Nase Novine, December 07, 1983

              8-- NASE NOVINE, November 2, 1083.
Dr Mirko Markovil:
Ove godine navrSava se ravno 40
godina od kako Komintema ne
postoji, mada pokret koji je ona
odnjegovala ne samo da postoji,
nego je i neuporedivo ja6i od onog
prije tih 6etrdeset godina.
Jedna od tekovina 6ovje6anstva,
kojaimaduboki istorijski i neprolaz-n- i
гпабај, svakako je danaSnji
napredni radni6ki, odnosno komu-nistiC- ki
pokret. Potpuno je razumlji-v- o
interesiranje mlade generacije za
pitanja, koja su istorijski vezana za
nastajanje i razvoj toga pokreta u
svjetskim razmjerima.
A po6elo je to onda kada je u
prvim godinama пабед vijeka V.I.
Lenjin, zajedno sa svojim istomiS-Ijenicim- a,
osnovao revolucionarnu
marksistifiku partiju, partiju proleta-rijat- a,
potpuno novog kova (za
razliku od socijal-demokratsk- ih par-tij- a
II Internacionale]. Zanemaruju6i
njen zvani6ni naziv (RSDRP), danas
— KP SSSR) ta Lenjinova Partija,
uSIa je u istoriju pod nazivom
BoljSevi6ke partije. To je ona Parti-ja,
koja je 1917. godine izvela
pobjedonosnu socijalistidku revolu-cij- u
u Rusiji (tj. na jednoj Sestini
Zemljine kugle), zapisana u istoriji
kao Oktobarska revolucija.
E, vidite, odbrojavanje istorije
danaSnjeg medunarodnog radnifi-ko- g,
revolucionarnog, odnosno ko-munisti6- kog
— pokreta bas" i po6i-nj- e
pobjedom Oktobarske socijalis-ti6k- e
revolucije. Ona je bila kolijevka
toga pokreta.
NASTAJANJE I RAZVOJ
KOMUNISTlCKOG POKRETA
Revolucionama kriza, koja je zah-vati- la
6itavi kapitalizam poslije po-bje- de
Oktobarske revolucije, otvara-l- a
je mogu6nost za pobjede socija-listifik- ih
revolucija u nizu zemalja
(prvjenstveno — evropskih). AM do
toga nije doSlo i to, prije svega,
zbog nepostojanja, u redovima rad-тб- ке
klase, revolucionarnih partija,
koje bi bile u stanju da povedu mase
radnog naroda u borbu na svrgava-nj- e
kapitalizma i prelaska u socija-liza- m. Jedino je u Rusiji postojala
takva partija, koju malo prije spo-menusm- o,
pa je zato radni narod te
velike zemlje i odrzao pobjedu.
Drugim rije6ima, stvaranje medu-narodnog
komunistifikog pokreta
bila je objektivna potreba epohe
propadanja kapitalizma i prelaza u
socijalizam. "Mi smo, — pisao je
onda Lenjin, — stavljali na papir
ono Sto je ve6 6vrsto uSIo u svijest
masa. Svi su znali, pa i viSe od toga:
svi su vidjeli i osjedali, svak na
iskustvu svoje zemlje, da je.uzavrio
novi, ranije u svijetu nevideni po
stojoj dubini i snazi, pokret proleta-rijat- a,
da se on ne uklapa ni u kakve
stare okvire". (Djela, torn 37).
Ve6 u januaru 1918. godine u
Petrogradu odrzan je pripremni sas-tan- ak
i masovni miting — kao uvod
za osnivanje nove — III, odnosno,
Komunisti6ke internacionale (umje-st- o
II Internacionale, koja se raspala
sa izbijanjem Prvog svjetskog rata,
jer su rukovodioci socijal-demokratsk- ih
partija stali na poziciju "odbra-n- e
domovine"). Na pomenutom
internacionalnom skupu u Petrogra-du
u ime balkanskih revolucionarnih
grupa istupio je sa zapazenim
govorom Crnogorac i bliski Lenjinov
saborac — Dr VukaSin Markovic.
Ali je tek u martu 1919. godine u
Moskvi odrzana prva Medunarodna
"r'-v- .
nizacija iz 21 zemlje Evrope, Ame-rik- e
i Azije. Konferencija je progla-Sen- a
kao Osniva6ki, odnosno I
kongres Komunisti6ke internacio-nale
(skraceno — Kominterne).
Istorijski gledano, Komintema je
bila nasljednik I Internacionale (1864
—1876), koju su osnovali i kojom su
rukovodili K. Marks i F. Engels.
Komintema je takode bila nasljednik
svih pozitivnih tradicija II Interna-cionale
(1889 — 1914), odlu6no
odbacivSi Citavi bagaz njenog opor-tunizm- a.
Komintema je nastala i
razvijala se na nau6nim i idejnim
osnovama marksizma-lenjinizm- a, a
u borbi protiv svakog oportunizma
njegovanog Jos' u II Internacionali),
protiv anarho-sindikalisti6k- ih ten-dencij- a,
protiv trockizma i drugih
marksizmu-lenjinizrri- u tudih struja.
Prvih godina mlade komunistifike
partije u stvari jo§ i nisu bile
dosljedno marksisti6ke. Јоб ideo-loS- ki
nisu bile ојаба!е. Za to je
trebalo izvjesno vrijeme. U svakom
slufcaju, mladim komunistifikim par-tija- ma bila je joS te kako potrebna
medunarodna organizacija, "medu-narod- ni
savez partija", kako je
govorio Lenjin. Ovo tim prije Sto je u
takav "savez partija" u§la i BoljSe-vi6k- a
partija pod rukovodstvom Le-njin- a,
prenose6i svoje iskustvo na
mlade komunisti6ke partije. Tako je
svaka komunistiCka partija postala
sekcija Kominterne — sa svojim
predstavnikom u central i. A orga-nizacio- ni
princip Kominterne bio je
princip demokratskog centralizma,
po kome se manjina pokorava
ve6ini.
U razradi principa izgradnje komu-nisti6ki- h
partija ogroman doprinos
dao je II kongres Kominterne (1920.
g.). Uo6i toga V.I. Lenjin objavio je
svoje Cuveno djelo "Dje6ja bolest
"levifiarstva" u komunizmu". U po-menu- toj
knjizi Lenjin je uopStio
iskustvo boljSevizma u meduna-rodno- m
revolucionamom pokretu,
ukazao je na glavne probleme stra-tegij- e
i taktike komunisti6kog pok-reta,
naodnose izmedu nacionalnog
i internacionalnog u revolucionamoj
borbi, ukazao je na principe izgrad-nje
partija novog kova itd. OndaS-njo- j
generaciji komunista bilo je
jasno od kolikog je гпабаја bilo
pomenuto djelo.
II kongres Kominterne usvojio je
21 uslov za primanje partija u III
Internacionalu.
Premda je revolucionarni talas,
koji je podigla pobjeda Oktobarske
revolucije, joS uvijek bio ргШбпо
visok a burzoazija u defanzivi, Lenjin
je predvideo mogu£nost izmjene
stanja u svijetu, upozoravao je na
pogreSno prikazivanje stvari, kao da
je kriza koju je prezivljavao kapitali-zam
bezizlazna. On je govorio da
"apsolutno bezizlaznih stanja ne-ma- ",
pozlvaju6i komunisti6ke par-tije,
da veoma budno i strpljivo
pripremaju mase za revolucioname
poduhvate, ra6unaju6i na dugotrajni
proces borbe.
III (juni 1921. g.) i IV (novembar
1922. g.) kongresi Kominterne odr-za- ni
su ve6 u uslovima oporavka
kapitalizma od revolucionarnog ta-las- a,
kada je burzoazija preSIa u
kontraofanzivu protiv radnog naro-da.
U tim uslovima pred komunis-tidki- m
partijama veoma je aktuelan
bio zadatak osvajanje Sto Sirih masa
radnog naroda, zadatak za ujedi-nje- ni
radni6ki front. Trebalo je
prevazidl i savladati onu struju u
pokretu, koja je propovijedala "teo-rij- u
stalnog nastupanja" po kojoj
zm
s1 ?
''" -A- -sTrL S3"
! - ' !
t' '
y , r " ' _ '. ;, . ' .1 4. .
~l "±±ЈШ i . a -- %f%- '.
xt?'~™C';'
. " ""V'."W .' A.
-- ... .'- - "-
-_ . .
"AAi-lili.!wti2ECK- tZ '" —' --s.a ,.V4v-v-- — 'гг!.т --—
tttpmt 1 '™1 ".ТЖ1- -
it-- " Jf
Dolazak Lenjina u Moskvu — preseljavanje vlade Lenjingrada.
Strelica pokazuje VukaSina Markovida, lidnog prijatelja
i saradnika Vladimira lljida-Lenjin- a
revolucionarni pokret uvijek i svuda
treba da nastupa, nezavisno od
objektivnih okolnosti.
Slede6i, tj. V kongres Kominterne
odrzan je od 17-to- g juna do 8-- og jula
1924. godine. Njegase moze nazvati
kongresom boljSevizacije komunis-ti6ki- h
partija. Jer, uop§tavaju6i pou-k- e
i iskustva klasne borbe poslije
Prvog svjetskog rata — do tada, V
kongres je dao glavni naglasak ba§
na to pitanje: na pitanje potrebe
sistematskog ideoloSkog, teoret-sko- g
јабапја svojih partija. To je u
praksi komunisttekih partija гпабМо
temeljito usvajanje osnova marksizma-
-lenjinizma, njihovo pretvara-nj- e
u zrele komunisti6ke partije.
Istovremeno V kongres Kominter-ne
upozoravao je, da to ne zna6i
niukom sludaju тепашбко preno-Sen- je
iskustva Bolj§evi6ke partije u
svoju svakodnevnu praksu. BoljSe-vizaci- ja
komunisti6kih partija, uka-zivala- je
Komintema, zna6i i zahteva
temeljito uzimanje u obzir konkret-ni- h
okolnosti mjesta i vremena sva-k- e
partije. A taj proces izgradnje ko-munisti6- kih
partija (pod rukovod-stvom
Kominterne) odvijao se ne
samo u uslovima zestokih klasnih
borbi, vec i u uslovima borbe protiv
svih vrsta oportunizma, protiv des-ni- h
i trockistiCkih elemenata. Kong-res
je posebno osudio aktivnost
Trockog i trockista u Sovjetskom
Savezu.
U drugoj polovini 1928. godine
odrzan je VI kongres Kominterne, na
kome je u6estvovalo 55 komunis-ti6ki- h
partija sa svih kontinenata
svijeta. Kao poseban naglasak ovog
kongresa bilo je naglaSeno ukaziva-nj- e
naopasnost od imperijalistiCkih
ratova i na sve јаби faSizaciju
drzavne vlasti u nekim kapitalisti6-ki- m
zemljama. Kao konkretne za-dat- ke
svjetskom komunisti6kom
pokretu VI kongres Kominterne po-stav- io
je: organizovanje borbe protiv
rastu6e opasnosti Imperijalistifikog
rata i faSizma; zaStita Sovjetskog
Saveza kao (onda) jedine socijalis-ti6k- e
zemlje; svestrano podrzavanje
nacionalno oslobodi6alke borbe ko-lonijal- nih
i polukolonijalnih zemalja;
svakodnevno јабапје borbe protiv
stalnog nastupanja kapitala na rad-nic- ke interese i prava, јабапје borbe
za svakodnevna prava radni6ke kla-se,
za jedinstvo radni6ke klase.
VI kongres posebnu paznju je
posvetio racpravi u vezi programa
Kominterne, koji je na kraju usvojen
jednoglasno.
1пабе, јоб od 1919. godine stalno
je tekao proces stvaranja i sazrije- -
™?Ж ~t - I ' ..вЧ И-- т ч И 11 1 , II
iz
vanja, idejnog i organizacionog
јабапја komunisti6kih partija pod
okriljem i punu podrSku Kominter-ne,
tako da je uskoro poslije VI
kongresa broj komunisti6kih partija
iznosio 60.
(ZavrSetak u slededem broju)
Rasisti napali sjediSte
ANC-a- u Maputu
MAPUTU, Reuter, AIM - U
ponedeljak ujutro u juznoafri6kom
napadu na sjediSte Afri6kog nacio-nalnog
kongresa (ANC) u Maputu
ozljijedeno je pet osoba, a priCinje-n- a
je znatna materijalna Steta.
Nitko od stradalih nije u кгШбпот
stanju. Jo§ se pouzdano ne zna da li
svi oni pripadaju ANC--u.
Takoder se isti6e da su juznoaf-ri6- ki komandosi postavili eksploziv
na krov zgrade u kojoj je smjeSteno
sjediSte ANC— a. Medutim, i dalje je
nejasno kako su dospjeli do glavnog
grada Mozambika i kako su se
uspjeli sigurno vratiti u svoju bazu,
Sto je u Pretoriji sluzbeno potvr-den-o.
Najnovija drska akcija juznoafri6-ki- h rasista u glavnom gradu suvre-n- e
nezavisne susjedne zemlje samo
je jedna u nizu sli6nih koji je rezim u
Pretoriji ve6 poduzimao ne samo u
Mozambiku, ve6 i drugim afri5kim
drzavama. Po pravilu se takvi agre-siv- ni teroristi6ki koraci opravdavaju
navodnom potjerom za borcima
ANC-- a.
Nemareferenduma
za evrorakete
BRUXELLES, Tanjug — Belgijska
vlada odbila je prijedlog viSe strana-k- a
da se referendumom odlu6i da li
6e se dopustiti da se u zemlji
instalira 48 krstaredih raketa.
Belgijski premijer Martens pono-vi- o
je da 6e vlada samostalno
odlu6iti o prijemu ameri6kih raketa u
Belgiji, na osnovi rezultata zenev-ski- h
pregovora koji budu postignuti
do kraja godine. Odluka бе se
dostaviti Parlamentu, a vlada 6e
podnijeti ostavku ako ne dobije
podrSku, ali бе i u torn slu6aju
odluka ostati na snazi. To su prve
detaljnije informacije o proceduri
predstoje6eg izjaSnjavanja Belgije o
evroraketama koje se обекије u
slede6a dva mjeseca, najvjerojatnije
u direktnoj vezi s novom demonstra-cijo- m
pacifista zakazanom u Bru-xelles- u.