000200a |
Previous | 8 of 12 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
|
This page
All
|
'mmmm mlimWM - 'sffiis fol1 WWWFfu w ! i S? t ffi T3V Sllra 18 miwiWl mmwmm Witas tiAJSłHfr ffiłfYj -- (i B tii4 MiitEaTitr is MiE#Mf Wili IM fi 83 iii II ii irril1II ' W zakładach naukovych Sta-nów Zjednoczonych i Rosji trwa-ją wytężone prace nad rozwią-zaniem problemu podróży czło-wieka w przestrzeń międzypla-netarną W niedalekiej zapewne przyszłości te prace zostaną uwieńczone sukcesem Warto jednak przypomnieć że w bie-żącym roku mija zaledwie 175 lat od chwili kiedy pierwszy człowiek uniósł się w powietrze Pewnego jesiennego wieczoru w r 1783 król Francji Ludwik XVI wraz z królową i swoją świtą przechadzał się po ogrodach pała-cu w Wersalu gdy z pośpiechem nadbiegł dworzanin: — Tzej ludzie przybyli z Pary-ża i proszą o posłuchanie u Waszej Królewskiej Mości '— powiedział — Cóz to za jedni? — zapytał król — 0 dwóch już Wasza Królew-ska Mość słyszał Są to bracia Mongolficr Król skinął potakująco głową i zapytał o nazwisko trzeciego — Miody chemik z Królewskie-go Muzeum — monsieur Pilatre de Rozier — wyjaśnił dworzanin Józef i Stefan Mongolfier byli rzeczywiście dobrze znani królowi Ich ojciec fabrykant papieru w Annonay dostarczał dla dworu materiałów piśmiennych O obu braciach i wynalezionym przez Ich ojciec fabrykant papieru w ryżu Historia tego wynalazku była istotnie niezwykła a zaczęła się w listopadowy wieczór 1782 roku gdy bracia siedzieli w swoim miesz-kaniu przy płonącym kominku i patrząc na dym unoszący się do góry zastanawiali się nad proble-mem dotychczas nie rozwiązanym przez uczonych — Gdyby dym i ogrzane powie-trze które wKlzimy teraz uchodzą-ce do komina dały się w jakiś bposób ujarzmić czy tkwiąca w nich energia byłaby zdolna unieść cokolwiek w powietrze? — zasta-nawiał się Józef PRÓBA W POKOJU Stefan przypuszczał że do tego celu można by użyć kulistych torb papierowych które by miały otwór u dołu Postanowili wypróbować pomysł Stefana i przygotowali od-powiedniej wielkości torby oraz ogrzewacz wypełniony sianem i wełną Przy pierwszej jednakże próbie okazało się że nie można utrzymać papierowego balonu nad zapalonym ogrzewaczem W tym momencie sąsiadka braci Mongol-fier wdowa po kupcu mieszkają-ca naprzeciw spostrzegłszy dym unoszący się z otwartych okien ich mieszkania przybiegła zobaczyć co się dzieje Praktyczna kobieta na-tychmiast znalazła dobry sposób utrzymania próbnego balonu nad ogniem za pomocą sznurów przy-twierdzonych do ogrzewacza Z chwilą gdy ów papierowy balon był już dostatecznie wypełniony ogrza-nym powietrzem odcięto sznury U a balon — ku zdumieniu obecnych — uniósł się do pułapu izby Ten prymitywny eksperyment stał się początkiem podboju po-wietrza przez człowieka Wkrótce bracia Mongolfier spo-rządzili znacznie większą torbę pa-pierową którą w podobny sposób wypuścili na otwartym terenie do wysokości 600 stóp W następnych próbach pierwszymi żywymi istota mi któro przy pomocy wynalazku człowieka uniosły się w powietrze były owca kogut i kaczka Umiesz czone w wiklinowym plecionym koszyku przymocowanym u dołu Dróbneeo balonu uniosły się na wysokość kilkuset stóp a gdy po-wietrze w balonie ostygło bez szwanku powróciły na ziemię ZGODA KRÓLA Coraz precyzyjniej ulepszana konstrukcja balonu stworzyła po-kusę aby z kolei człowiek spróbo-wał pierwszego lotu w powietrze Kto ma być tym pierwszym wy-brańcem losu który wzniesie się nad ziemię? To ważne pytanie mógł — według braci Mongolfier — rozstrzygnąć jedynie król i w tym celu przybyli do Wersalu pro-sząc o posłuchanie Wysłuchawszy przedstawionych mu argumentów król miał jednakże wątpliwości czy ktokolwiek uniesiony w balonie nad ziemię zdoła bezpiecznie i ca-ło na nią powrócić Wobec tego wysunął propozycję aby do pierw-szej próby użyć więźniów krymi-nalnych przebywających w wię-zieniu paryskim skazanych na śmierć Ich życie jest i tak przesą dzone Zanim bracia Mongolfier zdołali na słowa 'króla odpowie-dzieć młody de Rozier który do tej pory milczał wysunął się i sta-nął przed królem — Wybacz nioją śmiałość Miło-ściwy Panie — powiedział — ale zaszczyt zdobycia pierwszeństwa w locie ponad ziemią jest tak wielki że nie może przypaść zbrodnia-rzom Proszę o pozwolenie abym mógł sam tę pierwszą próbę po-djąć Król widząc jego zapał z uśmie-chem wyraził swoją zgodę Balon braci Mongolfier przezna-czony do 'pierwszego lotu człowie-ka był znacznie większy niż po-przednie Zewnętrzna jego pokry-wa sporządzona została ze specjal nie impregnowanego płótna ' wy-ścielona od wewnątrz grubym pa-pierem wykonanym w fabryce ( dochodziła do 60 tys stop sze-ściennych Po całkowitym wypeł-nieniu nagrzanym powietrzem miał wysokość 70 stóp osiągając w największym rozszerzeniu śre-dnicę 50 stóp zwężającą się przy szyi dolnego końca do 15 stóp We-wnątrz dolnego otworu przymoco-wane zostało wielkie palenisko za pomocą grubych sznurów od ze-wnątrz zawieszono plecioną koszy-kową platformę przeznaczoną dla POLSKI PROGRAM RADIOWY "SYRENA" Niedziela Stacja Fela 9—10 rano CKTB 620 29'Humbercrest Blvd RO 9-9- 1 75 (wifcz) lub "Związkowiec" LE 1-2- 491 Sprowadzajcie Krewnych do Kanady Moioclo teraz sprowadzić takie BRACI I SIOSTRY Z POLSKI Zwróćcie się do nas po informacje osobiście lub listownio DOMINION TRAVEL OFFICE LTD 55 Wellington West — Toronto Ont — Tel EM 6-64- 51 (dawniej 68 Wellington West) Kierownik: S HEIFETZ NOTARIUSZ PUBLICZNY PACZKI PEKAO DO POLSKI — WYSYŁKA PIENIĘDZY DO WYBORU ODBIORCY — PASZPORTY I WIZY DO POLSKI I USA TŁUMACZENIA DOKUMENTÓW — Wszystkie jeżyki Akt darowizny pełnomocnictwa i inne notarialne dokumenty p 811 Oueen Si W EM 4-55- 74 wysyła do Kraju: KUPONY DO WYBORU PK0 od 5 dolarów w górę Wymienialne na iowary PKO lub na złote po około 35 złotych za dolara Paczki żywnościowe PKO Materiały PKO samochody motocykle rowery i setki darów PKO które płacą cła Obsługa szybka i sprawna Korzystajcie z usług NAJWIĘKSZEJ I NAJSTARSZEJ POLSKIEJLHRMY PACZKOWEJ W KANADZIE 28-- W pieni szego "pilota" który miał podsycać ogień na palenisku do-sypując widłami wiązki przygoto-wanego w tym celu siana PAMIgTNA DATA 15-g- o października 1783 roku Pi-latre de Rozier' blady ale spokoj-ny stanął na platformie i dał znak ręką' aby rozluźnić sznury przy-trzymujące balon W tym pierw-szym eksperymencie długość sznu-rów pozwalała balonowi osiągnąć wysokość 100 stóp Po chwili balon począł unosić się lekko ku górze i zawisnął na wyprężonych sznu-rach nad głowami zachwyconego tłumu widzów Przez pięć minut de Rozier utrzymywał balon na tej wysokości po czym zagasiwszy ogień powoli opadał ku dołowi lądując bezpiecznie na ziemi Roz-legła się burza radosnych okrzy-ków De Rozier uciszył tłum po-dniósłszy rękę ku górze — Przyjaciele — zawołał — ten dzień będzie pamiętny przez dłu-gie wieki! Po raz pierwszy w hi-storii człowiek oderwał się od zie-mi uniesiony na maszynie zbudo-wanej przez człowieka i powrócił na ziemię — tak jak zamierzał Lot warunkowany długością przytrzymujących balon sznurów nie zadowalał de Roziera Pragnął utworzyć nową kartę w dziejach człowieka przez pierwszy wolny lot w przestworza W dążeniu do rea-lizowania tego planu znalazł towa-rzysza Był nim kuzyn króla mar-kiz d'Arlandes który zachwycony wynalazkiem braci Mongolfier i wyczynem de Rozier'a prosił o po-zwolenie udziału w próbie wolnego lotu balonu Start balonu miał na-stąpić z lasku bulońskiego Dął lekki południowo-wschod- ni wiatr gdy balon nie przytrzymywany sznurami unosić począł w górę dwóch pierwszych "pilotów" Na wysokości około 500 stóp nagle dolna część balonu tuż koło ogni-ska poczęła się tlić De Rozier i markiz d'Arlandcs znaleźli się w obliczu groźnego niebezpieczeń-stwa Na szczęście zabrali ze sobą dwa wiadra z wodą i dwie wielkie gąbki na wypadek pożaru Szybko poczęli zwilżać zagrożone miejsca aby zapobiec katastrofie W tym czasie około 25 minut balon szybo-wał ponad Paryżem minął zabudo-wania i bulwary miasta i znalazł się nad otwartymi polami i ogro-dami Wówczas de Rozier zagasił palenisko Balon łagodnie opadał Mongolfier'ów Pojemność balonu na pola niedaleko Butte aux Cail- - Toronto 3 nie les De 'Roziera i markiza osmolo-nych dymem zmęczonych lecz triumfujących otoczył rozentuzjaz-mowany tłum Rozier stał się bo-żyszczem Paryża Ale Rozier nie spoczął na laurach Osiągnięte zwycięstwo nad powietrzem nasu-wało wciąż nowe plany doskonale-nia balonu Rozier przystąpił do konstrukcji nowego balonu w któ-rej użyty został nowoodkryty gaz-wod- ór W tym nowym "wodoro-wym" balonie lotny łatwo zapal-ny gaz wypełniał górną komorę którą oddzielała przegroda od ko-mory dolnej wypełnionej nagrza-nym powietrzem W pojęciu Rozie-ra wodór był dostatecznie i bez-piecznie izolowany Pierwszy lot wykazał tragicznie pomyłkę Ro-ziera TRAGICZNY LOT Balon "wodorowy" pilotowany przez Roziera i jego przyjaciela M Romain'a zniósł się na wyso-kość 3000 stóp gdy przerażeni wi dzowie ujrzeli dym unoszący się po-nad balonem potem błysk płomie-nia a w sekundę później balon ro-zerwał się w strzępy przy odgło-sach gwałtownego wybuchu Tak zginął de Rozier którego imię za-pisało się chlubnie w historii Francji i w dziejach człowieka nieugięcie szukającego nowych dróg w opanowaniu sił przrody Zginął jako pierwszy pilot rozpo-czynając długą już do dnia dzisiej-szego listę bohaterów powietrza H H WIELORYB NA CYPRZE Wieloryb długości 40 stóp zo-stał wyrzucony na brzeg wyspy Cypr Wieloryby na Morzu śro dziemnym naleza do rzadkości PIJĄ TEŻ Dziennik czeski "Lidowa De-mokracje" donosi iż po Francji j Szwecji — Czechosłowacja jest trzecim z kolei państwem w Eu-ropie co do ilości spożycia alko-holu OSTROŻNIE Z ŻELAZKAMI Żelazko elektryczne stojące na półce w łazience w Northarhpton (Anglia) scadło do wanny Męż-czyzna który kąpał się został poparzony na śmierć prądem PRZEŚLADOWANY W Nowym Jorku aresztowano mężczyznę który pojawił się na ulicy trzema-pistoletam- is sześ-cioma bombami dymnymi i szty-letem Oświadczył on policji że "jest prześladowany i musi sie bronić przed napadem" WHfc&a ssswńłiK av22Ł£3SŚaSa Wiosna w Kanadzie w całej pełni Powyższe zdjęcie Jest typowo dla kanadyjskiego krajobrazu w okresie uroczej wiosny i gorącego lata (Canadian Scenę) Wertując kartki historii zau-ważyć możemy że różne czynni-ki odgrywały rolę przy powsta-waniu organizmów państwo-wych Czasem decjdowaja tu wo-la jednostki czasem ambicja na-rodu czasem system religijny a czasem stosunki gospodarcze Rzadkie to wypadki aby wyłą-cznie korzyść materialna domi-nowała w wytworzeniu się orga-nizmu na wzór państwowego nie mniej jednak historia notuje je Jednym z nich to sławne "kró-lestwo futer" Spółki Zatoki Hud-son (The Hudson's Bay Compa-ny) Początki miała bardzo skro-mne i prozaiczne O wielkości jej zadecydowała czapka W latach 1650 na dworze an gielskim modne były czapki fu-- i wirw rń7nvrh rwipr7nt dziś jest Winnipeg osadę najlepsze futerka nairozgorzaty walki spółką fon ™i Tiii7v nnnvr n osadnikami wynikiem których spowodo- - była słynna 21 osadników wał gorączkowe poszukiwania za futrami W tych czasach wiadomo było że w "Nowym świecie" jak na-zywano kontynent amerykański na Północy między Labradorem! a Górami Skalistymi rozciąga królestwo bobra Wystarczy uzbroić się w kij przyjść tu po krótkim stosunkowo czasie wracać objuczonym w najlepsze skórki Pech' tylko w tym że nad zatoką św Wawrzyńca usadowili się Francuzi i trudno było Angli-kom poprzez nich przedostać się w rejony bobrowe od strony A-tlanty- ku Przypadek przyszedł im z po-mocą Dwóch Francuzów obrażo-nych na swoich 'władców Gros-seillie- rs i Radisson udało się do króla angielskiego Karola II i oświadczyło że poprowadzą wy-pMraw'Sę ™fpió'fłnfoic!n!ym? prfzieSjścSiekmjSiz przejęła pio sercem wielkiego królestwa „-- „ onn i„ bobrów Przemawiali tak suges-tywnie że zyskali sobie zwolen-ników wśród dworzan Książę Jorku późniejszy król Jakub II i książę Rupert stanęli na czele zapaleńców którzy się podjęli sfinansowania awanturniczej wy-prawy Z dwóch statków jakie udały do zatoki Hudsona powrócił po roku 50-tono- wy "Nonsuch" wyładowany po brzegi wspania-łymi futrami bobrowymi Dwo-Tzani- e Św Jakuba z miejsca zo-rientowali się że odkryli el-do-ra- do na Północy Wnieśli pety-cję do króla i 2maja 1670 roku otrzymali patent w którym mo-narcha brytyjski uznał icli za wy-łącznych posiadaczy i panów ob-szarów na zachód od Laurenty-dó- w a więc części dzisiejszego Ouebecu całego Ontario Labra doru Manitoby Saskatchewanu południowej połowy Alberty i części północno-zachodnic- h tery-toriów Wśród Francuzów w Quebecu zawrzało Fakt że na usadowili sie Anglicy zmusił ich do kontrakcji Francuscy handla-rze futer zagrożeni W 1685 roku Spółka Zatoki Hudsona wybudowała cały sze-reg obwarowanych faktorii (osad handlowych) wzdłuż brzegów za-toki Jamesa i Hudsona Jedna z nich zwana początkowo Nelson Factory a później York Factory przez prawie trzy wieki była głó-wnym ośrodkiem handlu futrza-nego na zachodnim wybrzeżu za-toki Hudsona i zaledwie kilka miesięcy temu została opuszczo-na przez mieszkańców W rok po założeniu niewielki oddział francuski pod dowódz twem Uhevalier de Troyes zdo-był prawie wszystkie faktorie spółce jedynie York Factory Pomiędzy Francuzami a Angli-kami -- rozgorzała namiętna walka w królestwie bobra Walki pod-jazdy zasadzki puszczanie z dy-mem fortów i faktorii trwało 100 lat Pozostałością z tych czasów są ruiny fortu Prin-c- e of Wales który miał bronić do Churchill od strony morza Przez 40 lat żołnierze bu-dowali obronny grubości około 40 stóp W 1782 r fort poddał bez wystrzału trzem okrętom francuskim j 400 lu-dziom -- obsady okrętów ponieważ załoga fortu" składała się z 39 ludzi którzy niezdolni byli obsłu-żyć 42 działa jakie były na mu rach Walka Francuzów z Anglika-mi to coś więcej niz walka dwóch narodów na tym odcinku względnie ich handlarzy to wal-ka dwóch sławnych szlaków — północnego z południowym wy-biegającym z Montrealu a głę-boko wchodzacym w obszary kanadyjskie Wreszcie w 1821 r nastąpiło zawieszenie broni Spółka Południowo - Zachodnia (The Northwest Company) panu-jąca nad szlakiem południowym połączyła się z Spółką Zatoki Hudsona Oba szlaki handlowe znalazły się pod jednolitym za-rządzeni Spółka Zatoki Hudsona stanęła u szczytu swej potęgi Wkrótce jednak znalazł się no-wy przeciwnik Byli nim osadni-cy Kiedy lord Selkirk w widłach rzek Red i Assiniboine gdzie łt-Ta- nn ! założył dostarczały między hnhrv a czapki automatycznie rzeź się by ich się pozostawiając przy Seven Oaks niedaleko od Fort Gary Spółka w końcu za-częła tolerować osadników nie ze względów humanitarnych lecz przez fakt że w osadach można było nabyć jedzenie dla ludzi spółki zajętych przy tran-sporcie futer Przybywanie coraz większej ilości osadników i powstanie Fe-deracji Kanadyjskiej zmieniło bieg spraw potężnej spółki Roz-poczęły się pertraktacje w Lon-dynie między rządem kanadyj-skim a zarządem spółki przy udziale brytyjskiego ministra ko-lonii który odgrywał rolę po- średnika Pertraktacje doprowa-dziły do ugody w 1869 roku na mocy której spółka zrzekła się zwierzchnictwa nad terytorium za odszkodowanie $300000 fun-tów szterlingów zatrzymując dla siebie 7000000 akrów ziemi Włości "królestwa futer" Spółki toki Hudsona Feaera uu Aiuuouio "" Knnarivislra cah- - „ się tyłach poczuli ponad wejścia mur się wała faktyczną władzę nad tery-toriami które dziś należą do Ka-nady Posiadała armię flotę i marynarkę wojenną pod własną czerwona bandera na której wid-niały inicjały HBC Zarząd jej mieścił się w Londynie Rezygnacja z statutu politycZ' nego nie zmieniła gospodarczego oblicza tej niezwykłej organiza-cji Spółka Zatoki Hudsona ob chodzi dziś 289 rok swego istnie-nia Jej obroty handlowe docho-dzą rocznie do $200 milionów przy czym ostatniego roku spół-ka wypłaciła 12 Va procent dywi-dendy spólnikom wśród których Winston Churchill jest jako "Grand Seigneur" Siedzibą jej jest w dalszym ciągu "Beavef House" w Londynie Tu prezes wraz z zarządem ustalają kie-runki działalności spółki nato-miast sprawami jej w Północnej Ameryce kieruje "Komitet Ka-nadyjski" zbierający się na po- siedzenia co tydzień w "Hud-son Bay House" w Winnipeg Członkami soółki są dziś wybi- tni przemysłowcy Wskutek tego ze w 1863 r akcje spółki ukazałv się na wolnym rynku w chwili obecnej znajdują się trzy czwar- te ich w rękach Brytyjczyków 11% w rekach Kanadvinzvkńw a 14% w rękach przemysłowców rożnych państw nośScpiółka Zawróywkononuje ardómżnineistcrzuyjne-parkami samochodów przv wiel-kich ośrodkach sklepowych jak Króowłenmież Pwoyladronbyymwa kwtóęrgyiel trpanosz-a portuje do najbliższego portu przy pomocy psów Handel futer w dalszym ciągu odffrvwa 7np czną rolę W roku ubiegłym apkrzrJóyewnżeislóiziłemi$di2z3iej1a0k0ioe00s7pózłykmsakiuliootrnzyó-mwa- m "Sod"? z 1869 roku już w 1938 r posiadała tylko 2 mi- wlioynkyazuajerapzoalretdwz ieosta4t8n9ie6goakrroókwu nomibeussrzpaarrzyerdozaonnsetnajły:: zsipermzei daneWipelrkzieez osobom uuwe prywatnym sW7lełk-P-oIakó-w ł0 iedn°"i ci "0nkiem 'eśli Polski jklad łowarów te arnTehłrh" wodociągowych I ogrzewania J- - Stefaniak właściciel 745 Oueen St W EM 64863 SBoeUipdłnaatneobspłougraady -w Nspiskriaewcecnhyn-- llzacil t oeriewanla c Jan Alexandrowicz Nolary PubUr Pomoc w sprawach rodzinnych spadkowych i majatitm Polsce — Kontrakty i inne dokumenty Imigracja Tłumaczenia ' IDCOme "fy Toronto Ont 618-- A Qucen St W _ Te mi i ii mn—r——~—~~~~~~~— i NAPOJE NAJBARDZIEJ ZBLIŻONE DO TYCH KTÓRE TAK WAM SMA-KOWAŁY W KRAJU RODZINNYM Cola - Gingcr Ale - Orange - Cream Soda BEZPŁATNA DOSTAWA na bankiety i inne okazje W TORONTO TELEFONUJCIE ml dnie powszednie godz wiecz Nie dostarczamy towaru prywatnych domów „ „„irrrrr! ~ JAK ROZPOZNAĆ ULUBIONE W KANADZIE BISZKOPTY w4t w — do I'-- ""l Bialoniebiosld trókąt w rogu paczki Christie jestJ gwarancją jakości tych biszkoptów Ten symooi-zai- i pewnia jakość i aromat pokoleniom Kanadyjczyków'i$ Wybór z 27 wspaniałych gatunków Tego tygodniaiftp spróbujcie CREMO — z wonnym truskawkowym iiiiuitmuiu miyuŁy uwuma Knicnymi hunusunjiuiwy biszknolanii Cóż za nrzrsmak rln nnc7ostunkuK"£}t5'S CHRISTIE BROWN AND COMPANY 'MM "Liitle fo'ar'? ("Mały niedźwiadek") AljS&g Wl) wr&m m- - n rui ftj-r-'-' )i y "sSUMi tfu 1 1 -:- AWfc - s ? - % piŁjjunj ci - w do H-t- f 1 przez Doug Wright i M _ ) w fiwl1 Mi1 wk ' W' 1 VI !' i "£'' i' Niniejsze publikuje się dla Waszej rozrywki prz LIMITET3 -- 2151 :-byDoiff- WngVl S:sś# 'ZSSSssresi BREWERY L Czytelniku! Sprawdź przy adresieczymasz opłacona P[en uw 8 nnłnpiłoi „iVwroni A -i- — -- —w uas&e iuutvau"B ucunuuje sumienie 7 o?' Jesh 'Jeśli &ŚmM Ł„ft'hS&S--t
Object Description
Rating | |
Title | Zwilazkowiec Alliancer, May 28, 1958 |
Language | pl |
Subject | Poland -- Newspapers; Newspapers -- Poland; Polish Canadians Newspapers |
Date | 1958-05-28 |
Type | application/pdf |
Format | text |
Identifier | ZwilaD2000208 |
Description
Title | 000200a |
OCR text | 'mmmm mlimWM - 'sffiis fol1 WWWFfu w ! i S? t ffi T3V Sllra 18 miwiWl mmwmm Witas tiAJSłHfr ffiłfYj -- (i B tii4 MiitEaTitr is MiE#Mf Wili IM fi 83 iii II ii irril1II ' W zakładach naukovych Sta-nów Zjednoczonych i Rosji trwa-ją wytężone prace nad rozwią-zaniem problemu podróży czło-wieka w przestrzeń międzypla-netarną W niedalekiej zapewne przyszłości te prace zostaną uwieńczone sukcesem Warto jednak przypomnieć że w bie-żącym roku mija zaledwie 175 lat od chwili kiedy pierwszy człowiek uniósł się w powietrze Pewnego jesiennego wieczoru w r 1783 król Francji Ludwik XVI wraz z królową i swoją świtą przechadzał się po ogrodach pała-cu w Wersalu gdy z pośpiechem nadbiegł dworzanin: — Tzej ludzie przybyli z Pary-ża i proszą o posłuchanie u Waszej Królewskiej Mości '— powiedział — Cóz to za jedni? — zapytał król — 0 dwóch już Wasza Królew-ska Mość słyszał Są to bracia Mongolficr Król skinął potakująco głową i zapytał o nazwisko trzeciego — Miody chemik z Królewskie-go Muzeum — monsieur Pilatre de Rozier — wyjaśnił dworzanin Józef i Stefan Mongolfier byli rzeczywiście dobrze znani królowi Ich ojciec fabrykant papieru w Annonay dostarczał dla dworu materiałów piśmiennych O obu braciach i wynalezionym przez Ich ojciec fabrykant papieru w ryżu Historia tego wynalazku była istotnie niezwykła a zaczęła się w listopadowy wieczór 1782 roku gdy bracia siedzieli w swoim miesz-kaniu przy płonącym kominku i patrząc na dym unoszący się do góry zastanawiali się nad proble-mem dotychczas nie rozwiązanym przez uczonych — Gdyby dym i ogrzane powie-trze które wKlzimy teraz uchodzą-ce do komina dały się w jakiś bposób ujarzmić czy tkwiąca w nich energia byłaby zdolna unieść cokolwiek w powietrze? — zasta-nawiał się Józef PRÓBA W POKOJU Stefan przypuszczał że do tego celu można by użyć kulistych torb papierowych które by miały otwór u dołu Postanowili wypróbować pomysł Stefana i przygotowali od-powiedniej wielkości torby oraz ogrzewacz wypełniony sianem i wełną Przy pierwszej jednakże próbie okazało się że nie można utrzymać papierowego balonu nad zapalonym ogrzewaczem W tym momencie sąsiadka braci Mongol-fier wdowa po kupcu mieszkają-ca naprzeciw spostrzegłszy dym unoszący się z otwartych okien ich mieszkania przybiegła zobaczyć co się dzieje Praktyczna kobieta na-tychmiast znalazła dobry sposób utrzymania próbnego balonu nad ogniem za pomocą sznurów przy-twierdzonych do ogrzewacza Z chwilą gdy ów papierowy balon był już dostatecznie wypełniony ogrza-nym powietrzem odcięto sznury U a balon — ku zdumieniu obecnych — uniósł się do pułapu izby Ten prymitywny eksperyment stał się początkiem podboju po-wietrza przez człowieka Wkrótce bracia Mongolfier spo-rządzili znacznie większą torbę pa-pierową którą w podobny sposób wypuścili na otwartym terenie do wysokości 600 stóp W następnych próbach pierwszymi żywymi istota mi któro przy pomocy wynalazku człowieka uniosły się w powietrze były owca kogut i kaczka Umiesz czone w wiklinowym plecionym koszyku przymocowanym u dołu Dróbneeo balonu uniosły się na wysokość kilkuset stóp a gdy po-wietrze w balonie ostygło bez szwanku powróciły na ziemię ZGODA KRÓLA Coraz precyzyjniej ulepszana konstrukcja balonu stworzyła po-kusę aby z kolei człowiek spróbo-wał pierwszego lotu w powietrze Kto ma być tym pierwszym wy-brańcem losu który wzniesie się nad ziemię? To ważne pytanie mógł — według braci Mongolfier — rozstrzygnąć jedynie król i w tym celu przybyli do Wersalu pro-sząc o posłuchanie Wysłuchawszy przedstawionych mu argumentów król miał jednakże wątpliwości czy ktokolwiek uniesiony w balonie nad ziemię zdoła bezpiecznie i ca-ło na nią powrócić Wobec tego wysunął propozycję aby do pierw-szej próby użyć więźniów krymi-nalnych przebywających w wię-zieniu paryskim skazanych na śmierć Ich życie jest i tak przesą dzone Zanim bracia Mongolfier zdołali na słowa 'króla odpowie-dzieć młody de Rozier który do tej pory milczał wysunął się i sta-nął przed królem — Wybacz nioją śmiałość Miło-ściwy Panie — powiedział — ale zaszczyt zdobycia pierwszeństwa w locie ponad ziemią jest tak wielki że nie może przypaść zbrodnia-rzom Proszę o pozwolenie abym mógł sam tę pierwszą próbę po-djąć Król widząc jego zapał z uśmie-chem wyraził swoją zgodę Balon braci Mongolfier przezna-czony do 'pierwszego lotu człowie-ka był znacznie większy niż po-przednie Zewnętrzna jego pokry-wa sporządzona została ze specjal nie impregnowanego płótna ' wy-ścielona od wewnątrz grubym pa-pierem wykonanym w fabryce ( dochodziła do 60 tys stop sze-ściennych Po całkowitym wypeł-nieniu nagrzanym powietrzem miał wysokość 70 stóp osiągając w największym rozszerzeniu śre-dnicę 50 stóp zwężającą się przy szyi dolnego końca do 15 stóp We-wnątrz dolnego otworu przymoco-wane zostało wielkie palenisko za pomocą grubych sznurów od ze-wnątrz zawieszono plecioną koszy-kową platformę przeznaczoną dla POLSKI PROGRAM RADIOWY "SYRENA" Niedziela Stacja Fela 9—10 rano CKTB 620 29'Humbercrest Blvd RO 9-9- 1 75 (wifcz) lub "Związkowiec" LE 1-2- 491 Sprowadzajcie Krewnych do Kanady Moioclo teraz sprowadzić takie BRACI I SIOSTRY Z POLSKI Zwróćcie się do nas po informacje osobiście lub listownio DOMINION TRAVEL OFFICE LTD 55 Wellington West — Toronto Ont — Tel EM 6-64- 51 (dawniej 68 Wellington West) Kierownik: S HEIFETZ NOTARIUSZ PUBLICZNY PACZKI PEKAO DO POLSKI — WYSYŁKA PIENIĘDZY DO WYBORU ODBIORCY — PASZPORTY I WIZY DO POLSKI I USA TŁUMACZENIA DOKUMENTÓW — Wszystkie jeżyki Akt darowizny pełnomocnictwa i inne notarialne dokumenty p 811 Oueen Si W EM 4-55- 74 wysyła do Kraju: KUPONY DO WYBORU PK0 od 5 dolarów w górę Wymienialne na iowary PKO lub na złote po około 35 złotych za dolara Paczki żywnościowe PKO Materiały PKO samochody motocykle rowery i setki darów PKO które płacą cła Obsługa szybka i sprawna Korzystajcie z usług NAJWIĘKSZEJ I NAJSTARSZEJ POLSKIEJLHRMY PACZKOWEJ W KANADZIE 28-- W pieni szego "pilota" który miał podsycać ogień na palenisku do-sypując widłami wiązki przygoto-wanego w tym celu siana PAMIgTNA DATA 15-g- o października 1783 roku Pi-latre de Rozier' blady ale spokoj-ny stanął na platformie i dał znak ręką' aby rozluźnić sznury przy-trzymujące balon W tym pierw-szym eksperymencie długość sznu-rów pozwalała balonowi osiągnąć wysokość 100 stóp Po chwili balon począł unosić się lekko ku górze i zawisnął na wyprężonych sznu-rach nad głowami zachwyconego tłumu widzów Przez pięć minut de Rozier utrzymywał balon na tej wysokości po czym zagasiwszy ogień powoli opadał ku dołowi lądując bezpiecznie na ziemi Roz-legła się burza radosnych okrzy-ków De Rozier uciszył tłum po-dniósłszy rękę ku górze — Przyjaciele — zawołał — ten dzień będzie pamiętny przez dłu-gie wieki! Po raz pierwszy w hi-storii człowiek oderwał się od zie-mi uniesiony na maszynie zbudo-wanej przez człowieka i powrócił na ziemię — tak jak zamierzał Lot warunkowany długością przytrzymujących balon sznurów nie zadowalał de Roziera Pragnął utworzyć nową kartę w dziejach człowieka przez pierwszy wolny lot w przestworza W dążeniu do rea-lizowania tego planu znalazł towa-rzysza Był nim kuzyn króla mar-kiz d'Arlandes który zachwycony wynalazkiem braci Mongolfier i wyczynem de Rozier'a prosił o po-zwolenie udziału w próbie wolnego lotu balonu Start balonu miał na-stąpić z lasku bulońskiego Dął lekki południowo-wschod- ni wiatr gdy balon nie przytrzymywany sznurami unosić począł w górę dwóch pierwszych "pilotów" Na wysokości około 500 stóp nagle dolna część balonu tuż koło ogni-ska poczęła się tlić De Rozier i markiz d'Arlandcs znaleźli się w obliczu groźnego niebezpieczeń-stwa Na szczęście zabrali ze sobą dwa wiadra z wodą i dwie wielkie gąbki na wypadek pożaru Szybko poczęli zwilżać zagrożone miejsca aby zapobiec katastrofie W tym czasie około 25 minut balon szybo-wał ponad Paryżem minął zabudo-wania i bulwary miasta i znalazł się nad otwartymi polami i ogro-dami Wówczas de Rozier zagasił palenisko Balon łagodnie opadał Mongolfier'ów Pojemność balonu na pola niedaleko Butte aux Cail- - Toronto 3 nie les De 'Roziera i markiza osmolo-nych dymem zmęczonych lecz triumfujących otoczył rozentuzjaz-mowany tłum Rozier stał się bo-żyszczem Paryża Ale Rozier nie spoczął na laurach Osiągnięte zwycięstwo nad powietrzem nasu-wało wciąż nowe plany doskonale-nia balonu Rozier przystąpił do konstrukcji nowego balonu w któ-rej użyty został nowoodkryty gaz-wod- ór W tym nowym "wodoro-wym" balonie lotny łatwo zapal-ny gaz wypełniał górną komorę którą oddzielała przegroda od ko-mory dolnej wypełnionej nagrza-nym powietrzem W pojęciu Rozie-ra wodór był dostatecznie i bez-piecznie izolowany Pierwszy lot wykazał tragicznie pomyłkę Ro-ziera TRAGICZNY LOT Balon "wodorowy" pilotowany przez Roziera i jego przyjaciela M Romain'a zniósł się na wyso-kość 3000 stóp gdy przerażeni wi dzowie ujrzeli dym unoszący się po-nad balonem potem błysk płomie-nia a w sekundę później balon ro-zerwał się w strzępy przy odgło-sach gwałtownego wybuchu Tak zginął de Rozier którego imię za-pisało się chlubnie w historii Francji i w dziejach człowieka nieugięcie szukającego nowych dróg w opanowaniu sił przrody Zginął jako pierwszy pilot rozpo-czynając długą już do dnia dzisiej-szego listę bohaterów powietrza H H WIELORYB NA CYPRZE Wieloryb długości 40 stóp zo-stał wyrzucony na brzeg wyspy Cypr Wieloryby na Morzu śro dziemnym naleza do rzadkości PIJĄ TEŻ Dziennik czeski "Lidowa De-mokracje" donosi iż po Francji j Szwecji — Czechosłowacja jest trzecim z kolei państwem w Eu-ropie co do ilości spożycia alko-holu OSTROŻNIE Z ŻELAZKAMI Żelazko elektryczne stojące na półce w łazience w Northarhpton (Anglia) scadło do wanny Męż-czyzna który kąpał się został poparzony na śmierć prądem PRZEŚLADOWANY W Nowym Jorku aresztowano mężczyznę który pojawił się na ulicy trzema-pistoletam- is sześ-cioma bombami dymnymi i szty-letem Oświadczył on policji że "jest prześladowany i musi sie bronić przed napadem" WHfc&a ssswńłiK av22Ł£3SŚaSa Wiosna w Kanadzie w całej pełni Powyższe zdjęcie Jest typowo dla kanadyjskiego krajobrazu w okresie uroczej wiosny i gorącego lata (Canadian Scenę) Wertując kartki historii zau-ważyć możemy że różne czynni-ki odgrywały rolę przy powsta-waniu organizmów państwo-wych Czasem decjdowaja tu wo-la jednostki czasem ambicja na-rodu czasem system religijny a czasem stosunki gospodarcze Rzadkie to wypadki aby wyłą-cznie korzyść materialna domi-nowała w wytworzeniu się orga-nizmu na wzór państwowego nie mniej jednak historia notuje je Jednym z nich to sławne "kró-lestwo futer" Spółki Zatoki Hud-son (The Hudson's Bay Compa-ny) Początki miała bardzo skro-mne i prozaiczne O wielkości jej zadecydowała czapka W latach 1650 na dworze an gielskim modne były czapki fu-- i wirw rń7nvrh rwipr7nt dziś jest Winnipeg osadę najlepsze futerka nairozgorzaty walki spółką fon ™i Tiii7v nnnvr n osadnikami wynikiem których spowodo- - była słynna 21 osadników wał gorączkowe poszukiwania za futrami W tych czasach wiadomo było że w "Nowym świecie" jak na-zywano kontynent amerykański na Północy między Labradorem! a Górami Skalistymi rozciąga królestwo bobra Wystarczy uzbroić się w kij przyjść tu po krótkim stosunkowo czasie wracać objuczonym w najlepsze skórki Pech' tylko w tym że nad zatoką św Wawrzyńca usadowili się Francuzi i trudno było Angli-kom poprzez nich przedostać się w rejony bobrowe od strony A-tlanty- ku Przypadek przyszedł im z po-mocą Dwóch Francuzów obrażo-nych na swoich 'władców Gros-seillie- rs i Radisson udało się do króla angielskiego Karola II i oświadczyło że poprowadzą wy-pMraw'Sę ™fpió'fłnfoic!n!ym? prfzieSjścSiekmjSiz przejęła pio sercem wielkiego królestwa „-- „ onn i„ bobrów Przemawiali tak suges-tywnie że zyskali sobie zwolen-ników wśród dworzan Książę Jorku późniejszy król Jakub II i książę Rupert stanęli na czele zapaleńców którzy się podjęli sfinansowania awanturniczej wy-prawy Z dwóch statków jakie udały do zatoki Hudsona powrócił po roku 50-tono- wy "Nonsuch" wyładowany po brzegi wspania-łymi futrami bobrowymi Dwo-Tzani- e Św Jakuba z miejsca zo-rientowali się że odkryli el-do-ra- do na Północy Wnieśli pety-cję do króla i 2maja 1670 roku otrzymali patent w którym mo-narcha brytyjski uznał icli za wy-łącznych posiadaczy i panów ob-szarów na zachód od Laurenty-dó- w a więc części dzisiejszego Ouebecu całego Ontario Labra doru Manitoby Saskatchewanu południowej połowy Alberty i części północno-zachodnic- h tery-toriów Wśród Francuzów w Quebecu zawrzało Fakt że na usadowili sie Anglicy zmusił ich do kontrakcji Francuscy handla-rze futer zagrożeni W 1685 roku Spółka Zatoki Hudsona wybudowała cały sze-reg obwarowanych faktorii (osad handlowych) wzdłuż brzegów za-toki Jamesa i Hudsona Jedna z nich zwana początkowo Nelson Factory a później York Factory przez prawie trzy wieki była głó-wnym ośrodkiem handlu futrza-nego na zachodnim wybrzeżu za-toki Hudsona i zaledwie kilka miesięcy temu została opuszczo-na przez mieszkańców W rok po założeniu niewielki oddział francuski pod dowódz twem Uhevalier de Troyes zdo-był prawie wszystkie faktorie spółce jedynie York Factory Pomiędzy Francuzami a Angli-kami -- rozgorzała namiętna walka w królestwie bobra Walki pod-jazdy zasadzki puszczanie z dy-mem fortów i faktorii trwało 100 lat Pozostałością z tych czasów są ruiny fortu Prin-c- e of Wales który miał bronić do Churchill od strony morza Przez 40 lat żołnierze bu-dowali obronny grubości około 40 stóp W 1782 r fort poddał bez wystrzału trzem okrętom francuskim j 400 lu-dziom -- obsady okrętów ponieważ załoga fortu" składała się z 39 ludzi którzy niezdolni byli obsłu-żyć 42 działa jakie były na mu rach Walka Francuzów z Anglika-mi to coś więcej niz walka dwóch narodów na tym odcinku względnie ich handlarzy to wal-ka dwóch sławnych szlaków — północnego z południowym wy-biegającym z Montrealu a głę-boko wchodzacym w obszary kanadyjskie Wreszcie w 1821 r nastąpiło zawieszenie broni Spółka Południowo - Zachodnia (The Northwest Company) panu-jąca nad szlakiem południowym połączyła się z Spółką Zatoki Hudsona Oba szlaki handlowe znalazły się pod jednolitym za-rządzeni Spółka Zatoki Hudsona stanęła u szczytu swej potęgi Wkrótce jednak znalazł się no-wy przeciwnik Byli nim osadni-cy Kiedy lord Selkirk w widłach rzek Red i Assiniboine gdzie łt-Ta- nn ! założył dostarczały między hnhrv a czapki automatycznie rzeź się by ich się pozostawiając przy Seven Oaks niedaleko od Fort Gary Spółka w końcu za-częła tolerować osadników nie ze względów humanitarnych lecz przez fakt że w osadach można było nabyć jedzenie dla ludzi spółki zajętych przy tran-sporcie futer Przybywanie coraz większej ilości osadników i powstanie Fe-deracji Kanadyjskiej zmieniło bieg spraw potężnej spółki Roz-poczęły się pertraktacje w Lon-dynie między rządem kanadyj-skim a zarządem spółki przy udziale brytyjskiego ministra ko-lonii który odgrywał rolę po- średnika Pertraktacje doprowa-dziły do ugody w 1869 roku na mocy której spółka zrzekła się zwierzchnictwa nad terytorium za odszkodowanie $300000 fun-tów szterlingów zatrzymując dla siebie 7000000 akrów ziemi Włości "królestwa futer" Spółki toki Hudsona Feaera uu Aiuuouio "" Knnarivislra cah- - „ się tyłach poczuli ponad wejścia mur się wała faktyczną władzę nad tery-toriami które dziś należą do Ka-nady Posiadała armię flotę i marynarkę wojenną pod własną czerwona bandera na której wid-niały inicjały HBC Zarząd jej mieścił się w Londynie Rezygnacja z statutu politycZ' nego nie zmieniła gospodarczego oblicza tej niezwykłej organiza-cji Spółka Zatoki Hudsona ob chodzi dziś 289 rok swego istnie-nia Jej obroty handlowe docho-dzą rocznie do $200 milionów przy czym ostatniego roku spół-ka wypłaciła 12 Va procent dywi-dendy spólnikom wśród których Winston Churchill jest jako "Grand Seigneur" Siedzibą jej jest w dalszym ciągu "Beavef House" w Londynie Tu prezes wraz z zarządem ustalają kie-runki działalności spółki nato-miast sprawami jej w Północnej Ameryce kieruje "Komitet Ka-nadyjski" zbierający się na po- siedzenia co tydzień w "Hud-son Bay House" w Winnipeg Członkami soółki są dziś wybi- tni przemysłowcy Wskutek tego ze w 1863 r akcje spółki ukazałv się na wolnym rynku w chwili obecnej znajdują się trzy czwar- te ich w rękach Brytyjczyków 11% w rekach Kanadvinzvkńw a 14% w rękach przemysłowców rożnych państw nośScpiółka Zawróywkononuje ardómżnineistcrzuyjne-parkami samochodów przv wiel-kich ośrodkach sklepowych jak Króowłenmież Pwoyladronbyymwa kwtóęrgyiel trpanosz-a portuje do najbliższego portu przy pomocy psów Handel futer w dalszym ciągu odffrvwa 7np czną rolę W roku ubiegłym apkrzrJóyewnżeislóiziłemi$di2z3iej1a0k0ioe00s7pózłykmsakiuliootrnzyó-mwa- m "Sod"? z 1869 roku już w 1938 r posiadała tylko 2 mi- wlioynkyazuajerapzoalretdwz ieosta4t8n9ie6goakrroókwu nomibeussrzpaarrzyerdozaonnsetnajły:: zsipermzei daneWipelrkzieez osobom uuwe prywatnym sW7lełk-P-oIakó-w ł0 iedn°"i ci "0nkiem 'eśli Polski jklad łowarów te arnTehłrh" wodociągowych I ogrzewania J- - Stefaniak właściciel 745 Oueen St W EM 64863 SBoeUipdłnaatneobspłougraady -w Nspiskriaewcecnhyn-- llzacil t oeriewanla c Jan Alexandrowicz Nolary PubUr Pomoc w sprawach rodzinnych spadkowych i majatitm Polsce — Kontrakty i inne dokumenty Imigracja Tłumaczenia ' IDCOme "fy Toronto Ont 618-- A Qucen St W _ Te mi i ii mn—r——~—~~~~~~~— i NAPOJE NAJBARDZIEJ ZBLIŻONE DO TYCH KTÓRE TAK WAM SMA-KOWAŁY W KRAJU RODZINNYM Cola - Gingcr Ale - Orange - Cream Soda BEZPŁATNA DOSTAWA na bankiety i inne okazje W TORONTO TELEFONUJCIE ml dnie powszednie godz wiecz Nie dostarczamy towaru prywatnych domów „ „„irrrrr! ~ JAK ROZPOZNAĆ ULUBIONE W KANADZIE BISZKOPTY w4t w — do I'-- ""l Bialoniebiosld trókąt w rogu paczki Christie jestJ gwarancją jakości tych biszkoptów Ten symooi-zai- i pewnia jakość i aromat pokoleniom Kanadyjczyków'i$ Wybór z 27 wspaniałych gatunków Tego tygodniaiftp spróbujcie CREMO — z wonnym truskawkowym iiiiuitmuiu miyuŁy uwuma Knicnymi hunusunjiuiwy biszknolanii Cóż za nrzrsmak rln nnc7ostunkuK"£}t5'S CHRISTIE BROWN AND COMPANY 'MM "Liitle fo'ar'? ("Mały niedźwiadek") AljS&g Wl) wr&m m- - n rui ftj-r-'-' )i y "sSUMi tfu 1 1 -:- AWfc - s ? - % piŁjjunj ci - w do H-t- f 1 przez Doug Wright i M _ ) w fiwl1 Mi1 wk ' W' 1 VI !' i "£'' i' Niniejsze publikuje się dla Waszej rozrywki prz LIMITET3 -- 2151 :-byDoiff- WngVl S:sś# 'ZSSSssresi BREWERY L Czytelniku! Sprawdź przy adresieczymasz opłacona P[en uw 8 nnłnpiłoi „iVwroni A -i- — -- —w uas&e iuutvau"B ucunuuje sumienie 7 o?' Jesh 'Jeśli &ŚmM Ł„ft'hS&S--t |
Tags
Comments
Post a Comment for 000200a