zapo-wiadał poparcie Haszemitów w ich dążeniach do usadowienia się na tronach państw arabskich które miały powstać na gruzach ottomańskiego O tym że istniały bardziej so-lenne bardziej obowiązujące tajne układy między Wielką Brytanią a Francją w sprawie podziału tych terytoriów nie wiedział ani płk La-wrence ani tymbardziej jego arab-scy przyjaciele Jest wysoce czy Bry-tyjczycy w tym czasie w ogóle pro-jektowali zorganizowanie państwa Iraku — walczyli bowiem przede wszystkim o źródła naftowe I naj cięższa batalia - rozegrała się na różnych tajnych konferencjach o łup w postaci akcji towarzystwa naftowego kontrolowanego przez Turcję i Niemcy Walka ta trwała jeszcze długie lata po zakończeniu wojny gdyż iiStany Zjednoczone zgłosiły swoje prejensje Co prawda nie rząd lecz amerykańskie spółki naftowe I wymusiły one od rządu brytyjskiego sprzedaż znacznego portfelu akcji Młody Fajzal chciał zostać kró lem Syrii i znalazł się zresztą w Damaszku przed Francuzami Pa ryż jednak nie był skłonny pogo dzić się z faktami dokonanymi ale powoływał się na ukła-du z Londynem Rozczarowany i zawiedziony Fajzal musiał opusz-czać Damaszek Wówczas to rząd brytyjski skierował go do Bag dadu Z początku władza jego była czysto tytularna Naprzód stanął na czele rady państwowej spełnia-jąc rolę niby prezydenta u boku brytyjskiego Wysokiego Komisa-rza faktycznego władcy nowoutwo-rzonego państwa W sierpniu 1921 r w wyniku plebiscytu Wysoki isJS£Fi ejisFb gcoćśs ecj&rs l WYCIECZKA S0 P@LSKI wskutek Ludność padł pastwą Zdaniem wojennych Dźwiga bodajże da-wniej ujawniali impe-rium wątpliwe brzmienie różni się Jest rezerwuarem mie-szkaniowym najpiękniejszym nadmorskim miejscem odpoczyn-kowym uroczym schroniskiem przed hałasem' codziennymi kło-potami Naturalnie tylko w lecie gdyż w innych porach zmienia się na komfortowy ośrodek mie-szkaniowy Tam też wyrosły no-we dzielnice mieszkaniowe prze-ważnie jednorodzinnych domów W czyim sa ręku? Ano różnych ale bez uciążli-wych poszukiwań łatwo ustalić że powstały one z kapitałów ma-rynarzy i innych pracowników morskich Bezpośrednich i po- średnich' Naturalnie przesadą byłoby twierdzić iż ten został zdobvty zawsze w sposób bardzo legalny Lecz to jest in-na sprawa i nasza -- "Trójmieście'-' liczy obecnie 400000 ludności a mianowicie Gdańsk — 200000 Gdynia — 130000 i Sopot 70 000 Niemcy iak już wspomnieliśmy uciekli Pozostało zaledwie kilka starych rodzin gdańskich Nowa ludność — oczywiście poza Gdynia do której powrócili wszyscy dawni mieszkańcy składa się głównie z przybyszów "zza Buga" — jak mówią Pozostali też naturalnie autochtoni: Inteligen-cja kaszubska wydaje własny dwutygodnik o bardzo ograniczo-nym bo 4000 egzemplarzy Gdańsk jest mózgiem "Trój-mieścia- " Tuta i bowiem mieszczą się wyższe uczelnie instytuty i zakłady naukowe Politechnika otrzymała poważny zastrzyk ze Lwowa przyjmując poważne gro no proiesorow i pracowników naukowych Z tej uczelni wyszła mim ODszarze tworzącym prze- - młodych specjalistów ciez jedność Naturalnie Sopot dzięki którym" rozwijają się stocz Komisarz proklamował emira Faj-zal- a pierwszym królem Iraku W istocie jednak królem uczy-niła go Gertrudę Bell również ar-cheolog brytyjski świetna znaw-czyni terenu główna ale i nieofi-cjalna reprezentantka brytyjska w tym terenie Zajęła przy Fajzalu miejsce płk Lawrence i az do koń-ca swojego życia — zmarła w Bag-dadzie 12 lipca 1927 r — pozo-stała doradcą i rzecznikiem Irak znajdował się jednak pod mandatem brytyjskim w ten spo-sób Wielka Brytania zabezpieczyła sobie pełną kontrolę oraz czas na zorganizowanie odpowiednich władz terenowych z udziałem ludości tu bylczej Przecież dotychczas nie istniało pojęcie narodowości irac-kiej Ludność tego państwa niczym nie różni się od ludności sąsiadu-jącej Syrii czy Transjordanu Bry-tyjczycy utrzymywali w Iraku gar nizony wojskowe ekipy wszelkiego I rodzaju ekspertów no i oczywiście mieli swoim ręku źródła naftowe i rafinerie W październiku 1932 r Liga Na rodów na wniosek Wielkiej Bryta-nii uznała jej mandat nad Irakiem za skończony i przyjęła to państwo w swoje szeregi Tym samym Irak stał się niezależnym suwerennym państwem Oczywiście z wszystki-mi zastrzeżeniami jakie należy sto-sować d:o tak młodego małego i dość sztucznego tworu państwo-wego W istocie była to niezależ-ność pod opiekuńczymi skrzydłami Wielkiej Brytanii która traktatami zapewniła sobie odpowiednie sta-nowisko i wpływy Gwałtowna śmierć z rąk zama-chowców rywali nie należy do wy-jątków w świecie arabskim Wolno by nawet zaryzykować twierdzenie że należy to do lokalnych tradycji obyczajów Nie wierzy się przede wszystkim w naturalą śmierć możnych Gdy w 1933 r zmarł nagle w Szwajcarii król Fajzal utrzymywano że został otruty przez rywali A gdy następ-nie dnia 4 kwietnia 1939 r zginął w wypadku samochodowym młody król Ghazi rozeszła się wieść e wypadek nie był dziełem przypad-ku lecz został zorganizowany Straty powodziowe Polsce Powodzie huragany gradobi-cia i pożary spowodowały w I połowie br straty oceniane na ponad 768 min zł Są one prze-szło dwa razy wyższe niż zni-szczenia wyrządzone przez klęski żywiołowe w ciągu ub r Do sumy tej nie wliczono jesz-cze strat szacowanych wstępnie przez PZU na ponad 50 min zł jakie wyrządziła powódź i opady gradowe w ostatnich dniach czerwca br w województwach: opolskim wrocławskim i zielono-grski- m Bardzo duże straty poniosła wieś w uprawach roślinnych Po-nad 162 tys gospodarstw zgłosiło szkody wyrządzone przez powo-dzie i gradobicia za co ubezpie-czeni otrzymają ok 160 min zł W pierwszej połowie br zareje-strowano ok 145 tys różnych lnie polskie szczecińskiej spotkałem W tych stoczniach buduje się wielkie oceaniczne jednostki Mają one zamówienia aż do 1960 r i mogłyby otrzymać jeszcze więcej I dlatego też ciągle pla-nuje się ich rozbudowę Buduje się flotę handlową i rybacką statki oceaniczne i przybrzeżne — A skąd tylu specjalistów? W słyszę huragan śmiechów — Wyszkoliliśmy wychowali-śmy Proszę nie zapomnieć że jednak minęło już 13 lat od za- kończenia wojny Napewno pra-cowaliśmy z początku kiepsko a-l- e ta skromna kadra jaką mieli-śmy przed wojną dokonała cu-dów Dwoiła sie i troiła Niektó-rych robotników przeszkoliliśmy w ZSRR I wszysko to szło pioru-nem Pokazaliśmy że potrafimy sobie sami dać radę bez dorad-ców ze starych narodów mor skich Z taką sama opinia spotka-łem sie w Szczecinie Obroty te go portu są największe równają sie bowiem obrotom Gdańska i Gdyni a nawet są wyższe Cały handel z skandynaw-skimi idzie przez Szczecin Jest on również głównym portem wę- glowym Z dwóch dawnych stoczni nie mieckich jedna została odbu-dowana a właściwie na nowo zbudowana Wre tam jak w ulu Cały teren jest w ruchu gdvż wznosi się dalsze budynki wid-nieją szkielety stalowe drueiei stoczni Stocznia w Szczecinie ma do 1965 r Dotych czas budowała jednostki o mniej-szej wyporności a przy stąpiono do konstrukcji iedno-- sieK o wyporności 16000 ton btocznie polskie maia zamó wienia z różnych państw Jed: nym z ostanich klientów jest np Brazylia Na terenie stoczni Zagadkowa śmierć króla Ghazi wy wołała rewoltę w Iraku a w czasie krwawych zamieszek zginął konsul brytyjski w Mossulu Utrzy-mywała się bowiem wśród pewnej części ludności opinia ze Ghazi za-mierzał prowadzić odmienną od oj-ca politykę że szukał większej sa-modzielności i kontaktów z Niem cami Następcą jego a więc trzecim kolejnym królem został 4-let- ni syn Fajzal W tych warun kach władza przypadła wujowi księciu Abdul Illah którego pro-klamowano regentem Trudno oczywiście mówić o dzia-łaniu w Iraku szerokich mas stron-nictw politycznych gdyż mamy zazwyczaj do czynienia z małymi lecz wysoce ambitnymi grupami w których wyżsi wojskowi odgry-wają decydującą rolę Każdy z ambitnych polityków czy wojsko-wych szuka jakiegoś oparcia ze-wnętrznego Na tle rywalizacji do chodzi do przewrotów zamachów zabójstw itp Abdul Illah znalazł swojego naj groźniejszego rywala w osobie Li Raszida którj w oparciu o Niem-ców usiłował radykalnie zmienić kierunek polityki Brytyjczycy je-dnak nie wahali się długo i zbroj ną ręką zlikwidowali powstanie W dniu 1 kwietnia 1941 r książę Ab-dul Illah potajemnie opuścił Bag-dad wywożąc jednocześnie najcen-niejszy skarb to jest nieletniego króla Fajzala II by 22 maja tegoż roku powrócić po całkowitym zgnieceniu powstania i Raszid zawisł na szubienicy A cień tej szubienicy spoczywał na niejednym posunięciu politycznym regenta który na tym stanowisku pozostał do dnia 2 maja 1953 r a więc dnia pełnoletności 18 roku życia króla Fajzala Nie skończyła się jednak jego rola polityczna gdyż właśnie ksią-żę Abdul Illah był duszą prozacho-dniej polityki Iraku należał do najwierniejszych sojuszników bry-tyjskich Przypłacił za to życiem Zlikwidowała go grupa młod-szych ambitnych oficerów takich samych których przy pomocy złamał w maju 1941 r Nie jest to zapewne ostatni roz-dział historii burzliwego kraju posiadającego naftę Bo nafta pachnie krwią w wvnadków strat w pogłowiu zwierząt gospodarskich Z tego tytułu PZU wypłacił ok 364 min zł odszkodowań Tegoroczne kie-ski żywiołowie poważnie zni-szczyły również ponad 23 Zniszczenia te osza-cowano na blisko 103 min zł Straty w mieniu oce-nia PZU na ok 141 min zł WZROST PRZESYŁEK W ciągu pierwszych 5 miesię-cy br nadeszło ogółem do Pol-ski 15 min paczek z czego 1200 tysięcy — drogą a reszta — drogą morską W porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego stanowi to wzrost o 60 tys paczek Drogą lądową najwięcej przesyłek wpłynęło w marcu — 76535 dużych paczek i 162782 tzw "listówek" (fCsujłaiK) e&sjiscrs (fCsora śtozya (fcora (fŁcara pożaru jeszcze kapitał Kaszubi na-kładzie plejada budownictwo wodne dwóch odpowiedzi państwami obecnie państwa Bry-tyjczyków budynków ruchomym lądową inżynierów egipskich przejmu-jących statki wykonane dla Egiptu Szczecin najmłodszy brat jest też i miastem młodych ludzi wielce ambitnych Cała admin-istracja państwowa i gospodarcza znajduje się w rękach ludzi któ-rzy ledwie przekroczyli 30-tk- ę Na około 260000 ludności po- nad 40% jest w wieku do lat 18 Czynnych zawodowo jest ponad 100000 co również jest bardzo wysoką normą Całkowicie zniszczoną była tyl-ko dzielnica przyportowa dolna część miasta Jest ona w dalszym ciągu w gruzach ale prowadzi jakieś roboty Natomiast odbudowano zniszczone domy w innych dzielnicach oraz wznie-siono szereg nowych Największy wysiłek włożono w odbudowę portu nadbrzeża i linii kolejo-wych Sieć kolejowa tak istotna dla żvcia każdego portu została znakomicie rozszerzona Wszyst-kie urządzenia portowe są nowe jak mnie zapewniano pochodze- nia amerykańskiego Podobnie jak w innych miastach Ziem Za-chodnich tak i w Szczecinie ma-my do czynienia z nowa ludnoś-cią Pochodzi dosłownie z wszyst- kich stron Polski w tym wcale poważny odsetek z Poznania w di sza wy i wojewoaztw cen-tralnych Zdumiewające jest że w Szcze- cinie stosunkowo szybko wytwo- rzył sie lokalny patriotyzm Być może jest on nieco sztuczny a-l- e niewątpliwie istnieje A zwa-żywszy tak wielki odsetek mło-dzieży trzeba zakładać że nie- bawem znajdzie on prawdziwe rseilanlinee podstawy Zakorzeni się Jakkolwiek Szczecin jest mia- - Ąienrwyoitnie przemysłowym — a może właśnie dlatego — posfa-- ' da huty fabryki motorów mo Wieści z Polski EGZAMINY DO SZKÓŁ WYŻSZYCH Od 2 do 15 lipca trwały szkołach wyższych egzamuj waicuiic riLysmuiin in „ fflji: noAłpm nlf 49 tuć mlnj! Łt SM o 45 tys mniei niz w ™v L ki ełvm m Kobiet zgłosiło się ponad % fm vDularnj e wswrojdni knohŁiipctguicnie„vth CTSjS -- - — -- w om M Ml rfA'1G medyczne (60 proc spośród Q '§t ayaaiow na AKaaem p iu kWi czne) "cu' m Ilość miejsc we wszystkich linrtA minnh ! m nn_Ł i " i kuiieimcuusczukójił awrtyystyyciznnyc(hZ) wwyynka si ponad 20 tys a więc na jedno nncjsuc jjiyudua i Kanoydatół W Warszawie składało w śrn pisemne egzaminy około 8 tysif Wj arsmzauwu ski pioubuiuł wunitwymersyrtoebt zdaje się swój rekord — 0 przy jęcie stara się tu około 3 tysiące osób KOSZTOWNE POŻARY Spłonęły Zakłady Przemyśla weniidiiegu w ŁlucienCU (woj i nuaiicuiuoiuc ugien powstał Drzif głównym wejsnu na oddziijfi'' zgrzemareK vo a min płomie-- P nie objęły wszystkie hale dukcyjne Mimo natychmiaskf wej akcji ratowniczej nie udalof A się mc uiaiuwac aiKOWltemi6 zniszczeniu uległy gotowe arty kuły (pledy koce) Straty sięgaU ponau ni min zi W Pełnicy (pow świdnkai spłonął doszczętnie młyn pan siwowy siraiy ODiicza się m przeszło 5 min zł Dochodzenie prowadzi komisia złożona przedstawicieli Komendy Glo-- I wnej Straży Pożarnej i prokura tury w ourazu pow Łapy w za budowaniach gospodarskich A dama Grabowskiego wybuchł po--R żar który szybko przerzucił siff na inne budynki Łącznie spłonę-- p iy zaouaowania m gospodarzy! mianowicie 4 budynki mieszkał ne 14 stodół 15 chlewów na rzędzia rolnicze i sprzęt domo wy oraz znaczna ijosć inwenta rza Żvwe20 Poszkodowani nkr ślają straty na ponad milion i §$t nymyn puzaru iroiycnczas me ustalono TOW IM M KONOPNICKIEJ 11 bm powstało w Warszawie TnWnr7Vctwn im iAxTaoiimłii iTiuTininUntnJnutr cjpf- - Wytyczyło ono sobie jako cel ĘŚ% działalności szerzenie kultu twór łtf czości wielkiej autorki UDorzał SM? kowanie jej muzeum w Żarnon ĘĘm cu fundację pomników i tablit $$fi pamiątkowych w miejscach zwią Mfff -- anvch z iei osobą Postanowiom WfM także popierać prace naukowi fM% związane z twórczością poetki 'wMi NOWE ŹRÓDŁA NAFTOWE W wyniku prowadzonych prat $?!): nnszi]ktwnwP7Vfh nn PnHtarm fUa? r - -- ~ wŁ U A WM ~~1V ciu odkryto nowe złoża TopymrSm towej w okolicach Ustrzyk Doi nych W rpinnio rvm ThnHnwnTin nn SMrwii -- — J-- -- kJHI UkfMUW IM1V - 'łS we szvby naftowe i przystąpiono MM ich eksoloatacii Jak wvka2UPfe i i Ł "j5rt(25"3' ią Daaania geologiczne roDoni®&© sI ne piaskow—ce —c'iągną' się niM- Si'Ą1'PfJRft przestrzeni kilkunastu kilomeMs trow Wkrńtrp nryustnni sifl di Si'£a budowy dalszych szybów i wier m ceń poszukiwawczych '$M$M js-sc- rS ezs&ćSt fc_ciU£Fł (fCŁsu csndjj tfca fĘ dziś dziś Gdańsku nie jego już zamówienia tys dwa tam tocykli nawozów sztucznych Kjfefl mentownie itp — pełno tut# zieiencuw miejsc spacerowym — lo idealne miasto dla dzie ci — objaśniała młoda M Irrt 1 £ — _l_x_-ł- _ T)n na uwujga iiimeuucn uzieci " ' znanianKa uayby mnie iw innePO wiaynłn 7P S7Pzeń ¥ nem to ten fakt przemawiałby U śrm do mi mai J_:_~: vM juz nip za rnmnswtHpnipm wirr tvvj tn mipwśrie rłl'M M inni rozmówcy zapewniali iui że ruch odpływowy był tutaj n :Wm znaczny mimo ciężkich czasów wiy tak zwanego "okresu minionf 6U maciej iu wygiuuaiu - Mj miast po wsiach Moi rozmów) s i p Sfo9 -- 2t7 'J!?-Vra- A? twierd-zil- i ze wynikało to gw mm nie z faktu że ziemia iest mals MIS urodzajna że wymaga innefo oucaouzenia się wieiKiej nu1 wp 14 nawozów sztucznych itp No4?Mf gospoaarze przeważnie z "wt% sów lub województw centralnyM zniechęcali sie nmnnwnńzenii-msi- ? i opuszczali swoie gospodarstw! S&f Ten proces został już zahamowwk ny Obok rolnictwa rozwiniefe% iest rybołóstwo zarówno óziemmf rolnych Je$aEgB w tym województwie znaczny °Ka setek dawnych żołnierzy z woKsgOso wództw wschodnich i południ}' wnucnłinHninli D"arwećli OltSiB?! si tutai gdzieniegdzie nawet nazflJV ' swoich dawnych wsi rgf Miał Szczecin również ambicjjjji nunuraino uieracKie iec y"'fjSy£l — jak i inne miasta — 0"an4SM syrenich wdzięków Warszawy bmm Jeśli Nowa Huta symbou'wfe gwałtowny proces uprzemyspsgdf wienia to Szczecin Gdynia fffflif Gdańsk dokładając się do teffragl walnie głoszą jednocześnie o %$W%-alny- m froncie morskim PopJlłJI o tym że weszła na szeroMfft światowe szlaki wodne Z wb8l&Sni bandera i że -- dostarcza nntIJ1f państwom jednostek' morskich fcgf I to iest jedno z trwałych f§M sia-głle-c Msfam E5 tlsydiWmmĘ mwm&m |
Tags
Comments
Post a Comment for 000259a
