Novosti, September 14, 1944

              3
J CIJENA PRETPLATA: ADRESA NOVOSTI
Za godinu S400 NOVOSTI 206 Adelaide St W
Za pola godine S250
Za 3 mjeseca S15C Toronto 1 Ont
Za SDA S500
God 4 Broj 558 V Priče 5c TORONTO ONT THURSDAY SEPTEMBER 14 1944 Cijena 5c V- - Vol 4 No 558 ICI U NJE ACKOJ
Sovjeti u ofenzivi na
Istočnu Prusijis
London 13 Sept — Lomza sta-ra
poljska tvrdjava 75 milja sje-vero-istoč- no
od Varfave i na pod-nožju
Istočne Prusije pala je da-nas
u sovjetske ruke Moskovski
izvještaji kažu da je Lomza pred-stavljala
najveću nacističku tvr-djav- u
na južnim prilazima Istočne
l'rusije Pad Lomze omogućio je
sovjetskim trupama da nastave
prodiranjem kroz minirano podru-čje
duž rijeke Narev prema Pru-si- ji
21 milju sjevero-istočn- o
Moskovski radio dalje kaže da
je sovjetska avijacija otpočela
svestranim napadom na njemačke
pozicije i utvrde na pruskoj grani-ci
Sovjetske patrolne jedinice već
vrše operacije na pruskom terito-riju
Njemački radio priznaje da su
STANOVNICI LONDONA SE
VRAĆAJU
London 14 Sept — Nakon je
odklonjena opasnost od njemačkog
bombardiranja evakuirani stanov-nici
Londona se vraćaju natrag
Vraćaju se usprkos toga što je
vlada opetovano na njih apelirala
da ostanu tamo gdje jesu jer ne-ma
dovoljno stanova Nekih 870-00- 0
stanbenih zgrada u Londonu
još uvjek čeka na popravak
De Gaulle traži riječ za
Francusku
69 POKRAJINA OSLOBODJENO
Pariz 13 Sept — General de
Gaulle je jučer na zasjedanju Vi-jeća
Nacionalnog Otpora postavio
zahtjev na vodeće savezničke zem-lje
da se Francuskoj dozvoli pra-vo
učestvovanja u svim rasprava-ma
koje se odnose na pobjedu nad
Njemačkom i oslobodjenje Europe
Kada se govori o sudbini Njema-čke
nikakvo odluke se nebi smije-l- e
stvarati bez prisustva i prava
Francuske jer ona više ne želi
da postane njemačka žrtva
Francuski narod kao cjelina ni-kada
nije bio na strani tiranije ni-ti
Je bilo kada odobravao osvaja-nje
drugih naroda Kadi šake iz-dajnika
koji su Francusku razo-ružali
i predali Hitleru nitko u sa-vezničkim
krugovima nebi smio
Francuskoj spriječavati da ponov-no
zauzme svoje mjesto medju ve-likim
demokratskim zemljama
De Gaulle je u svom govoru re-kao
da Nijemci još uvjek u svo-jim
rukama drže 15 do 84 francu-ske
pokrajine Oni će u skoroj bu-dućnosti
i iz tih krajeva biti očiš-ćeni
Rumunija prihvatila Sov-jetske
uslove mira
SAVEZNICI ZADOVOLJNI
London 14 Sept — Mirovni
pregovori sa rumunjskom delegn-djo- m
u Moskvi su završeni Ru-munjska
je prihvatila sve uslove
koje je Sovjetska vlada predložila
Pregovorima su takodjer pri-sustvovali
britanski i američki
predstavnici i odobrili ugovor koji
je potpisan
Sa finskom delegacijom prego-vori
joi nisu dovršeni Vjeruj r
da ugovor sa Fincima neće biti
potpisan sve dok njihova vlada
potpuno ne ispuni predualove koji
se odnose na čišćenje Nijemaca iz
njihove zemlje Nijemci se imaju
it Finske očistiti do 16 septembre
Bugarska delegacija je već ne-koliko
dana u Moskvi da sa savez-ničkim
predstavnicima pregovara
o razoružanju Bugarska ima pri-hvatiti
zajedničke uslove sovjet-ske
britanske i američke vlade
BUGARI SPREMNI DA STUPE U ZAJEDNICU
BALKANSKIH NARODA
se njemačke trupe "povukle" iz
Lomze i nadodaje da su zauzete
bolje pozicije na samim granica-ma
Prusije Na svim sektorima
njemačka vojska je u protu-napa-dim- a
ali bez uspjeha da zaustavi
napredovanje sovjetskih trupa
Oštre borbe su u toku i na sek-toru
kod Varšave Preko poljskih
podzemnih kanala se doznaje da
se vode tankovske borbe na Praga
predjelu Isto tako nema posebnih
vijesti o stanju fronta kod Krako-va
o kome je javljeno od strane
Nijemaca da je pod sovjetskom
artilerijskom vatrom
Na zapadnim sektorima Ru-munjske
u Transilvaniji vode se
borbe izmedju Arada i Bekeša Ja- -
POSLJEDNJA OPOME-NA
AUSTRIJI
Washington 14 Sept — Ameri-čki
državni tajnik Huli još jednom
je opomenuo narod Austrije da
se ustanu u borbu protiv Hitlero-v- e
Njemačke ili će izgubiti pravo
na nezavisnost koja je obećana po
Sjedinjenim Državama Velikoj
Britaniji i Sovjetskom Savezu na
konferenciji u Moskvi Došlo je
vrijeme i za austrijski narod da
se revoltira i uzme učešća u za-jedničkoj
borbi protiv zajedničkog
neprijatelja
Cordell Huli je podsjetio Austri-jance
na deklaraciju u Moskvi u
kojoj se posebno govori o njihovoj
nezavisnosti ali njihova nezavis-nost
će neizbježivo ovisiti o tome
koliko su doprinjeli općoj borbi za
slobodu
Vrijeme za to je došlo sada
Konačna propast Njemačke nije
daleko Njezini sateliti ju napušta-ju
jedan za drugim i prelaze na
stranu savezničkih sila- - Jedino
Madjareka i Austrija se još uvjek
drže u nacističkom taboru Svaki
dan otezanja pogoršati će stanje
Austrije i pitanje njezine nezavis-nosti
I
PO
TITO ORDENOM
LENJINA
od
Moskva — Presidium Vrhovnog
Sovjeta SSSR podijelio je visoka
vodjama# narodne oslo-bodilačke
borbe u Jugoslaviji
Josip Broz (Tito) vrhovni ko-mandant
Narodne
Vojske Jugoslavije odlikovan je
ordenom Suvorova prvog reda
najvećim u Sovjet-skom
Savezu Edvard Kardolj
prvi Vijeća Narod-nog
odlikovan je or
denom Lenjina 4G
generala i oficira nagra-dje- ni
su ordenom Kutuzova prvog
i drugog reda te ordenom crvene
zastave i patriotskog rata prvog
reda
Maršal Tito odlikovan je za nje
gove izvanreune uspjene Koje je
postigao u vojske i
vojnih operacija pro
tiv Hitlerove Njemačke tog zajed
ničkog neprijatelja Sovjetskog Sa
veza i Jugoslavije tovara Kar-de- lj
i 4G generala i oficira odliko
vani su za njihovu izvanrednu voj-nu
i političku vještinu te hrabrost
i odlučnost koju su pokazali u
borbama To je bio sretan i veseo
dogadjaj ne samo za one koji su
odlikovani nego i za sve narode
borbene Jugoslavije Lično ja sam
veseo i ponosan kao da sam i sam
ki sovjetski odredi prodiru prema
Temišvaru 75 milja sjeverno od
Beograda Općenito se predkazu-j- e
da će sovjetske trupe poslije
okupacije Temišvara proslijediti
sve do rijeke Tise i onda krenuti
južno prema Beogradu Hiljade
piestrašenih Nijemaca j Madjara
bježe u erdeljske šume ili se pre-daju
sovjetskim i ru-munjskim
jedinicama
Lijevo krilo armije maršala
nastupa duž jugoslaven-sko-bugarsk- e
granice
se predgradju Sofije Jedinice
armije maršala Tolbugkina primi-ču
se turskoj granici
Njemačko poslanstvo u Sofiji Je
pod jakom bugarskom stražom
Niti jednom Nijemcu nije dozvo-ljeno
da napusti zemlju
U vijestima iz Ankare Turska
javlja se da je nova bugarska vla- -
da prihvatila principe o balkanskoj
federaciji slavenskih naroda pre-ma
planu maršala Tita Do spora-zuma
je došlo kaže se u vijestima
sa Titovom delegacijom koja je
došla u Bugarsku da specijalno po
tim pitanjima raspravlja sa Buga-rima
ŠVICARSKA ŠTAMPA
MARŠAL TITO ČETRDESETŠEST NARODNIH
OFICIRA MLADE JUGOSLAVIJE ODLIKOVANO
SOVJETSKOM SAVEZU
SUVOROVA
(Brzojavno Božidara Maslarića)
odlikovanja
Oslobodilačke
odlikovanjem
podpredsjednik
Oslobodjenja
jugoslaven-skih
predvodjenju
provodjenju
nastupajućim
Ma-linovsk-og
primaknuv-š- i
U
SLUŽNIČKA
London 13 Sept — Sastankom
Crvene Armije sa vojnicima mar-šala
Tita ozbiljno su potreseni svi
okupirani krajevi u Jugoslaviji i
ugroženi položaji služničkih vlasti
Posljednjih dana dogadjaji u Ju-goslaviji
kreću se munjevitom br-zinom
Slobodna Jugoslavija je ovih da-na
javila da je sva Srbija zahva-ćena
generalnim ustankom naro- -
KARDELJ ORDENOM
dobio odlikovanje Ja to smatram
kao čin velikog priznanja svega
onoga što su naši narodi doprini-jeli
u borbi za slobodu čovječanstva
od omražene fašističke pošasti
Sovjetski narodi neprestano ma-nifestiraju
svoje prijateljstvo pre-ma
bratskim narodima Jugoslavi-je
Sovjetske novine i revije pune
(Prcnos na str 4)
10000 RANJENIKA EVAKUI-RAN- O
IZ JUGOSLAVIJE
u
Rim 14 Sept — Saveznički
aeroplani koji provoze ratni ma-terijal
vojnicima maršala Tita do-premili
su iz Jugoslavije u Italiju
oko 10000 ranjenih partizana i
drugih bolesnika Jugoslavenski
avijatičari koj( su se vježbali u
Sjevernoj Africi već upravljaju
aeroplanima i služe svojoj zemlji
AMERIČKA VOJSKA BROJI
PREKO 11 MILIJUNA
Washington 14 Sept — Ameri-čke
oružan sile sada broje 11 mi-lijuna
i £00 hiljada muškaraca 1
žena Samo u kopnenim silama se
nalazi 8 milijuna i 100 hiljada
vojnika Ostalo je u drugim rod
vima vojske
Slika pokazuje jedinice Američke Prve Armije u akciji negdjs
u Francuskoj
JUGOSLAVIJI
VLADA PAVELIĆA U ZAGREBU JE U
PROCESU
da protiv njemačkih Nedićevih i
trupa Vojska
maršala Tita je za tri puta pove-ćala
svoje silo od kada je Crvena
Armija stigla na granice Jugosla-vije
švicarska novina Gazette rte
Lausanne medjutim javlja da fu
svi okupirani krajevi Hrvatske u
masovnom revoltu i neredu Na-rod
se posvuda digao u borbu da
obračuna sa ustašama i Nijemci-ma
i očisti svoju zemlju Hrvat-ska
prijestolnica Zagreb je tako-djer
u revoltu dok vojska maršala
Tita operira u neposrednoj okolici
Zagreba Služničke vlasti proglasi-le
su u Zagrebu opsadno stanje i
izdale najstrožije opomene Inter-niranje
i ubijanje provodi se po
danu i po noći Njemačke policij-ske
novine u Hrvatskoj javljaju
da su internirana dva člana Pave-lićev- e
vlade i da je 20 oficira i
podoficira osudjeno na smrt pod
optužbom da su formirali vojno
vijeće koje Je imalo predvoditi us-tanak
protiv Nijemaca i Paveliće-v- e
vlade
Švicarske novine takodjer jav-ljaju
da su revolucionarci u Zagre-bu
uhapsili kvislinga Antu Pave-lić- a
i odveli ga do Drine gdje je
predan vlastima maršala Tita Za
druge članove vlade uključiv i
ratnog ministra iste novine jav-ljaju
da su uspjeli na vrijeme po-bjeći
iz Zagreba i otišli u Njema-čku
Služnička vlada u Zagrebu je
procesu raspadanja i kaosa
Medju kvislinškom vojskom vla-da
općenito i nepo-sluh
Mnogi odlažu oružje dok
drugi zajedno sa oružjem prelaze
na stranu Narodne Oslobodilačke
Vojske U bugarske okupatorske
trupe Nijemci su izgubili svaki
povjerenje Slobodna Jugoslavija
javlja da Nijemci razoružavaju
sve bugarske jedinice u Jugoslavi-ji
jer se boje da nebi Bugari pro-tiv
njih okrenuli oružje
Medjutim vojna snaga Nijema
ca i siuzmckin trupa naglo siaci
na svim frontovima Jugoslavije
Kada je ovih dana oslobodjen Za- -
ječar zarobljeno je oko jednu hi
STANJU!
RASPADANJA
Mihajlovićevih
nezadovoljstvo
0
ljadu njemačkih vojnika Jedna od
glavnih njemačkih tvrdjava u Bos-ni
grad Prijedor pao je početkom
tjedna u ruke vojske maršala Ti-ta
Komunikej iz glavnog štaba
javlja da su bosanske jedinice za-uzele
Prijedor na juriš usprkos
4000 neprijateljskih trupa koje su
ga branile Pored Nijemaca Prije-dor
su branile Mihajlovićeve i Ne
dićeve trupe
Quebec Sept — Konferenci-ja
premijera Churchilla i predsjed-nika
nooscvelta te njihovih voj-nih
i diplomatskih savjetnika je
odpočela Vodje ovih oviju velikih
savezničkih zemalja sastali su se
jedinstveni u duhu i rukovodjeni
zajedničkim ciljem da izrade da-ljnje
planove za pobjedu de
mokracije silama tiranije i os-vajača
Upućen je poziv i maršalu Sta-ljinu
da prisustvuje ovoj konfe-renciji
No pošto ga spriječavaju
važne ratne dužnosti maršal Sta-ljin
nije u stanju niti za najkraće
vrijeme napustiti svoje mjesto Na
poziv premijera Churchilla i pred-sjednika
maršal Sta-ljin
je u odgovoru poželio najbolji
uspjeh konferenciji a o odgovor-nostima
koje ga spriječavaju je
rekao:
"Ovoga časa kada Crvena Ar-mija
provodi bitke na tako širo-kom
frontu i neprestano razvija
svoju ofenzivu nemoguće ml je
putovati izvan Sovjetskog Saveza
i ostaviti komandu vojske ni za
najkraće vrijeme Svi moji
Churchlll i izrazili u
ielju da bi im bilo vrlo drago
kada bi i maršal Staljin mogao
Prva Kanadska Armija
Okupirala Le Havre
OTPOČELA BORBA NA NJEMAČKOJ GRANICI SIEGFRIDO- -
VA LINIJA POD 2ESTOKOM AVIJONSKOM I
ARTILERIJSKOM VATROM
London 13 Sept — Prva kanadska Druga britanska Pr-va
Druga Treća i Sedma američka armija prodiru u trim
pravcima prema njemačkim Siegfridovim utvrdama: Belforl-fcki- m
prolazom dolinom rijeke Moselle i Aachen — Cleve pre
djelom
Druga američka armija prodrla je jučer na njemački te-ritorij
nedaleko grada Eupen deset milja južno od Aachen
dok su motorizirane jedinice Prve američke armije zaile preko
luxenbourga u Njemačku za šest milja mimoiile grad Trier i
otpočele navalom na glasovitu Siegfridovu liniju
Ujedno je otpočela žestoka avi-jons- ka
i artilerijska vatra na
Siegfridovu liniju sa sviju strana
Saveznički glavni stan javlja la
je cijela linija pod kišom savezni- -
BUGARSKOJ JE NA
REDU ČIŠĆENJE
Istanbul 14 Sept — Nova bu-garska
vlada uputila je poziv svim
stanovnicima koji su se za vrije-me
služničkih režima sklonuli cd
terora po selima i šumama da se
mogu slobodno povratiti natrag i
staviti na raspolaganje državi za
rat protiv Njemačke
Drugi poziv upućen je partizan-skim
odredima da se priključuju
redovitim vojnim jedinicama i po-mognu
Crvenoj Armiji u
njemačkih i drugih fašističkih os-tataka
iz zemlje Komandantima
partizanskih odreda zajamčeni su
njihovi činovi i komanda u njiho-vim
jedinicama
Medjutim vlada nastavlja čišće-njem
svih službenih položaja od
Hitlerovih prijatelja čišćenje se
provodi sve od ministara pa do
najnižih činovnika Ovih je dana
vlada javila da je skinuto sa duž-nosti
osam bugarskih poslanika u
stranim zemljama
Saveznički zarobljenici su svi do
jednog pušteni na slobodu Medju
zarobljenicima su većinom avijati-čari
koji su se prigodom bombar-diranja
njemačkih vojnih objekata
morali spustiti na bugarskom teri
toriju i tako bili zarobljeni
doći na konferenciju i zajedno snji-m- a
uzeti učešća u raspravama
Ali uzimajući u obzir ogromne bi-tke
koje se sada provode na istoč-nom
frontu odgovor maršala Sta-ljina
je potpuno na mjestu O
svim zaključcima koji se odnose
na borbu protiv zajedničkog ne-prijatelja
maršal Staljin i sovjet-ska
vlada biti će obavješteni
Općenito se predpostavlja da je
glavna svrha ovog sastanka rat na
Pacifiku i pobjeda nad Japancima
Poraz Hitlerove Njemačke u Euro-pi
omogućiti će Velikoj Britaniji i
Sjedinjenim Državama da svu voj-nu
snagu prebace na Pacifik i dj-vr-še
borbu protiv japinskih osva-jača
NOVA UNAPREDJENJA
CRVENOJ
London 14 Sept — General
Feodor I Tolbukin komandant
Treće ukrajinske armije promak-nut
je u rang maršala U rang
maršala takodjer je promaknut
nešto prije i general Rodin Y
Malinovskv komandant Druge uk
čin radi njihovih zasluga u najno- -
vijim pobjedama Crvene Armije
kroz Rumunjsku i Bugarsku
KONFERENCIJA U OUEBEGU POČELA STALJIN
NE MOŽE PRISUSTVOVATI RADI ŠIROKIH
OPERACIJA CRVENE ARMIJE
U GLAVNOM RASPRAVLJATI ĆE SE O PACIFIKU I
POBJEDAMA NAD JAPANOM
13
sila
nad
Roosevelta
dru- -
U
govi slažu se da je to posve ne-- rajinske armije Obadvojica gene-moguć- e''
ra]a promaknuti su na maršalski
Roosevelt
čišćenju
ARMIJI
čkog željeza kojeg se sipa više
nego šest tona na jednu minutu
Vrhovni komandir savezničkih
sila na zapadnom frontu Europe
general Eisenhovver je opomenuo
njemačko civilno pučanstvo da na-pusti
Ruhrsku dolinu i Rajnland
jer će saveznička avijacija otpoče
ti bombardiranjem
Novi prodor na njemački teri-torij
očekuje se svakog časa po
Drugoj britanskoj armiji čiji se
motorizirani odredi valjaju istoč-no
od Albert kanala u Belgiji
Prema zadnjim izvještajima ovi
jaki odredi Druge britanske armi-je
nalaze se manje od 4 milje od
njemačke granice
Američka Treća armija pod ko-mandom
generala Pattona razbila
je nacističku obranu na rijeci Mo-selle
i otpočela novom ofenzivom
južno od grada Nancy
Spoj Treće i Sedme američke
armije napravljen je kod mjesta
Sombernon 12 milja zapadno od
Dijona i 115 milja jugo-zapad- no
od novog prodora američke armi-je
pod komandom generala Tat-to- na
kod Nancy
Na svim spomenutim sektorima
zapaža se oštar otpor nacističkih
trupa Siegfridove linije još nisu
povredjene po savezničkoj armiji
na ni jednom sektoru ali na os
novu svestranog bombardiranja li-nija
zaključuje se u Londonu da
bi mogao vrlo brzo otpočeti napad
sa fronta otraga po parašutskim
jedinicama i sa zraka po avijaciji
Hiljade nacista dnevno pada pred
nastupajućim savezničkim armija-ma
kaže se u izvještaju
Le Havre jedna od najvećih
sjevernih luka u Francuskoj oku-piran
je danas po jedinicama Pr-ve
kanadske armije Kanadijanci
su opsjedali Le Havre desetak da-na
i poslije nekoliko opomena o
predaji zauzeli su pristanište i
grad na juriš Sedam hiljada ne-prijateljskih
vojnika je zarobljeno
skupa sa ogromnom količinom rat-nog
ratnog materijala
Broj njemačkih zarobljenika od
početka invazije zapadne Francu-ske
doziše do pola milijuna kaie
BBC radio stanica U ovaj broj
nisu uključene jučer javljene 53-00- 0
zarobljenih Nijemaca
Preporuča se štednja na
maslacu
Ottavva 14 Sept — Odbor rat-nih
cijena opominje kućedomaćice
da više štede na maslacu jer ne-ma
velikih zaliha Obročna raspro-daja
maslaca biti će još više og-raničena
do konca ove godine Ku
poni broj 80 i 81 čija vrijednost
stupa na snagu 5 oktobra neće vri-jediti
sve do 12 oktobra Kuponi
88 i 80 neće vrijediti sve do 11
decembra
Dok je količina maslaca znatno
iscrpljena ostale zalihe hrane ko-je
se prodavaju na kupone ostaju
nepromjenjene Zalihe šećera su se
u zadnje vrijeme nešto povećale
ali se još uvjek ne mole otkivati
da će obročna rasprodaja šećera bi-ti
veće barem za sada Sve ovisi oi
tome kako će se velika količina
uštediti tokom nekoliko dojdućih
mjeseci