Nase Novine, March 06, 1986

              -- ' Wi-aa"}- "- ,fl%45jWr J1" ! ,1јч,јг-- 5 — 'Vri.'-S'TW'J-- - ivff ""'"","„ '
f. r
tf
г)
it
Strahinja Maletic: GODISNJE 900
k) v JCjItJL U Ж 55 ▼ jCTLJCjiyi. JL MILIJARDI
OLARA o o ©
жк",. .;V? j &. WV - ч л. ? .! £~ , - +.ГЈ- -
( " -- .' л' %ч ' .f -- V .
4V - v - v;54
I
Rezolucija Informbiroa 1948. godine
bila je velika politicka gre§ka i te§ki
promasaj sa stetnim posledicama uop-ste.
Posebno, je bila fatalna za veliki
broj clanova KomunistiCke partije Ju-goslavi- je.
AH, ne samo za njih. Naime,
malo je poznato da je Rezolucija bila
tragi£na i za izvestan, ne bas mali broj
nepartijaca, antifasista, kojima sam i
ja pripadao.
Poslednjih godina stampano je u Ju-goslavia
oko desetak knjiga o 1948. go-din- i,
dobrim delom iz spekulativnih
razloga i nedobronamerno. Medjutim,
kriticki osvrt na publikacije tog zanra
nije cilj ovog clanka. Neka to ostane
za kasnije, jer mi "ne pada na pamet"
da sada pisem o tako morbidnoj temi
kao sto je Goli otok. Za tako nesto, zai-st- a
je potrebna vremenska distanca.
Prema tome, neka o toj, jos uvek tabu
temi i nadalje pisu "Slobodni strelci"
koji tamo uopste nisu bili, a koji kobo-ja- gi
sve znaju kako je tamo bilo. Izve-stan
broj autora sahipokritskom zabri-nutosc- u
pisu o ugrozenim slobodama
i demokratiji, a u stvari krajnji cilj im
je da se torn konjukturnom temom po-stig- nu
komercijalni uspeh na trzistu,
a sebe u javnosti istaknu kao toboze
hrabre i beskompromisne borce za
ljudska prava.
Ali, kad sam vec zapoceo da o tome
pisem i "zagrebao ranu bas tamo gde
najvise boli", uzgred cu da podsetim
na reci poznatog francuskog pisca
Boddlera, koji je u depresivnom sta-nj- u,
bolestan, napusten i razocaran re-ka- o: "Jauk se cuje bez obzira da li tu-c- es
ili tebe tuku". I bas zato, sto se
krici i vapaji u svetu sa "poslednje sta-nic- e
ocajnika" u ovom kosmarskom
zlu nase epohe, verbalnim opetima na
svest, ne mogu otkloniti oni koji to
stvarno i iskreno pokusavaju, moraju
imati trajno na umu memento: "Ne za-borav- ite da je i put u pakao poplocan
dobrim namerama".
"Nepoznati su putevi Gospodnji" —
zapisano je u Sv. Pismu.
"Nije zivot sto i poljem poci" — re-ka- o
je ruski pesnik nobelovac, Paster-nak.
U prethodnim recenicama rekao
sam da o Golom otoku necu i ne zelim
da pisem, a sada uvidjam da se sve ne
moze izostaviti. Jer, ako bi suprotno
postupio izgubio i kontinuitet i vezu
sa onim cime sam ovaj 61anak poceo,
tj. sa izlaganjem i opisivanjem, sta se
dogodilo na simpozijumu "o dopri-nos- u
jugoslovenskog iseljenistva za
vreme drugog svetskog rata NOB-- u,
odrzanom druge polovine novembra
proSle godine u Sarajevu. (Izvinjavam
se sto se u diktiranju ovog clanka
strogo ne pridrzavam hronoloskog
reda i Sto ponekad, ono sto je vec re-ce- no
donekle, ponavljam. Uostalom,
zbog mojih poodmaklih godina, takvu
mogucnost sam u pocetku ovog
clanka i nagovestio.)
Prema tome, ovom prilikom moram
neSto reci iskijucivo o jednom seg-men- tu
"politickog prevaspitavanja"
Mirka Markovica, pok. Andrije Josi-povc- a
i mene an Golom otoku. Pored
ostalog, mi smo tamo bili optuzeni i
okrivljeni da smo za vreme drugog
svetskog rata u Americi bili pristalice
Draze Mihajlovica i njegovih cetnika,
sto znaci neprijatelji NOB-- a i Jugosla-vije- .
Dakle, bili smo krivi i za ono sto
pre 1948. godine u Jugoslaviji, tako ne-sto
nije nikome ni na kraj pameti bilo!
Uzalud smo se mi pozivali na zvanicna
priznanja i odlikovanja koja smo za
nas politicki rad u Americi, jos pre pro-glasen- ja
Republiketj. 1945. sanajviseg
mesta dobili. Objasnjavali smo i izno-si- li
cinjenice, okolnosti i uslove pod
kojima smo politicki radili i da smo
godinu dana bili potpuno dezinformi-ran-i
o tome sta se stvarno u Jugosalviji
dogadja. Sve te cinjenice uopste nisu
bile vazne, jer samim dolaskom na to
prokleto kameno ostrvo, bio si a priori,
poluvalentno kriv. Svi nasi argumenti
unapred su bili osudjeni na neuspeh.
I gle... sada... cuda velikoga! Punih
38 godina posle Golog otoka, na Me-djunarodn-om
Simpozijumu o iseljeni-st- u
u Sarajevu, bili smo opet i to "na
sav glas" pocasceni istim golootockim
apsurdnim optuzbama i "dokazima"
da smo za vreme minulog rata bili u
Americi cetnicki nastrojeni.
Naime, na zaprepascenje ucesnika
Simpozijuma, dvoje prisutnih, samo-zvani- h
tuzioca, pokusali su da Mirka
Markovica stave "uza zid" i kao izdaj-nik- a
osude na politicku smrt, zbog cet-nistv- a.
Taj unapred inscenirani prepad
ostavio je na sve prisutne mucan uti-sa- k.
Mirko se dostojanstveno i argu-mentim- a
branio, iako mu to, po mom-misljenj- u,
nije bilo potrebno, jer mons-truozn- o
iskonstruisane optuzbe protiv
njega bile su totalno deplasirane i kraj-nj- e
neubedljive. Citirati njihove reci
bilo bi neuskusno i cak toliko bljutavo,
da ih "ni pas sa maskom ne bi mogao
pojesti". Ipak da navedem karakteri-sticn- e
reci glavnog tuzioca, reci koje
su bile intonirane paranoicnom pateti-kom- ,
a otprilike su glasile: ... dok ste
vi, za vreme rata, tamo u Americi sla-vi- li
cetnike i Drazu, ti isti cetnici su
1941. u Srbiji, partizane ubijali, a mene
ranili.
Drugi govornik — tuzitelj sipao je
otrov, kao da ispod jezika u ustima ima
gnjezdo guja otrovnica. Da bi ta deba-lansiran- a
licnost politicki rad Mirka
Markovica u SAD prikazala u naj-crnj- oj
boji, pribegla jenebuloznoj reto-ric- i,
koja se sastojala od verbalnog buc-kuris- a,
piljarskih traceva, otuznih flo-sku- la
i politickih zvaka", kao da govori
"svestskim aloma i vranama", a ne
pred skupom ozbiljnih ljudi i gradja-na- ,
pozvanih od Matica iseljenika, da
sa svojim radovima ucestvuju na Me-djunarodn-om
simpozijumu o politic-ko- m
doprinosu jugoslovenskog iselje-nistva
za narodno— oslobodilacke
borbe za vreme drugog svetskog rata
u Jugoslaviji.
Kada je vec rec o Mirku Markovicu,
neka mi bude dozvoljeno da ovom pri-likom
kazem sledece:
Mormao biti na cisto, da on, niukom
slucaju nije impulsivna licnost prena-glaseno- g
senzibiliteta koja bi mogla da
svojom neodmerenoscu izaziva kon-fliktn- e
situacije. Cinjenica je, da on
zbog nepravednog i nekorektnog od-nos- a
prema njemu, od izvesnih i zbog
izvesnih, godinama trpi i dozivljava
razne neugodnosti i neprilike. Mirko
je tipican primer "gresnog jarca" i "de-zurno- g
krivca" —- za sve i sva! Razmi-sljaju- ci
o tome za§to je to tako, odno- -
sno zasto se Mirko Markovic decenija-ma- ,
uporno, inkvizitorski demonizuje,
dosao sam do zakljucka da odgovor na
to pitanje lezi u svesnom, ili nesve-sno- m
antisovjetizmu izvesnih, koji na
zalost u nasem dru§tvu ne samo egzi-stiraj- u,
nego postaju sve agresivniji.
Krlezaje jednom rekao: "Spomenik,
koji nije bar dva puta rusen, nece iz-drz-ati
probu historije".
A, poznati sarajevski pesnik An-djelk- o
Vuletic, u svojoj knjizi pesama
"Kad budem velik kao mrav" — poru-cuj- e
da se covek... uci da prima udar-ce".- ..
"One iz mraka i one u ledja
Udarca sud-bi- ne i udarce rod-bi- ne.
One ciste i one prljave.
One u stomak i one u potiljak.
One djonom i one sjekirom.
Udarachudbine udbinedbine, bineine
Ne, ne... 0... ne... ne"...
U sledecem nastavku iznecu kako su
pojedine Matice iseljenika u Jugosla-viji,
reagovale na "cirkusijadu" koja je
bila, od neodgovornih lica, izazvana
pri samom kraju Simpozijuma o jugo-slovensko- m
iseljenistvu.
Begorad, oktobra 1986.
POSLEDNJA ZIMA
— Od Branka do Pala —
Poslednja dugovjecna zima!
Zadnji tren njene igre u ocima.
Kamo otplovise ladje,
kamo ladje sa slikom sunca
na palubama,
ladje otezale obiljem svjetla,
smijeh i pjeva,
kojih u doku nece biti.
Ispod ogoljela parka;
u grudima da griju...
A razidjose se
tako kratke price ljeta,
s cavrljanjem pticjim
iz ustiju covjeka.
Iz soba kamo stihovi,
iz srca leptiri,
iz zila zubori,
izruku golubovi,
iz kose
dani iskricavi!
Ovdje sjenke zive
u polarnim lucima,
misao studena,
noc bijela — srebrena,
ljubav u srcu ledena,
oj, ledena, ledena:
zelja odvec tvrda
puput kamena...
A vjetrovi zive
i vukovi izgladnjeli,
u copore sjedinjeni!
Vjetrovi i vukovi...
Zivimo smrcu omamljeni,
ocnjacima othranjeni.
Kamo, kamo,
slike lijepe,
kamo rjeka bucne struje,
kamo dasak sto miluje,
kamo cvjetic sto se smije;
kamo ode najmilije...
Poslednja dugovjecna zima;
moj drug slikar,
dobar svima,
zivjece dugo,
tako sjedinjen sjugom,
pricace bojom o tome
svima.
Svima!
Daniel PIXIADES
Svakog dana se u svijetu za oruz-j-e potrose 2,5 milijarde dolara —
Prednjace SAD sa 268 i SSSR sa
237 milijardi dolara — Za naoru-zanj- e sest posto ukupnog svjet-sko- g
bruto-proizvo- da.
WASHINGTON (Tanjug) -Od svih
"privrednih grana" u svijetu danas
najbolje prolazi proizvodnja i promet
oruzja.
Tu gotovo i nema besparice, ni onih
ciklicnih kriznih razdoblja od kojih
pati svjetska ekonomija.
To pokazuje i najnovija godisnja stu-dij- a
jednog privatnog americkog insti-tut- a
za istrzivanja problematike naoru-zavanj- a
u svijetu.
U Studiji Ruth Sivard, koja je done-davn- o radila kao strucnjak u americ-ko- j
Agenciji za kontrolu naoruzanja,
sadrzani su takvi podaci o utrci u nao-ruzavan- ju
da skoro ironicno zvuci to
da su Ujedinjeni narodi ovu godinu na-zva- li
"Godinom medjunarodnog mi-ra- ".
Prema podacima iz te studije, izlazi
da ce svijet, tj. sve nacije ovog svijeta,
u ovoj godini na oruzje utrositi basno-slovn- u
svotu od 900 milijardi dolara.
To je gotovo toliko koliko su se sve
zemlje u razvoju godinama zaduzivale
i zaduzile i sto mozda, desetljecima
nece moci vratiti.
To znaci isto tako, izracunali su neu-mor- ni
kronicari, da svijet na naoruza-vanj- e
trosi svake minute skoro 1,5 mi-liju- na
dolara, sto dalje znaci svakog
sata nesto manje od 90 milijuna dolara,
svakog dana vise od 2,5 milijarde dola-ra.
Te "erne brojke" takodjer kazu da u
naoruzavanju u svijetu radi sto mili-juna
ljudi, da na to ide sest posto ukup-nog
svjetskog bruto proizvoda.
Naravno, u tu trku proizvodnje oru-zja
nisu ukljucene samo dvije supersi-le-,
nego i mnoge druge zemlje, cak i
one koje se bore s gladju. Dok dvije
supersile, kao i oni koji su blokovski
okupljeni oko njih, uspijevaju da na
toj "ravnotezi straha" uklone medju-sobn- e
ratne sukobe, manje zemlje ra-tuj- u
u "lokalnim okvirima", pa zato i
kupuju oruzje u nenormalnim kolici-nam- a,
sluzeci tako cesto i kao "poli-gon- "
za isprobavanje tog naoruzava-nja.- —
Prema podacima iz spomenute stu-dije,
u toku prosle godine na naoruza-vanj- e
najvise su trosile SAD — 268 mi-lijardi
dolara. Sovjetski Savez ne zao-staj- e
puno, tamo se trosi na oruzje 237
milijardi dolara. U SAD i Sovjetskom
Savezu zivi samo 11 posto svjetskog
stanovnistva, ali na te dvije zemlje ot-pa- da
23 posto oruzanih snaga svijeta,
60 posto svjetske proizvodnje oruzja i
97 posto atomskog oruzja.
Medju 140 ostalih zemalja kojima se
spomenuta studija bavila za oruzje
(podaci od prije dvije godine), najvise
trose — Saudijska Arabija — 28 mili-jardi
doalra, Velika Britanija — 27,
Francuska 24, SR Njemacka — 23,
Kina — 22.
Kuda ce stvari dalje ici, hoce li ta
"industrija smrti" uskoro probiti
"zvuenu barijeru" od 1000 milijardi
dolara utrosenih za godinu dana na
proizvodnju oruzja? Uz spomenute
studije proizlazi da hoce.